علم پنوماتیک چیست؟
علم پنوماتیک یکی از شاخه های رشته مکانیک سیالات بوده و در صنعت کاربرد بسیار زیادی دارد. علم پنوماتیک در دهه 60 میلادی به صورت چشمگیری رشد پیدا کرد و امروزه جایگاه ویژه ای در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع هوایی، صنایع چوب، فولاد، کاغذسازی، کارخانه قند و … دارد. از مزیت های این علم ایمنی بالا، خطر و آلودگی کمتر آن است. علم پنوماتیک بر پایه مفاهیم و قوانین فیزیکی و ترمودینامیکی بوده و از هوا به عنوان سیال تراکم پذیر استفاده می شود.
ابزار پنوماتیک یا ابزار بادی چیست؟
پنوماتیک یا نئوماتیک مکانیزمی است که در آن از گاز فشرده بی اثر برای ایجاد نیروی مکانیکی یا کنترل دستگاه استفاده می شود. باد یا هوای فشرده شده از طریق کمپرسور وارد موتور پنوماتیک شده و هوای فشرده را به کار تبدیل می کند. کمپرسور دستگاهی است که هوای فشرده مورد نیاز ابزار آلات بادی را تهیه کرده و دارای انواع مختلف و حجم های متفاوت است.
ابزار بادی برای انجام بسیاری از کارهای خانه و همینطور کارهای حرفه ای طراحی و ساخته شده است.در گذشته تولید ابزار آلات بادی تنها در انحصار چند شرکت و فقط برای مصارف خاص صنعتی بود اما امروزه با گسترش تقاضا و مصرف این ابزارآلات، طیف وسیعی از آن ها به بازار ارائه شده است.
ابزار پنوماتیک یا ابزار نئوماتیک؟
پنوماتیک تلفظ واژه فرانسوی Pneumatique و نئوماتیک تلفظ واژه انگلیسی Pneumatics بوده و ریشه این کلمه از واژه یونانی πνεῦμα گرفته شده که به معنی باد یا نفس است. ترجیحا از معادل انگلیسی آن استفاده کنید.
کاربرد ابزار پنوماتیک صنعتی
از گذشته از دستگاه و ابزار پنوماتیک در صنعت، معدن، عمران و راه سازی، دندان پزشکی، مونتاژ و نصب قطعات، ذوب فلزات، صنعت چوب و … استفاده می شده است.
فشار هوای مناسب ابزار بادی
فشار هوای خروجی کمپرسور قبل از ورود به ابزارآلات پنوماتیک باید دارای فشار معینی باشد. برای تنظیم فشار هوای ورودی به دستگاه می توانید از فشار شکن استفاده کنید. ابزارآلات بادی با فشار هوای PSI90 بالاترین راندمان را دارند.
مزایای ابزار پنوماتیک
شاید یکی از دلایل محبوبیت ابزارآلات پنوماتیک، استفاده از هوای فشرده است که آن ها را به ابزاری قدرتمند تبدیل کرده است. از دیگر مزایای ابزار پنوماتیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
معایب ابزار پنوماتیک
پرکاربردترین ابزارآلات پنوماتیک
منگنه کوب و میخ کوب بادی
این ابزارها برای استفاده صنعتی و حرفه ای مناسب است. به کمک این دستگاه می توان میخ، منگنه و پونز را به راحتی در محل مورد نظر قرار داد. از این دستگاه بیشتر برای کارهای صنعتی و سنگین استفاده می شود. از منگنه کوب بادی برای برق کاری، نصب کف پوش، تولید مبلمان و … استفاده می شود. با استفاده از منگنه و میخ کوب بادی با قابلیت اتصال خشاب های متوالی می توان در مدت زمان کم، کار بیشتری را انجام داد.
بکس بادی
بکس بادی برای باز کردن و بستن انواع پیچ و مهره مناسب بوده و با سرعت و دقت بالا در تمام پروژه های کوچک و بزرگ صنعتی قابل استفاده است.
دریل بادی
از این ابزار جهت ایجاد چرخش و سوراخ کاری در محل هایی که کمپرسور هوا در آن موجود است، استفاده می شود. این دریل انواع مختلفی داشته و برای کارهای سبک، سنگین و هم چنین مصارف عمومی مناسب است.
جغجغه بادی
از آچار جغجغه بادی برای بستن و باز کردن انواع پیچ و مهره هایی که دسترسی به آن دشوار است، استفاده می شود. آچار جغجغه بادی معمولا از فلز ساخته شده و دسته ای بلند ضامن دار به همراه جای بکس دارد.
پیچ گوشتی بادی
پیچ گوشتی بادی ابزاری است که با هوای فشرده کار می کند. این ابزار به کاربر این امکان را می دهد تا تعداد زیادی پیچ را در زمان کوتاهی ببندد به همین جهت از این ابزار در خط مونتاژبسیار استفاده می شود و از آسیب به دست و ساعد کاربر جلوگیری می کند.
پرچ بادی
از پرچ بادی برای بستن پرچ که یک اتصال دهنده دائمی است، استفاده می شود. برای نصب پرچ، ابتدا باید با دریل سوراخ ایجاد کرده و سپس پرچ را با پرچ کن بادی وارد کرد. بسیاری از پرچ های بادی رگلاتوری دارند که به کاربر کمک می کند تا میزان فشار هوای وارده به دستگاه را تنظیم کند.از دیگر ابزارآلات بادی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نگهداری از ابزارآلات پنوماتیک
ابزار بادی را دور از تابش مستقیم نور خورشید و گرما، رطوبت، گرد و خاک نگهداری کنید. رطوبت باعث آسیب و زنگ زدگی قطعات شده و در نتیجه طول عمر ابزار را کاهش می دهد. هم چنین گرد و غبار در حرکت قطعات مکانیکی اختلال ایجاد کرده و راندمان دستگاه را کاهش می دهد. نور خورشید و گرما باعث روان شدن روغن، خروج روغن از بین قطعات شده و در نتیجه بروز صدمات جدی می شود.
ابزارهای بادی باید به صورت مستمر روغن کاری شده و بهتر است پیش از شروع کار چند قطره روغن داخل قسمت ورودی هوای فشرده بریزید. در مجموع با جلوگیری از انتقال رطوبت به داخل ابزار بادی و روغن کاری منظم ابزار، طول عمر و راندمان آن افزایش پیدا می کند.دقت داشته باشید که ابزار پنوماتیک در دوره های زمانی مشخص یا پس از کارکرد طولانی به سرویس نیاز دارد.