یاکیسوگی در نجاری چیست؟

یاکیسوگی (Yakisugi که در غرب بیشتر به شو شِن بن یا shou sugi ban مشهور است و انگلیسی زبان ها آن را شو سوگی بن می گویند) یک روش سنتی ژاپنی برای محافظت بهتر از سطوح و الوار پردازش شده چوب است. Yaki به معنی حرارت دادن با آتش و sugi در زبان ژاپنی به معنای درخت سرو است. یاکیسوگی در واقع به آرامی سوزاندن سطح چوب بدون سوزاندن تمام قطعه کار است.

با این روش، چوب طی فرآیند کربنیزاسیون ضد آب شده و طول عمر آن افزایش می یابد و همچنین درمقابل حشرات محافظت می گردد. این روش در ژاپن معمولا با ترکیب با گچ سفید در نسبت های مختلف برای سطوح مختلف با توجه به ساختار زیبایی شناسی استفاده می شود.

سطوح مختلف نسبت های ترکیب نسبتا متفاوتی با هم دارند. این روش در همه سطوح چه به صورت افقی و چه به صورت عمودی قابل استفاده است و علاوه بر مزایایی که پیش از این گفته شد ممکن است صرفا جنبه تزئینی داشته باشد

غرب در هنر طراحی در طول 150 سال گذشته بارها تحت تأثیر یا شاید بهتر باشد بگوییم مورد هجوم هنر ژاپن قرار گرفته و بارها از آن الهام گرفته است. هنر یاکیسوگی در معماری امروز جهانی تبدیل به سطوح یکپارچه سیاه شده به طوری که بافت های چوب به سختی در آن دیده می شود.

یاکیسوگی در سطح جهانی به عنوان نمایی که هم از نظر فنی و هم از نظر زیبایی شناسی مورد پسند است، شناخته می شود. اما معمولا به عنوان یک متریال ساخت و ساز شیک و سطح بالا معرفی می شود. حال آنکه در بازار خانگی، در مهد به وجود آمدن این هنر، کاملا روش ساده و استاندارد و کاملا مقرون به صرفه و ابزار روتین مورد استفاده با طول عمر زیاد در مقایسه با الوار معمولی است.

اطلاعات غلط زیادی درباره یاکیسوگی وجود دارد

امروزه شکل این روش توسط غربی ها با تغییراتی مواجه شده که بعضا با روش سنتی در تضاد هستند. در ادامه چند اشتباه رایج در این باره را بررسی می کنیم:

انواع مختلفی از چوب ها را می توان برای این کار استفاده کرد. غلط است. یاکیسوگی بیشتر روی چوب درخت سرو به خوبی جواب می دهد.سوزاندن با تورچ به شکل موثری برای حرارت درمانی مناسب است. غلط. تورچ صرفا یک جلای تزئینی غیر یکدست به وجود می آورد. در واقع به علت حرارت بیش از حد متمرکز تورچ هرکسی نمی تواند با آن کار کند.

این روش روی چوب با هر ضخامتی جواب می دهد. اشتباه است. فقط الوار با ضخامت کم و نه استاندارهای ضخامتی که در غرب استفاده می شود.برای رسیدن به شکل ظاهری مطلوب، می توان به سه میزان مختلف (کم، متوسط و زیاد) چوب را حرارت دهی کرد. باز هم اشتباه است. شکل معتبر آن شامل حرارت دهی کامل سطح و سپس براش کردن آن برای رسیدن به نتایج تزئینی متنوع است.

در طی این فرآیند اگر از دستورالعمل سنتی استفاده نشود، ممکن است مشکلاتی برای پایداری ابعاد چوب، پایداری فینیشینگ، طول عمر ضد آب بودن سطوح و بی نقصی چوب به وجود بیاید.البته همان طور که گفته شد امروزه از این روش بیشتر به منظور آنتیک کردن سطوح و برای کاربردهای تزئینی استفاده می شود. حال آنکه شکل سنتی آن مزایای بهینه دیگری دارد. در ادامه این مزایا را بیشتر با هم مرور می کنیم.

مزایای یاکیسوگی چوب

عمل حرارت درمانی، موجب جلوگیری از پوسیدگی و افزایش طول عمر تخته های چوب، عدم هجوم حشرات، ثبات بیشتر در ابعاد چوب و تقویت خواص بازدارنده چوب در مقابل آتش سوزی می شود. چوب از لیگنین فیبری و سلولز قابل متابولیز تشکیل شده. حرارت درمانی آن، با خنثی کردن سلولزها، لیگنین های سالم ساختاریافته را رها می کند. از آنجایی که سلولز شامل شکر می شود برای حشرات، باکتری ها و قارچ ها بسیار پسندیده است. به همین دلیل چوب حرارت داده شده نسبت به چوب معمولی طول عمر بیشتری دارد.

توجه داشته باشید که یاکیسوگی با تغییرات حاصل از حرارت چوب در بخش فینیشینگ متفاوت است، هرچند که به واسطه حرارت درمانی ویژگی های مشابهی نشان می دهد. برای اینکه دقیقا از چگونگی فرآیند یاکیسوگی مطلع شوید ویدیوی زیر که توسط جان نیمان، هنرمند صنایع چوبی و البته با کمی تغییر در روش سنتی تولید شده، می تواند به شما کمک کند.