حتما تا به حال برای شما هم پیش آمده که بتوانید روند نزولی و کاهش قیمت یک ارز دیجیتال را به درستی پیش بینی کنید. اما وقتی نتوانید از این پیش بینی درست خود سودی کسب کنید، تحلیل و پیش بینی شما چه ارزشی خواهد داشت؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا قابلیتی را در بازار ارزهای دیجیتال به شما معرفی کنیم تا با استفاده از آن با پیش بینی درست کاهش قیمت هم بتوانید سود کنید!
به طور کلی به بازارهایی که قابلیت سود بردن از کاهش و افزایش قیمت در آن ها وجود داشته باشد، بازارهای دو طرفه می گویند. یعنی دیگر برای تریدر یا معامله گر مهم نیست که قیمت یک ارز یا دارایی بیشتر شود یا کمتر، مهم این است که تریدر بتواند روند حرکت قیمت را به درستی تشخیص داده و پیش بینی کند. در سایر بازارهای سنتی مانند بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) نیز چنین قابلیتی وجود دارد. اما بازار سهام ایران یک بازار یک طرفه است که فقط با پیش بینی روند افزایش قیمت می توان سود گرفت و این یکی از معایب این بازار است.
معاملات آتی
قراردادهای آتی به طور کلی، قراردادهایی هستند که در آن طرفین معامله متعهد می شوند یک دارایی یا کالا را در یک تاریخ معین در زمان آینده و در قیمتی مشخص، معامله کنند. این قراردادها در بازارهای مالی جهانی مانند بازار فارکس و بازارهای آتی فعال در ایران مانند بازار آتی سکه و زعفران با همین تعریف استفاده می شوند.
اما وقتی حرف از این قراردادها در بازار ارزهای دیجیتال به میان می آید، تعریف آن کمی عوض می شود.
در قراردادهای آتی ارزهای دیجیتال که فقط در برخی از صرافی ها در دسترس است، تعریف این معاملات آتی کمی فرق خواهد کرد. اساس آن، یعنی معامله یک دارایی در آینده و در یک قیمت مشخص همان بوده اما دیگر خبری از تعیین یک زمان مشخص برای معامله وجود ندارد.
همچنین مفهوم دیگری به نام قرض گرفتن در این معاملات آتی وجود دارد. به این صورت که با تشخیص روند نزولی قیمت یک دارایی، می توان مقدار مشخصی از آن دارایی را از صرافی یا بروکر قرض گرفت و در قیمت فعلی آن فروخت، سپس وقتی حرکت قیمت، طبق پیش بینی شما نزولی شد و کاهش یافت در قیمت پایین تر، آن دارایی را خرید و قرض خود به صرافی را پس داد و معادل اختلاف قیمت خرید و فروش، سود کرد.
فرض کنید قیمت بیت کوین 9,000 دلار باشد و شما پیش بینی می کنید قیمت آن تا چند روز آینده صعودی بوده و حداقل 10 درصد افزایش قیمت خواهد داشت. بنابراین شما مقداری بیت کوین در قیمت 9,000 دلار می خرید تا پس از افزایش قیمت 10 درصدی که آن را پیش بینی کردید، بیت کوین های خود را در قیمت 9,900 دلار بفروشید. به زبان ساده تر می توان گفت شما بر روی افزایش قیمت بیت کوین شرط بسته اید! در بازارهای دو طرفه به چنین معاملاتی، معاملات لانگ (Long) یا خرید (Buy) گفته می شود.
اما فرض کنید قیمت بیت کوین همان 9,000 دلار باشد، اما پیش بینی شما برای چند روز آینده آن روند کاهشی یا نزولی باشد. یعنی به فرض پیش بینی شما این باشد که قیمت بیت کوین در چند روز آینده حداقل 10 درصد کاهش پیدا می کند. حالا تکلیف چیست؟
شما روند را به درستی تشخیص داده اید اما چگونه می توانید از این پیش بینی درست خود سود کسب کنید؟
اینجاست که معاملات دو طرفه به کمک معامله گران می آید.
این معاملات به صورت یک قرارداد هستند. یعنی در مثالی که در بالا گفته شد، شما یک قرارداد تنظیم می کنید و در آن بر اساس پیش بینی خود، تنظیم می کنید، بیت کوین هایی که قرار است پس از 10 درصد کاهش قیمت، در قیمت 8,100 دلار بخرید را در قیمت فعلی بیت کوین یعنی 9,000 دلار بفروشید و اگر بتوانید درست پیش بینی کنید، مانند حالت قبل 10 درصد سود نصیبتان می شود. به این معاملات، موقعیت شورت (Short) یا فروش (Sell) گفته می شود.
در واقع در این معاملات زمانی که شما پیش بینی می کنید قیمت بیت کوین روند نزولی خواهد داشت، هر مقداری که می خواهید از صرافی بیت کوین قرض می گیرید و آن را در قیمت فعلی بیت کوین می فروشید و سپس وقتی قیمت طبق پیش بینی شما کاهش پیدا کرد، مقدار بیت کوین هایی که از صرافی قرض گرفته بودید و فروخته بودید را می خرید و به صرافی برمی گردانید.
خوب است بدانید استفاده از قراردادهای آتی یا معاملات دو طرفه برای کسب سود بیشتر نیست، بلکه هدف اصلی آن، مدیریت ریسک سرمایه گذاری است.
چرا تریدرها از معاملات آتی استفاده می کنند؟
مدیریت ریسک: همانطور که گفته شد دلیل اصلی ایجاد قراردادهای آتی در بازارهای مالی و استفاده از آن توسط معامله گران و به ویژه حرفه ای های بازار مالی، مدیریت ریسک و سرمایه است.
موقعیت های شورت یا فروش (Short/Sell): با استفاده از این قابلیت تریدرها بدون داشتن یک دارایی می توانند بر روی عملکرد آن شرط ببندند و از پیش بینی خود سود کسب کنند.
اهرم: معامله گران می توانند با سرمایه ای بیش از دارایی خود وارد یک معامله شوند. معاملات آتی بیت کوین در صرافی بایننس با اهرم تا 125 برابر و در صرافی بیتمکس با اهرمی تا 100 برابر قابل انجام است.
نکته ی مهمی که باید بدانید این است که در بازار ارزهای دیجیتال فقط برخی از صرافی ها هستند که امکان سود گرفتن از کاهش قیمت یک ارز دیجیتال را برای شما فراهم می کنند و به طور کلی امکان انجام معاملات دو طرفه را برای تریدرها فراهم می کنند. از سوی دیگر استفاده از اهرم در صرافی ها خطراتی مانند از دست دادن کل سرمایه را به همراه دارد.
صرافی های معاملات آتی
از بین صرافی هایی که امکان انجام معاملات آتی و یا مارجین را ارائه می دهند، صرافی بیتفینکس، قدیمی ترین و یکی از معتبرترین صرافی هاست اما مشهورترین صرافی که در حال حاضر به طور میانگین بیشترین حجم معاملات آتی بیت کوین در آن صورت می گیرد، صرافی بیتمکس است. علاوه بر بیتمکس، صرافی بزرگ بایننس نیز به تازگی امکان انجام این معاملات را فراهم کرده تا از رقبای خود جا نماند. قابلیت انجام این معاملات در صرافی بایننس در بخش (Futures) آن فراهم شده است.
در ابتدا به نحوه انجام معاملات دو طرفه در صرافی بیتمکس نگاهی خواهیم داشت و سپس این معاملات را در صرافی بایننس بررسی خواهیم کرد.
یک تفاوت بسیار مهم در معاملات دو طرفه یا آتی در دو صرافی بیتمکس و پلتفرم «فیوچرز» (Futures) بایننس وجود دارد.
برای انجام معاملات آتی یا دو طرفه در صرافی بیتمکس، شما در ابتدا باید بیت کوین داشته باشید. یعنی اول باید مقداری بیت کوین به حساب بیتمکس خود انتقال دهید و وقتی یک ترید موفقیت آمیز در آنجا انجام دادید، مقدار کل بیت کوین های حسابتان زیاد می شود. به عبارت دیگر، ارز پایه و مبنایی که در صرافی بیتمکس باید با آن کار کنید، بیت کوین است.
مثلا اگر ترید خود در صرافی بیتمکس را با 1 بیت کوین شروع کنید، سپس یک ترید موفقیت آمیز با 10 درصد سود انجام دهید و 0.1 بیت کوین به دست آورید، در مجموع 1.1 بیت کوین در حساب خود خواهید داشت.
اما در پلتفرم فیوچرز بایننس داستان متفاوت است. ارز مبنا و پایه ای که معاملات آتی و دو طرفه در این پلتفرم با آن انجام می شود تتر (USDT) است. بنابراین برای این که بتوانید کار خود را در پلتفرم فیوچرز بایننس آغاز کنید، لازم است در حساب خود تتر داشته باشید و با استفاده از تترهای خود، قراردادهای بیت کوین (لانگ و شورت) را خرید و فروش کنید. در واقع تسویه قراردادهای آتی بایننس با تتر انجام می شود.
امکان استفاده از معاملات مارجین برای کاربرای ایرانی
همانطور که کاربران ایرانی برای معامله و خرید و فروش در صرافی های معتبر و بزرگی مانند بایننس، بیتمکس و بیترکس با مشکلاتی روبرو هستند، قابل پیش بینی است که هنگام استفاده از معاملات مارجین یا قراردادهای آتی نیز این مشکلات وجود داشته و حتی شدت بیشتری هم داشته باشند.
بایننس، بیتفینکس و بیتمکس که هر سه از صرافی های بزرگ در معاملات مارجین به حساب می آیند، برای استفاده کاربران ایرانی ممنوع هستند و حتی معاملات عادی در این صرافی ها در صورت استفاده از آی پی ایران، می تواند سرمایه کاربران را به خطر بیاندازد. به همین منظور هیچ توصیه ای به استفاده از این صرافی ها نمی کنیم و مسئولیت انتقال دارایی کاربران به این پلتفرم ها بر عهده خود کاربران است.
اما برای استفاده از معاملات مارجین در بسیاری از صرافی ها، علاوه بر ثبت نام عادی در صرافی که برای معاملات عادی استفاده می شود، مراحل احراز هویت نیز مورد نیاز است.
استفاده از معاملات مارجین در صرافی بیتمکس نیازی به احراز هویت ندارد اما برای استفاده از معاملات آتی و مارجین که به تازگی به پلتفرم صرافی بایننس اضافه شده، انجام احراز هویت (KYC) ضروری است و کشورهایی که در لیست تحریم این صرافی قرار دارند، تایید هویت نمی شوند و بنابراین نمی توانند از معاملات مارجین آن استفاده کنند.
معاملات آتی در صرافی بیتمکس
صرافی هایی مانند بیتمکس که امکان انجام معاملات آتی یا دو طرفه را فراهم می کنند، علاوه بر امکان انجام موقعیت شورت یا فروش که همان سود گرفتن از کاهش قیمت یک ارز با پیش بینی درست روند کاهشی آن است، امکان استفاده از ضریب هایی را نیز برای معامله گران فراهم می کنند، که به آن ها اهرم می گویند.
این اهرم ها به این صورت کار می کنند که چه هنگام قرار دادن سفارش خرید و چه سفارش فروش، می توان با توجه به سیستم معاملاتی و استراتژی ترید شخصی خود از ضریب های مختلف استفاده کرد و با قرض گرفتن از صرافی در انجام معاملات، بتوان سود بیشتری کسب کرد. اما باید در نظر داشت که در عین حال، امکان متحمل شدن ضررهای بیشتر و از دست رفتن کل سرمایه در انجام معاملات به این روش وجود دارد. به معاملات آتی با استفاده از اهرم ها به اصطلاح معاملات مارجین (Margin Trading) گفته می شود.
برای درک بهتر مطلب بهتر است این مفهوم را با یک مثال پیش برویم:
فرض کنید سرمایه ای که یک تریدر در صرافی بیتمکس دارد و قصد دارد معاملات مارجین خود را با آن انجام دهد، 1 بیت کوین است. اگر این معامله گر تشخیص دهد روند قیمت بیت کوین کاهشی است، می تواند با استفاده از قابلیت انجام معاملات «شورت یا فروش» (Short/Sell) با اهرم دلخواه خود بر روی کاهش قیمت بیت کوین شرط ببندد. مثلا اگر قیمت فعلی بیت کوین 9,000 دلار باشد و تریدر با استفاده از تحلیل فاندامنتال و تکنیکال پیش بینی کند روند قیمت کاهشی خواهد بود و به زودی به 8,100 دلار می رسد، می تواند با 1 بیت کوین خود با اهرم 5 وارد معامله شود و در صورتی که پیش بینی او درست از آب دربیاید، به جای اینکه 10 درصد سود کند، بتواند 50 درصد سود دریافت کند.
اما در مقابل اگر پیش بینی او اشتباه باشد و قیمت بیت کوین افزایش پیدا کند و مثلا با 10 درصد افزایش، قیمتش به 9,900 دلار برسد، صرافی با در نظر گرفتن اهرم استفاده شده از اصل پول او کم می کند. یعنی در اینجا با توجه به اهرم 5 و ضرر 10 درصدی، 50 درصد از کل سرمایه معامله گر کسر می شود.
اهرم هایی که صرافی بیتمکس برای معاملات مارجین خود در اختیار معامله گران قرار می دهد، از 1 تا 100 برابر است.
معاملات آتی در صرافی بایننس
صرافی بایننس که یکی از بزرگ ترین صرافی های ارز دیجیتال از نظر حجم معاملات است، در حدود دو ماه پیش پلتفرم فیوچرز خود را راه اندازی کرد تا معامله گران از این به بعد بتوانند در این صرافی معاملات آتی و مارجین خود را نیز انجام دهند.
این صرافی در ابتدای راه اندازی پلتفرم معاملات مارجین خود، اهرم هایی تا ضریب 20 را ارائه می داد، اما کمی پس از راه اندازی ضرایب این اهرم ها را تا 125 برابر افزایش داد.
پلتفرم آتی بایننس در حال حاضر فقط امکان انجام معاملات آتی بیت کوین به دلار را ارائه می دهد.
اما تفاوت قراردادهای آتی صرافی های بیتمکس و بایننس با قراردادهای آتی سایر بازارهای مالی از جمله بازار فارکس، در این است که در قراردادهای آتی این صرافی ها، تاریخ سررسیدی تعیین نمی شود. یعنی فقط یک قرارداد بر اساس قیمت بین طرفین بسته می شود و هریک از طرفین می تواند هر زمان که می خواهد معامله خود را ببندد.
ریسک معاملات مارجین
معاملات مارجین (Margin Trading) یکی از سودآورترین و در عین حال پرریسک ترین گزینه ها در معاملات است؛ مخصوصا در بازار پر نوسانی مانند بازار ارزهای دیجیتال.
این معاملات وقتی استفاده می شوند که یک معامله گر اعتقاد دارد اگر سرمایه بیشتری داشت می توانست سود بسیار بیشتری به دست آورد. در واقع در معاملات مارجین با استفاده از اهرم هایی که در اختیار معامله گران قرار می گیرد، قدرت خرید آنها افزایش پیدا می کند.
در معاملات مارجین خطر از بین رفتن کل سرمایه وجود دارد
استفاده از این قابلیت توجه و مراقبت شدیدی را از سوی معامله گر می طلبد و باید جوانب احتیاط را رعایت کرد، زیرا در معاملات مارجین، مخصوصا وقتی تریدرها از ضرایب اهرم بالایی مثل 100 و 125 استفاده می کنند، امکان از بین رفتن کل سرمایه وجود دارد.
در واقع با استفاده از این اهرم ها اگر سرمایه شما 0.01 بیت کوین باشد، با استفاده از اهرم 100، شما می توانید تا حداکثر 1 بیت کوین معامله کنید. اما اگر پیش بینی شما درست نباشد و معامله شما با شکست مواجه شود، مقدار ضرر شما، با توجه به اهرمی که از آن استفاده کرده اید، می تواند باعث از بین رفتن کل سرمایه شما شود.
با وجود تمام معایب و خطراتی که استفاده از معاملات مارجین دارد، لازم است بدانیم مزیت استفاده از این معاملات این است که اگر معامله شما موفقیت آمیز باشد، باتوجه به اهرمی که از آن استفاده کردید، سود شما می تواند بیشتر از حالت عادی باشد، اما ضرری که هنگام موفقیت آمیز نبودن معاملات خود باید پرداخت کنید، نیز بیشتر است و در بدترین حالت برابر با کل سرمایه و موجودی شما خواهد بود.
جمع بندی
مفاهیمی که در این مقاله مورد بررسی قرار دادیم را یک بار دیگر باهم مرور می کنیم تا مطلب به خوبی برایمان جا بیفتد.
معاملاتی دو طرفه یا آتی که هم در بازارهای مالی جهانی مانند فارکس و هم در بازار ارزهای دیجیتال فعال هستند، امکان به دست آوردن سود در روند نزولی قیمت را فراهم می کنند. یعنی معامله گران می توانند با پیش بینی درست کاهش قیمت یک ارز، سود کسب کنند.
اما معاملات مارجین و استفاده از اهرم ها در معاملات، یک مفهوم دیگر است که به معامله گرانی که سرمایه کمی دارند و باتوجه به توانایی بالایی که در ترید دارند، می توانند با استفاده از اهرم ها از صرافی ها قرض گرفته و با چند برابر کردن سرمایه خود در یک ترید، بتوانند سود بیشتری کسب کنند. اما نکته ای که وجود دارد این است که اگر پیش بینی و تحلیل آنها از روند قیمت اشتباه باشد، باتوجه به ضریب اهرمی که از آن در معامله خود استفاده کرده اند، ضرر بسیار بیشتری متحمل می شوند و حتی ممکن است کل سرمایه آن ها از دستشان برود.
بنابراین، معاملات دو طرفه در صرافی های معتبری از جمله بیتمکس و بایننس این امکان را فراهم می کند تا معامله گران در بازار نزولی و کاهشی نیز بتوانند سود کسب کنند و علاوه بر این، با استفاده از اهرم هایی که این صرافی ها در اختیار کاربران قرار می دهند، با رعایت حد ریسک مناسب، حتی با داشتن سرمایه کم، بتوانند سودهای قابل توجهی به دست بیاورند.
اما در مقابل باید این مسئله را نیز در نظر بگیرند که اگر بدون دانش کافی و بی گدار دست به معامله بزنند، با قرار دادن اهرم های بالا در معاملات خود، ممکن است کل سرمایه آنها در یک معامله به طور کامل از بین برود.
صرافی هایی که در این مقاله به آنها اشاره شد، صرفا صرافی های مشهوری هستند که حجم معاملات روزانه آنها، به ویژه در بخش معاملات مارجین نسبت به سایر صرافی ها بیشتر است و سایت زینگ هیچ مسئولیتی در قبال استفاده کاربران از صرافی های معرفی شده در این مقاله ندارد.