مته گردبر چیست؟
مته گردبر یکی از انواع مته های دریل است که برای ایجاد برش دایره ای روی سطوح مختلف به کار برده شده و سوراخ های بزرگ تری نسبت به مته های معمولی ایجاد می کند. این نوع مته علاوه بر کاربرد صنعتی در ساخت و سازهای عمومی نیز کاربرد دارد و می توان از آن برای ایجاد سوراخ روی دیوار، سقف، نصب یراق آلات، محل عبور کابل، لوله و ساخت لوازم تزئینی استفاده کرد.
مته گردبر در برندهای مختلفی در بازار موجود است و می توان هم به صورت تک و هم عمده از فروشگاه های ابزارآلات تهیه کرد. این مته در انواع گوناگونی موجود بوده و رایج ترین آن مته گرد بر سیلندر فلزی است. سیلندر این مته بر روی یک محور نصب شده و یک سر آن دارای شفتی است برای نصب به سه نظام دریل. استوانه مته دارای دندانه های تیز بوده و تمام بدنه آن از جنس استیل ساخته شده است.
برخی از مته های گردبر دارای محوری (ثابت یا قابل جداشدن) هستند که از مرکز مته بیرون می زند. وظیفه اصلی محور این است که هنگام سوراخ کردن قطعه کار به تراز و هدایت مته گرد بر کمک کند. این قطعه اساسی نیاز به سوراخ کردن اولیه قطعه کار قبل از برش دایره ای را حذف می کند.
مته گردبر چگونه کار می کند؟
مته گردبر همانطور که از نام آن مشخص است برای برش دایره ای روی سطح کار بوده که نسبت به دیگر مته های دریل سوراخ بزرگ تری ایجاد می کند. کلید انتخاب یک مته گرد بر باکیفیت مانند بسیاری از اکسسوری های دیگر ساخت مقاوم، مواد باکیفیت و کار دقیق با ماشین آلات است.ویژگی های مته گردبر از جمله شکل دندانه ها و فرم کلی آن به جنس سطح قابل برش بستگی دارد. اما غالبا تمامی مته های گردبر از برندهای معتبر دارای ویژگی های مشترکی هستند.
به عنوان قاعده کلی دیواره استوانه ای مته گرد بر نسبت به قطر داخلی ابزار نازک تر ساخته می شود. این ویژگی اصطکاک بین دندانه ها و سطح کار را کاهش داده و به نیروی کمتری برای ایجاد برش نیاز دارد. در نتیجه فشار کمتری به موتور ابزار هنگام سوراخ کاری وارد می شود.قطر سوراخ به عرض مته گردبر بستگی دارد. غالبا با مته گرد بر روی سطوح ورقه ای برش دایره ای ایجاد می شود.
مته های گردبر در طول و عمق و قطرهای متفاوتی در بازار موجود است و هرچه مته گرد بر عمیق تر باشد برش تمیزتری روی سطوح ضخیم ایجاد خواهد کرد.برخی از مته های گردبر همراه با قطعه ای به نام محور به فروش می رسد و ویژگی های دیگری که برخی از مته های گردبر شامل آن می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
انواع مته گردبر بر اساس نوع کاربری
مته گردبر چوب
مته گرد بر چوب به شکل استوانه ای با دندانه های تیز که با استفاده از محور به دریل متصل می شود. مته گرد بر در سایزهای متفاوتی موجود بوده و باید متناسب با قطر دایره موردنیاز انتخاب شود.
مته گردبر شیشه و سرامیک
برای برش شیشه و سرامیک به علت ظرافت بالای کار باید از مته های دارای روکش الماس استفاده شود.
مته گردبر بتن
مته های گردبر بتن از آلیاژ فولادی پرکربن و مواد سخت و مقاومی چون تنگستن کارباید ساخته شده است. این مته ها باید در مقابل حرارت مقاوم باشند و به همین دلیل غالبا دندانه های آن دارای روکش الماسه بوده و به ان گردبر الماسه نیز گفته می شود.
مته گردبر مدرج
مته گردبر مدرج که به آن مته گرد بر متغیر نیز می گویند از دو بازو تشکیل شده و روی بدنه آن درجه بندی شده است. مته مدرج نیز مانند مته های گردبر چوب در اندازه متفاوتی در بازار موجود بوده و باید متناسب با قطر دایره موردنیاز انتخاب شود.
انواع مته گردبر بر اساس نوع دندانه
دندانه های با لبه های اره ای شکل که با دندانه های زاویه دار خود قدرت نفوذ بیشتری داشته و برای برش سطوح نرمی چون چوب، پلاستیک و فلزات نرم به کار برده می شود.دندانه های با لبه های مربعی شکل که ضخامت بیشتری داشته و برای سوراخ کاری سطوح سخت مانند بتن، سنگ و شیشه کاربرد دارد. ناگفته نماند که برای برش سطوح سخت غالبا از مته های دارای روکش الماس استفاده می شود.
روش استفاده از مته گردبر
برای انواع متریال مانند شیشه، پلاستیک، سرامیک، فلز و الوارهای طبیعی و مهندسی شده و به منظور دستیابی به برشی تمیز و حرفه ای باید مته های مخصوص و تکنیک های دریل کاری متفاوتی به کار برده شود. در ادامه نکات مهم و تکنیک های کلی که یک اپراتور مته گردبر باید بداند آمده است.
استفاده از دریل مناسب
دریل شارژی برای مواد نرمی که ضخامت کمی دارند مناسب بوده و حداقل ولتاژ ابزار باید 14 ولت باشد.
استفاده از تجهیزات ایمنی
قبل از شروع کار با مته گردبر ابتدا باید تجهیزات ایمنی موردنیاز مانند عینک ایمنی، ماسک و دسکش ایمنی استفاده کنید.لباس تنگ نپوشید، جواهرات استفاده نکنید و اگر موهای بلندی دارید با گیره یا کش مو جمع کنید.
به دریل بیش از حد فشار نیاورید
برای بالا بردن سرعت کار هرگز به دریل فشار زیادی وارد نکنید. کلید اصلی برش تمیز فشار ثابت و ملایم ابزار است. به آرامی برش را شروع کرده و به تدریج سرعت چرخش را افزایش دهید.
عوامل محدود کننده عمق سوراخ
علاوه بر سطح قدرت دریل، یکی از عوامل محدودکننده عمق سوراخ ممکن است نوع طراحی مته گرد بر و نحوه تنظیم آن برای خارج کردن مواد برش داده شده باشد.غالبا ممکن است مواد برش خورده داخل مته گیر کرده و مانع از عمق بیشتر آن داخل سطح کار شود. به همین دلیل برخی از نجاران از پیچ گوشتی یا ابزارهای مشابه برای تمیز کردن داخل مته استفاده می کنند.
برخی از مته های گردبر دارای شکاف سرعت روی بدنه مته بوده و مانع از گیرکردن تیغه حین کار می شود.مدل های پیشرفته تر مته های گردبر دارای فنری است که حول محور می چرخد و مانع از گیرکردن مواد برش خورده داخل آن می شود.