میزان انرژی مورد استفاده در استخراج ارزهای دیجیتال و به خصوص بیت کوین به دستاویزی برای مخالفان این صنعت تبدیل شده است. همچنین پس از تصویب آیین نامه ماینینگ ارزهای دیجیتال توسط دولت، پرسش هایی درباره به صرفه بودن یا نبودن استفاده از انرژی خورشیدی برای استخراج کنندگان مطرح شده است. اما آیا ماینینگ با استفاده از انرژی خورشیدی توجیه اقتصادی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی امکان استخراج ارز دیجیتال با استفاده از انرژی خورشیدی و محاسبه میزان سودآوری آن بپردازیم.
استخراج با استفاده از انرژی تجدیدپذیر
با گذشت زمان و فراگیر شدن ارزهای دیجیتال، اقبال عمومی و آگاهی مردم درباره این پدیده نیز افزایش یافته است. تا چند ماه گذشته با توجه به پایین بودن هزینه برق مصرفی در ایران و درنتیجه سودآوری بیشتر، ماینینگ یکی از موضوعات داغ بین مردم بود که با سرمایه گذاری طیف وسیعی همراه شد.
مصرف برق یکی از مهم ترین فاکتورهای تأثیرگذار در محاسبه میزان سودآوری استخراج است و استخراج کنندگان علاوه بر هزینه خرید دستگاه استخراج باید نیم نگاهی نیز به قبض برق ماهیانه خود داشته باشند.
بر اساس گزارشی که چندی پیش شرکت تحقیقاتی کوین شیرز منتشر کرد، حدود 74 درصد از انرژی مورد نیاز استخراج بیت کوین از منابع تجدیدپذیر ارزان قیمت تامین می شود.
از طرفی بیشتر کشورهای شناخته شده برای ماینینگ مانند چین، ایسلند و کانادا بیشتر برق مورد نیاز دستگاه های استخراج فعال در کشورشان را به صورت تجدیدپذیر و سبز تامین می کنند.
کشور پیشرو در استخراج ارز دیجیتال، یعنی چین به سبب دارا بودن سدهای فراوان، از انرژی برق آبی برای استفاده در صنعت ماینینگ بهره می گیرد. ایسلند و کشورهای اسکاندیناوی نیز به دلیل دارا بودن انرژی ارزانی که از فعالیت های زمین گرمایی در این منطقه تولید می شود و با توجه به آب و هوای سردی که دارند، به بهشت استخراج کنندگان معروفند.
با جست وجویی ساده در انجمن بیت کوین تاک (Bitcointalk) و یا ردیت r/bitcoin با خیل عظیمی از پرسش هایی مانند «آیا ماینینگ با استفاده از انرژی خورشیدی سودآور است؟»، «چگونه پنل خورشیدی خود را برای ماینینگ راه اندازی کنم؟» و سوال هایی از این دست مواجه خواهید شد.
علاوه بر این، بسیاری از کاربران تجربه های خود و یا برنامه هایشان را در این رابطه با اعضای دیگر انجمن به اشتراک می گذارند و به سوالات ماینرهای تازه کار در این رابطه پاسخ می دهند.
کشور ما به لطف منابع نفت و گاز فراوانی که در اختیار دارد، برق نسبتا ارزانی را در اختیار مشترکین شبکه خود قرار می دهد. با توجه به این حقیقت که تعرفه برق در ایران نسبت به سایر کشورها کمتر است، باز هم ماینینگ یک ماجراجویی پرهزینه و پرریسک به شمار می آید.
فراگیر شدن ماینینگ به عنوان یک روش کسب درآمد سبب شده تا علاوه بر گسترش آن در مقیاس صنعتی، برخی از استخراج کنندگان کوچک نیز به سمت راه اندازی پنل های خورشیدی و بهره گیری از انرژی خورشید برای تولید و تامین برق مورد نیاز دستگاه های خود یا به اصطلاح «سولار ماینینگ» متمایل شوند. اما آیا راه اندازی یک سیستم تولید انرژی خورشیدی از لحاظ اقتصادی به صرفه است؟
نیروگاه خورشیدی
خورشید به عنوان منبع بی پایانی از انرژی می تواند راه حل بسیاری از مشکلات انرژی و محیط زیست باشد. ایران با وجود 300 روز آفتابی از مجموع 365 روز سال در بیش از دو سوم مساحت خود و متوسط تابش 4.5 الی 5.5 کیلووات ساعت بر مترمربع در روز یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در زمینه ی انرژی خورشیدی است.
با توجه به استانداردهای بین المللی اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز بالاتر از 3٫5 کیلووات ساعت در مترمربع (3500 وات/ساعت) باشد استفاده سیستم های خورشیدی اقتصادی و مقرون به صرفه است.
فتوولتائیک یا به اختصار PV، یکی از انواع سامانه های تولید الکتریسیته از نور خورشید است. در این روش با به کارگیری سلول خورشیدی، تولید مستقیم الکتریسیته از تابش خورشید امکان پذیر می شود.
اجزای سیستم فوتوولتائیک عبارتند از:
سیستم های برق خورشیدی به دو دوسته متفاوت متصل به شبکه (On Grid) و منفصل از شبکه (Off Grid) تقسیم می شوند. در سیستم متصل به شبکه برق تولید شده از انرژی خورشید به شبکه برق سراسری تزریق خواهد شد. اما در سیستم منفصل از شبکه، برق تولید شده از پنل خورشیدی، وارد باتری شده و در آن ذخیره می گردد و برق مورد نیاز کاربر برای مصارف مورد نظرش را تامین می کند.
این در حالی است که در صورت به صرفه نبودن استخراج، می توانید از انرژی تولید شده برای مصارف خانگی استفاده کنید و حتی مازاد آن را به سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی ایران (ساتبا) بفروشید.
سال گذشته، خبری مبنی بر احداث یک مزرعه خورشیدی 20 مگاواتی در استرالیا برای استخراج بیت کوین منتشر شد. شرکت هادوکن (Hadouken)، کمپانی مجری این طرح مدعی شد که از این نیروگاه در راستای تامین انرژی مورد نیاز برای فعالیت های ماینینگ و همچنین یک دیتاسنتر در غرب استرالیا بهره برداری خواهد شد.
علاوه بر این، شرکت استخراج ارز دیجیتال پلوتون (Plouton) اعلام کرد که قصد دارد بزرگ ترین فارم استخراج بیت کوین شمال آمریکا که به طور کامل با انرژی خورشیدی کار می کند را به زودی ایجاد و راه اندازی کند.
در حال حاضر نرخ خرید برق برای سیستم های متصل به شبکه کوچک تر از 20 کیلووات، 800 تومان به ازای هر کیلووات است. لازم به ذکر است که عمر مفید سیستم های خورشیدی حدود 25 الی 30 سال است.
سودآوری سولار ماینینگ در ایران
با استناد به آیین نامه فرآیند ماینینگ که در تاریخ 13 مرداد به تصویب هیئت دولت رسید، تعرفه برق متقاضیان استخراج ارزهای دیجیتال (ماینینگ) با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نیرو تعیین و اعلام می گردد، محاسبه و اعمال خواهد شد. تحت چنین شرایطی هزینه برق ماینرها نسبت به قبل با افزایش چند برابری مواجه خواهد شد و سودآوری حاصل از ماینینگ را به کمتر از نصف وضعیت سابق کاهش خواهد داد.
با فرض این که شما صاحب 3 دستگاه استخراج بیت کوین انت ماینر S9 با توان مصرفی 1.32 کیلووات باشید، مصرف برق شما در هر ساعت تقریبا برابر با 4 کیلووات خواهد شد. در صورتی که بخواهید انرژی مورد نیاز فارم کوچک خود را با استفاده از انرژی خورشیدی تامین کنید، چند گزینه پیش روی شما خواهد بود:
1- تمام برق مورد نیاز دستگاه های استخراج خود در 24 ساعت شبانه روز را با استفاده از انرژی خورشیدی تامین کنید.
از آن جایی که در ایران به طور متوسط روزانه 5 الی 7 ساعت آفتابی مناسب برای تولید برق وجود دارد، برای این که سیستم خورشیدی منفصل از شبکه شما بتواند این حد از برق مصرفی را در طول 24 ساعت شبانه روز تامین کند، باید یک نیروگاه تقریبا 20 کیلوواتی احداث کنید که هزینه آن تقریبا حدود 500 میلیون تومان برآورد می شود.
2- تنها در ساعاتی که خورشید می تابد و نیروگاه شما توان تولید برق مورد نیازتان را دارد از انرژی خورشیدی استفاده کنید و در مابقی ساعات شبانه روز از برق شبکه سراسری بهره ببرید.
برای جبران بخشی از هزینه های برق دستگاه های ماینر، می توان در ساعاتی که پنل های خورشیدی، برق تولید می کنند از برق تولیدی آن ها استفاده کرد و در مابقی ساعات شبانه روز از برق شبکه سراسری بهره برد. تحت این شرایط می توانید تا حدی مصرف برق خود از شبکه سراسری را کاهش دهید. یک نیروگاه خورشیدی خانگی 5 کیلوواتی در این صورت پاسخگوی نیاز شما خواهد بود. راه اندازی و احداث چنین سیستمی نیازمند فضایی 50 الی 60 مترمربعی (بسته به صاف یا شیبدار بودن بام) جهت استقرار پنل های خورشیدی و سرمایه اولیه ای در حدود 130 میلیون تومان برای خرید و نصب تجهیزات دارد.
3- برق تولید شده از سیستم خورشیدی خود را به شبکه سراسری بفروشید و از درآمد آن برای پرداخت بخشی از قبض برق ماینرهای خود کمک بگیرید.
هزینه تجهیزات و راه اندازی سیستم خورشیدی به صورت متصل به شبکه کمتر و تقریبا نصف حالت منفصل از شبکه است، در نتیجه راه اندازی چنین سیستمی برای شما به صرفه تر خواهد بود. شما می توانید با صرف هزینه ای 70 میلیون تومانی و راه اندازی یک نیروگاه 5 کیلواتی و عقد قرارداد با ساتبا، برق تولید شده خود را با نرخ 800 تومان به ازای هر کیلووات به شبکه سراسری انتقال دهید. تحت چنین شرایطی ماهانه مبلغی معادل 800,000 الی 1,000,000 میلیون تومان بابت فروش برق نصیب شما خواهد شد.
در صورتی که برق مورد نیاز دستگاه های خود را از شبکه برق سراسری تامین کنید، رقم قبض برق شما به طور ماهیانه بیش از 2 میلیون تومان خواهد بود، که نیمی از آن را می توانید از طریق فروش برق خورشیدی پوشش داد. لازم به ذکر است که دولت با هدف اشتغال زایی و حمایت از کارآفرینی برای روستاییان و عشایر، وام های با نرخ بهره پایین در نظر گرفته است.
حال بیایید سرمایه اولیه مورد نیاز برای خرید ماینر و راه اندازی سیستم تامین برق خورشیدی، درآمد ماهیانه و دوره بازگشت سرمایه را محاسبه کنیم.
هزینه خرید 3 عدد دستگاه ماینر ای سیک انت ماینر S9 در حال حاضر به صورت تقریبی برابر با 35 میلیون تومان است. با توجه به قیمت کنونی (27 مرداد 98) بیت کوین و بدون پرداخت هزینه ی برق، میزان درآمد ماهیانه هر دستگاه انت ماینر S9 تقریبا برابر 1,400,000 تومان است.
با توجه به این که شما کدام یک از گزینه های عنوان شده برای راه اندازی سیستم خورشیدی را در نظر خواهید گرفت شرایط متفاوتی پیش می آید. طول دوره بازگشت سرمایه اولیه برای هر یک از گزینه های مطرح شده در بالا را به صورت مجزا مشاهده می فرمایید:
1- سرمایه اولیه شما، اعم از هزینه خرید دستگاه های ای سیک و راه اندازی نیروگاه خورشیدی پس از 9.5 سال بازخواهد گشت و پس از آن به سوددهی کامل خواهید رسید.
2- طول دوره بازگشت سرمایه اولیه شما 5 سال خواهد بود.
3- پس از گذشت 5 سال و نیم تمام مخارج شما جبران خواهد شد.
بر اساس محاسبات انجام شده می توان به این نکته پی برد که استخراج بیت کوین با انرژی خورشیدی و با فرض عدم تغییر پارامترهای سختی شبکه و قیمت بیت کوین، بین 5 الی 10 سال هزینه های خود را جبران کرده و به سوددهی می رسد. یعنی پس از گذشت این مدت درآمد حاصل از استخراج یا فروش برق به شبکه سراسری، هزینه های خرید دستگاه ماینر و راه اندازی سیستم خورشیدی را جبران خواهد کرد. این در حالی است که عمر مفید دستگاه های ماینر معمولا کمتر از این مقدار است و به همین دلیل نمی توان انتظار بازگشت سرمایه را با استفاده از انرژی خورشیدی داشت.
سخن آخر
در حال حاضر استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، برق آبی و باد برای ماینینگ با توجه به هزینه راه اندازی آن ها بیش از آنکه از نظر اقتصادی به صرفه باشد، کمکی به حفظ محیط زیست محسوب می شود.
علاوه بر این، نیروگاه های خورشیدی در ابعادی کمی بزرگ تر خود می تواند نقش یک کسب و کار متوسط را ایفا کند. همان طور که پیش تر گفته شد، می توان برق مازاد تولید شده را به شبکه توزیع برق سراسری فروخت و از این طریق نیز کسب درآمد کرد. هر چند با یک محاسبات سرانگشتی می توان دریافت که درآمد حاصل از ماینینگ با استفاده از این انرژی می تواند صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.
با این حال می توان انتظار داشت که در سال های آینده با کاهش هزینه تولید باتری و پنل های خورشیدی و استفاده از انرژی خورشیدی برای ماینینگ، شاهد قطب های استخراج جدیدی باشیم و سولار ماینینگ به عنوان یکی از روش های محبوب در نقاطی از دنیا مطرح شود که به سوخت های فسیلی یا انرژی تجدیدپذیر برق آبی دسترسی ندارند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
