معرفی انواع ابزارهای مربوط به نصب و اتصال در نجاری

تاریخچه ی ابزارهای مربوط به نصب و سرهم کردن قطعات به همان تاریخچه ی نجاری باز می گردد. اولین چکش ها و پتک ها متفاوت از نوع امروزی خود و از یک قطعه ی سنگی یا چوبی حجیم ساخته می شدند. پیچ گوشتی ها نیز تا اوایل قرن 19، تکه ای فلز لبه دارِ بلند و باریک بودند که فقط برای باز کردن و پیچاندن پیچ هایی با یک شکاف در قسمت بالایی مورد استفاده قرار می گرفتند. اما امروزه، در عین سادگیِ کاربرد این نوع ابزارها، انواع گوناگونی از آن ها برای کاربردهای تخصصی مختلف وجود دارد.

با این حال چکش ها و پیچ گوشتی ها در میان پرکاربردترین ابزارهای یک کارگاه قرار دارند. دروردگرانی که هرگز با یک ارّه تمامی برش های خود را انجام نداده یا تنها با یک رنده دستی تمام سطوح موجود را صاف نمی کنند و طیف گسترده ای از این قبیل ابزارها را در اختیار می گیرند، به طرز سخت گیرانه ای تنها با یک چکش تمامی کارهای مربوط به جا زدن دستگیره ها، کوبیدن میخ ها در ابعاد مختلف، و همچنین اتمام و جا انداختن اتصالات را به انجام می رسانند. و یا در مورد پیج گوشتی ها، سازندگان کابینت از یک یا نهایتاً دو پیچ گوشتی با ابعاد متفاوت استفاده می نمایند.

تکنولوژی حتی بر ساده ترین ابزار نیز تأثیر گذاشته و کیفیت آن ها را ارتقاء داده است. از آن جمله چکش فلزی است که دست خوش تغییرات جزئی اما مهمی گردیده است. استفاده از فولاد مرغوب تر، موجب شده تا قدرت سرِ چکش به همراه طول عمر آن افزایش چشمگیری پیدا کند. دستگیره ی چکش ها نیز امروزه از پلاستیک های فشرده و با تکنولوژی بالایی تولید می شود که تقریباً امکان خراب شدن، شکستن، یا جدا شدن آن ها را به صفر می رساند.

اما به طور کلی، چکش در نجاری کاربردهای مختلفی دارد. چکش های فلزی برای کوبیدن میخ، چکش های چوبی برای ضربه زدن به مغار در منبّت کاری و کنده کاری، و چکش های پلاستیکی برای محکم کردن اتصالات مورد استفاده قرار می گیرند. دوام یک چکش در گرو دوام دسته ی آن است. به همین دلیل دسته ی چکش ها را معمولاً از چوب با دوام مانند چوب درخت گردو می سازند. چکش ها و پتک ها با توجه به کاربردی که دارند در ابعاد مختلفی ساخته می شوند. چکش نجاری متداول ترین نوع چکش است.

نکته ای که به هنگام ضربه زدن به چوب با چکش اهمیت دارد آن است که چوب در اثر ضربات چکش ممکن است به اصطلاح زخمی شده و یا اثر رنگ سر چکش بر روی چوب باقی بماند. به همین دلیل توصیه می شود تا هنگام ضربه زدن به چوب مورد نظر، قطعه چوب بلندی روی آن قرار داده شود تا ضمن پخش کردن نیروی چکش در تمام سطح قطعه کار، از زخمی شدن قطعه کار جلوگیری به عمل می آورد.

گیره ها نیز در زمره ی مهم ترین ابزار در حوزه ی کار با چوب هستند. برای تکمیل یک پروژه ی نجاری، به انواع مختلفی از گیره ها و بعضاً در تعداد زیاد نیاز است. گیره، قطعات متصل شده ی جوب را در محل اتصال محکم نگه می دارد. اما همانطور که وجود گیره در یک پروژه حیاتی است، عدم استفاده ی صحیح از آن می تواند منجر به خراب شدن کامل پروژه شود. لذا قبل از چسب کاری لازم است یک بار به صورت آزمایشی گیره بسته شود تا از صحیح بودن کار اطمینان حاصل گردد.

شاید بتوان گفت بیش ترین گوناگونی در ابزار مربوط به گروه گیره ها است. گیره ی C یا G یکی از پرکاربردترین گیره ها بوده و کارکرد آن بسیار ساده می باشد. جنس آن معمولاً چدن و در ابعاد متفاوتی ساخته می شود. گیره ی G شکل در عین سادگی یکی از پرقدرت ترین گیره ها نیز هست.

گیره های F شکل که به پیچ دستی نیز شناخته می شوند نوعی دیگر از گیره ها بوده که به کمک پیچاندن دسته محکم می شوند. مزیت پیچ دستی نسبت به گیره های G شکل سرعت تغییر اندازه ی آن است، هر چند نیروی وارد شده توسط پیچ دستی کمتر خواهد بود. پیچ دستی دارای دو فک چدنی -یکی ثابت و دیگری متحرک- بوده و به کمک یک دسته ی عموماً چوبی محکم می گردد. نکته ی حائز اهمیت در گیره های F یا پیچ دستی ها، ابعاد دهانه یا به اصطلاح فک و همچنین ارتفاع آن ها است. ابعاد دهانه به طور معمول از 50 میلیمتر تا 150 میلیمتر و ارتفاع از 20 سانتی متر تا 120 سانتی متر متغیر است.

گیره های تسمه ای (Strap Clamps)؛ نوعی تقریباً متفاوت از گیره ها است که به طور معمول برای بستن قاب ها مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه ی این گیره از جنس برزنت بوده و با وجود ظاهر ساده، نیروی قابل قبولی را بر قطعه کار وارد می آورد.

گیره ی انبری (Hand Clamps)؛ نسبت به سایر گیره ها از ابعاد کوچک تری برخوردار بوده و همین عامل باعث شده تا با یک دست هم بتوان آن را مهار و کنترل نمود.