هر چند که در نگاه اول ممکن است چنین به نظر آید که کف رنده دستگاهی ساده و بعضا کم اهمیت است، اما از دید درودگران ماهر و باتجربه این دستگاه نقشی حیاتی را در فرآیند تولید لوازم چوبی که با تبدیل الوارهای زمخت و ناهموار به قطعات چوبی کاملا صاف و هموار آغاز می گردد ایفا می کند.
کاربرد اصلی این دستگاه، تراشیدن و از بین بردن ذرات و تراشه های اضافی چوب از لبه ها و سطوح قطعات چوبی و تبدیل کردن آن ها به مواد اولیه چوبی کاملا مسطحی است که تمامی اندازه گیری ها و برش ها در جریان مراحل مختلف تولید روی آن ها صورت می گیرد. به همین جهت وجود یک دستگاه کف رنده در کارگاه نجاری امری کاملا ضروری و بدیهی است. عدم وجود کف رنده در کارگاه فرآیند تولید را به مراتب طولانی تر نموده و همچنین در تولید انبوه دقت کار را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
کف رنده در زبان انگلیسی با نام جوینتر شناخته می شود. علت این نام گذاری آن است که در این دستگاه دو سطح جدا از هم، یعنی میز جلویی و عقبی، به وسیله توپی دستگاه که حاوی تیغه های دستگاه می باشد- به هم مرتبط شده و گویی یک اتصال را تشکیل می دهند.
اشکالات و خطاهایی که در مرحله رنده زدن قطعات چوبی رخ می دهد به صورت سلسله وار تا تمامی مراحل بعدی فرآیند تولید، تأثیرات منفی خود را نمایان خواهند کرد. به عنوان مثال، تکه کردن قطعه چوبی که به طور کامل چهار تراش نشده و سطوح آن به درستی رندیده نشده باشد، در قطعات موجب بروز نقصی در قطعات برش خورده می گردد که در مراحل بعدی و به هنگام ساخت یک اتصال دقیق مانند کام و زبانه به چشم خواهد آمد.
در گذشته، فرآیند رنده زدن و تولید قطعات چوبی چهارتراش با استفاده از رنده های دستی انجام می گرفت؛ فرآیندی بسیار دقیق و البته طاقت فرسا که وابسته به مهارت و تجربه بود. امروزه درودگران برای این مرحله از فرآیند تولید بر دستگاه کف رنده تکیه می کنند که بسیار سریع تر، دقیق تر و همچنین بدون وقفه می توان با آن کار کرد.
اگرچه برای درک هر چه بهتر نحوه کارکرد کف رنده لازم است نحوه کار کردن با رنده دستی را نیز در نظر گرفت. دستگاه کف رنده مانند یک رنده دستیِ برعکس کار می کند، دارای تیغه های بسیار بزرگ تری بوده که توسط یک موتور الکتریکی به حرکت در می آیند و فرآیند رندیدن را به جای سطح بالایی قطعه کار، روی سطح زیرین آن انجام می دهد.
اگر چه کاربرد اصلی یک کف رنده، تسطیح قطعات چوبی است اما محدود کردن آن تنها به همین کاربرد مانند آن است که از اره میزی فقط در جهت برش های راسته قطعات استفاده شود. از کف رنده برای تسطیح قطعات چوبی پیچ خورده، اجرای اتصالات کنشکاف و همچنین شیب دار کردن سطح قطعات چوب استفاده می گردد. در شکل زیر یک قالب V شکل با پیچ دستی به میز جلویی دستگاه بسته شده است، و با رنده زدن گوشه های یک قطعه چوب مانند پایه یک صندلی می توان گوشه ها را تا اندازه دلخواه صاف کرد.
هنگام انتخاب یک کف رنده، دستگاهی را تهیه و خریداری کنید که هر دو میز آن از قابلیت تنظیم ارتفاع برخوردار باشند. همچنین بهتر است گونیای دستگاه از استحکام لازم برخوردار بوده و در کنار آن بتوان زاویه قرارگیری آن را نیز تنظیم کرد. کف رنده ها بر مبنای طول تیغه هایشان دسته بندی می شوند. به بیان دیگر، طول تیغه ها نشانگر عرض میز کف رنده و مهم تر از آن، نشان دهنده حداکثر عرض قطعه ای است که دستگاه می تواند تسطیح کند.
عمق برداشت از سطح چوب که از حدود 1 میلی متر تا کمتر از 1 سانتی متر متغیر است نیز وجه تمایزی دیگر در بین دستگاه های مختلف است. اما هنگامی که از بین تمام قابلیت های کف رنده، از آن تنها در صاف کردن گوشه های قطعات چوبی استفاده می نمایید، عمق برداشت از سطح چوب تنها عامل مهم در ارتباط با دستگاه خواهد بود و حداکثر عرض میز کارگیر نقشی در کارایی دستگاه نخواهد داشت.
هر چند که می توان گفت کاربرد دستگاه کف رنده با دستگاه گندگی تا حدودی شبیه به هم است اما گاهی کاربرد آن ها باهم اشتباه گرفته می شود. ذکر این نکته لازم است که با وجود کاربرد مشابه، اما این دو دستگاه متفاوت هستند و نمی توان آن ها را به جای هم مورد استفاده قرار داد. مهم ترین کاربرد دستگاه گندگی که با دستگاه کف رنده قابل اجرا نیست، تسطیح یک روی قطعه کار به نحوی است که با روی دیگر آن موازی گردد.
همچنین دستگاه گندگی معمولا عریض تر بوده و با استفاده از آن می توان قطعات عریض تر چوب را تسطیح نمود. همان گونه که در شکل زیر ملاحظه می کنید، این دستگاه دو کاره دارای یک کف رنده در سمت راست و یک گندگی در سمت چپ بوده و دو کاربرد متفاوت را یکجا در اختیار قرار می دهد.
اجزای تشکیل دهنده کف رنده
یک کف رنده از میز کارگیر و میز کارده تشکیل شده که توسط یک توپی استوانه ای شکل از یکدیگر جدا شده اند. توپی ها معمولا دارای سه تیغه هستند و با سرعتی معادل چند هزار دور در دقیقه به چرخش در می آیند. به منظور کارکرد صحیح کف رنده، میز کارده باید با تیغه های قرار گرفته در توپی هنگامی که در بالاترین موقعیت قرار گرفته اند هم تراز باشد.
گونیای دستگاه که برای هدایت قطعات کار مورد استفاده قرار می گیرد، به طور معمول با میز کارگیر زاویه 90 درجه می سازد. در برخی مدل ها نیز گونیا قابلیت تغییر زاویه را دارد و می توان از آن برای صاف کردن گوشه ها بهره برد.