معرفی انواع ابزارهای اندازه گیری و نشانه گذاری در نجاری

هر پروژه ی نجاری با یک نشانه آغاز می گردد؛ خطی که نشان دهنده ی نخستین قطعه ی کار است. در واقع نشانه گذاری، راهنمای نجار به سوی پروژه ی نجاری بی نقص و زیبا است.خوشبختانه، به لطف سال ها تجربه و آزمون و خطا، ابزارها و روش هایی ابداع گردیده است که می تواند بی نقصی و دقت یک پروژه را تا حد کمال تضمین نماید. در این قسمت مروری بر ابزارها و روش های اندازه گیری خواهیم داشت.

اگرچه گستردگی ابزارها در این بخش به نسبت زیاد است، اما با یک مداد و خط کش هم می توان کار اندازه گیری و نشانه گداری را انجام داد. از بین تمامی ابزارها، اکثریت نجارها به طور معمول حتماً از گونیا، متر نواری، نشانه و خط کش استفاده می کنند.

البته لازم به ذکر است که تمرکز بیش از حد روی کیفیت ابزار نیز توصیه نمی شود؛ تقویت مهارت های فردی در این رشته، فراگیری انواع اتصالات و تشخیص صحیح اتصال مناسب برای پروژه ی مورد نظر، و آموختن نحوه ی صحیح کار با ابزار همگی بر کیفیت ابزار ارجحیت دارند. در واقع بالا بردن دقت و یادگیری متدها و روش های مختلف نیز می تواند به پروژه ای بی نقص منجر گردد.

از سوی دیگر، صرفاً بهره بردن از بهترین و با کیفیت ترین ابزار تضمین کننده ی یک پروژه ی عاری از ایراد و اشکال نخواهد بود. ممکن است در اندازه گیری اشتباهی صورت گرفته باشد و منجر به برشی اشتباه گردد. به همین دلیل درودگران با تجربه همواره از قانونی ساده تبعیت می کنند: دو بار اندازه بگیر، و یک بار ببٌر. دوباره چک کردن تمامی اندازه گیری ها و نشانه گذاری ها احتمال هر گونه خطای احتمالی را تا حد ممکن کاهش می دهد.

سوراخ زن نجاری

برای نشانه گذاری رو چوب به کار می رود و دقت آن در نشانه گذاری از مداد بیشتر است. همچنین از آن برای ایجاد سوراخ های سطحی پیش از میخ کوبیدن استفاده می شود.

رولت

برای انتقال طرح از کاغذ به روی سطح چوب مورد استفاده قرار می گیرد. چرخ دندانه ای آن کاغذ را سوراخ نموده و بر روی سطح چوب ردّ مشخصی باقی می گذارد.

متر نواری

برای اندازه گیری خطوط مستقیم یا محیطی به کار می رود. مزیت استفاده از این نوع مترها در قفل شدن آن ها به میزان دلخواه است.

پرگار

در عین سادگی اما وجود پرگار در کارگاه امری حائز اهمیت است. می توان گفت برای تمامی برش های منحنی، دایره، یا کمان، از پرگار به منظور راهنمای خط برش استفاده می شود.

نقاله نجاری

به کمک نقّاله می توان علاوه بر نقشه کشی اولیه پروژه، به منظور اطمینان حاصل کردن از دقت کار نیز بهره برد.

کاتر

برای علامت گذاری روی چوب مورد استفاده قرار می گیرد. دقت آن از مداد و حتّی سوراخ کن نیز بیشتر است.

نشانه ی کام و زبانه

این وسیله با وجود کاربرد بسیار سودمند، در کشور ما به ندرت یافت می شود. دارای یک سوزن ثابت و یک سوزن متحرک بوده که هر دو روی قسمت شاخه سوار شده اند و به وسیله ی آن ها روی چوب علامت گذاشته می شود. بدنه ی چوبیِ کوچک و متحرک آن نیز برای تعیین فاصله ی دو سوزن از لبه ی قطعه چوب به کار می رود.

کولیس

در اندازه گیری سازه های چوبی کوچک یا برای اندازه گیری ضخامت بسیار دقیق قطعات چوبی از کولیس استفاده می گردد.

گونیا

برای تعیین زوایای قائمه مورد استفاده قرار می گیرد. تیغه ی خط کش آن معمولاً از جنس فلز بوده و در اندازه های مختلف وجود دارد. با کمک بعضی از مدل های گونیا، زاویه ی 45 درجه نیز قابل نشانه گذاری و اندازه گیری است.

خط کش

برای کشیدن خطوط صاف و مستقیم روی سطوح چوب و همچنین اندازه گیری قطعات چوبی کوتاه تر مورد استفاده قرار می گیرد.

خط کش L

برای کشیدن خطوط عمود بر هم ازین نوع خط کش استفاده می گردد. همچنین می توان از آن برای اطمینان از قائمه بودن زوایای بین اتصالات استفاده نمود. عموماً خط کش های مورد استفاده در نجاری از جنس فلز هستند. به این دلیل که به مرور زمان و با تعدد استفاده از آن مستهلک نشده و اعداد آن همچنان خوانا باقی بماند. هر چند که در گذشته بیشتر از خط کش های چوبی استفاده می شده است.

تراز

استفاده ی صرف از گونیا و خط کش نمی تواند تضمین کننده ی دقت کار باشد. به همین منظور، برای از بین بردن نقص های احتمالی دیگر از تراز استفاده می شود. معمولاً در پروژه هایی که دارای قطعات چوبی به نسبت بلند، مانند میز، هستند، برای اطمینان از هم اندازه بودن پایه ها و یک نواخت بودن سطوح و … از تراز استفاده می گردد.