اقدامات لازم برای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان
گلخانه محیط حساسی است و از همین رو دمای مناسب گلخانه در تابستانامری است که باید به آن بسیار توجه کرد. گرمای تابستان به خودی خود آزار دهنده است. حال تصور کنید در این گرما باید در محیط گلخانه مشغول به کار باشید، این امر طاقت فرساتر از تحمل گرماست. چرا که دما در چنین محیطی غالبا چند درجه بالاتر از دمای محیط خارج است. اما بحث ما بر سر این دشواری نیست. بحث بر سر حفظ دمای مناسب است.
گلخانه ها برای افراد خانه داری که خودشان می خواهند محصولاتی مانند گوجه فرنگی، خیار، خربزه و... را تولید کنند بسیار حائز اهمیت هستند. در این راستا تامین دمای مناسب یکی از مهم ترین اعمالی است که باید برای حفظ سلامت و رشد گیاهان به آن توجه کرد.اگر زمستان باشد همه چیز خوب پیش می رود، اما حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان امری دشوار است. دشواری این امر به این دلیل است که اولا همه ی گیاهان در یک دمای مشخص قادر به رشد نیستند و برخی از آن ها به گرما حساس ترند.
ثانیا برخی از روش هایی که برای متعادل کردن دما به کار می رود ارزان نیستند (هرچند در ادامه ی این مطلب می توانید با چند روش ارزان و کاربردی به دمای مطلوبی دست پیدا کنید). اما به شکل کلی با دقت در این امر و مراقبت های لازم می توانید محصولاتی خوب پرورش دهید و نتیجه ی زحمات و مراقبت های خود را مشاهده کنید.
گیاهان نیز مانند انسان ها هستند. همان گونه که گرمای بیش از اندازه منجر به بروز بیماری هایی در انسان می شود، بالا رفتن گرما و عدم تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان منجر به بروز مشکلاتی می شود و ممکن است زیان های عظیمی به صاحبان گلخانه ها وارد کند.عواملی نظیر نور مناسب، رطوبت، دما و زمان آب یاری نکاتی هستند که در سلامت گیاهان موثر هستند و بستر رشد مناسب باید با توجه به این عوامل برای آن ها فراهم شود.
دمای مناسب گلخانه در تابستان چند است؟
حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان از آن مواردی است که دغدغه ی بسیاری از صاحبان گلخانه است. با توجه به گیاهان متفاوتی که در گلخانه نگهداری می شوند، آگاهی از این که چه دمایی واقعا گرم محسوب می شود کار چندان آسانی نیست.زمانی که دما در روز بالاتر از 32 درجه ی سانتیگراد و در شب به 24 می رسد منجر به تولید محصولاتی نارس می شود. این جاست که اهمیت دمای مناسب گلخانه در تابستان بیش از پیش به چشم می آید و این امر هم چنین نشان دهنده ی اهمیت خنک نگه داشتن محیط در فصول گرما است.
مناسب ترین دما برای رشد اکثر محصولات 26 الی 29 درجه ی سانتی گراد است. دقت کنید که برای آگاهی از دمای فعلی بهتر است از ترموکوپل استفاده کنید. چرا که دماسنج های جیوه ای از دقت چندان بالایی برخوردار نیستند.
با این حال میزان دمای مناسب گلخانه در تابستان از گیاهی تا گیاه دیگر متفاوت است. درک درجه حرارت مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است. اما جای نگرانی نیست. با دانستن محدوده ی دمای ایده آل می توانید از بروز مشکلات جلوگیری کنید. هم چنین با ترکیبی از سایبان، تهویه و رطوبت می توانید دمای مناسب را تامین کنید و محصولاتی کاملا سالم پرورش دهید.
تهویه گلخانه در تابستان یکی از اقدامات مهم و حیاتی
یکی از بهترین و موثرترین شیوه های مقابله با گرما، توجه به جریان هواست. سیستم تهویه به لطف وجود دریچه های روی سقف، دریچه های جانبی (معمولا به شکل کرکره ای) و درب گلخانه قادر است جریان موردنیاز هوا را برای خنک کردن گیاهانی که دمای بالا برایشان مضر است فراهم آورد.
در رابطه با تهویه گلخانه در تابستان به شکل یک اصل بسیار تقریبی می توان گفت مساحتی از دریچه های تعبیه شده روی سقف در حدود یک پنجم مساحت کف گلخانه، می تواند هر دو دقیقه یک بار به شکل کامل منجر به تغییر دما شود.البته این نسبت کمی دور از ذهن به نظر می رسد و کمتر گلخانه ای به این سبک ساخته می شود. اما با باز گذاشتن دریچه های جانبی امکان عبور جریان هوا به اندازه ی کافی وجود دارد.
از آن جا که دمای بالاتر از 27 درجه ی سانتی گراد ممکن است به برخی از گیاهان آسیب برساند باید همواره در حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان دقت لازم را به عمل آورد و با استفاده از یک دماسنج حداقل و حداکثر دما را کنترل کرد.
در روزهای گرم و آفتابی به منظور توجه به تهویه گلخانه در تابستان هرچه زودتر تمام درها و دریچه ها را باز کنید و آن ها را حتی در طول شب های گرم نیز نبندید. اگر نگران ورود گربه ها و حیوانات وحشی هستید می توانید با توری ها و حافظ های مشبک درها را بپوشانید تا هم مانع از ورود حیوانات شوید و هم خیالتان بابت جریان داشتن هوا و گرده افشانی آسوده باشد.
دریچه های اتوماتیک تا حدودی موثر هستند اما از آن جایی که کنترل این دریچه ها همیشه موفقیت آمیز نیست و با اختلال مواجه می شوند، هم چنان حضور در محل برای باز کردن آن ها و فراهم آوردن دمای مناسب گلخانه در تابستان ضروری به نظر می رسد.
ایجاد سایه بان به منظور حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان
نصب توری سایبان دومین راهی است که برای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان می توانید به آن عمل کنید. هنگام نصب، این نکته را نیز در نظر بگیرید که گیاهان برای رشد کردن به میزان مناسبی از نور نیاز دارند. نباید با نصب نادرست سایه بان جلوی تابش نور مناسب را بگیرید.
پرده هایی که به منظور تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان استفاده می شوند، می توانند داخلی یا خارجی باشند. پرده های خارجی از آن جهت مناسب تر هستند که بیرون از گلخانه نصب می شوند. به این ترتیب این پوشش ها نور خورشید را پیش از آن که حتی از از شیشه عبور کند، به دام می اندازند. در روزهایی که هوا سردتر است می توان این پوشش ها را برداشت.
با این همه این امکان نیز وجود دارد که این پرده ها مانع از کارایی دریچه ها شوند و تهویه گلخانه در تابستان را با مشکل مواجه کنند. از همین رو باید برای مقابله با این مشکل تلاش کنید یا می توانید از پرده های داخلی استفاده کنید که مدل اتوماتیک نیز دارند. توری یا محافظ های مشبک می توانند جایگزین های خوبی برای پرده ها باشند. این تجهیزات به راحتی می توانند نصب شوند و در جای خود محکم باقی بمانند.
متعادل کردن دما به وسیله ی آب، روشی دیگر برای دستیابی بهدمای مناسب گلخانه در تابستان
اما یک ترفند دیگر که بسیاری در روزهای گرم تابستان برای افزایش رطوبت گلخانه از آن استفاده می کنند تعدیل کردن دما به وسیله ی آب ست. افزایش رطوبت اقدامی بسیار موثر در راستای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان است.
همان طور که در تصویر زیر مشاهده می کنید بسیاری از افرادی که گلخانه دارند در روزهای تابستان اقدام به پاشیدن آب و خیس کردن سطوح می کنند.هنگامی که می خواهیم به دمای مناسب گلخانه در تابستان دست پیدا کنیم باید به میزان رطوبت نیز توجه کنیم. همزمان با تبخیر آب سطح رطوبت محیط افزایش پیدا می کند و این امر به گیاهان کمک می کند با گرما مقابله کنند.
یک اثر جانبی مثبت در این امر وجود دارد. افزایش میزان رطوبت شرایط را برای آفاتی که در محیط خشک زیست می کنند دشوار می کند.اما سوالی که پیش می آید این است که این عمل را در چه فواصل زمانی باید انجام داد؟ در واقع در روزهایی که گرما بیش از حد است این عمل را تا جایی که می توانید باید انجام دهید می توانید هدف خود را روی دو مرتبه آب پاشی تنظیم کنید.یک مرتبه صبح و یک مرتبه عصر. اگر انرژی و زمان لازم را برای انجام این کار دارید، می توانید هنگام ظهر نیز این عمل را انجام دهید.
سایر اقدامات و روش های لازم برای رسیدن به دمای مطلوب
افزون بر روش های یاد شده برای تامین دمای مناسب و تهویه گلخانه در تابستان، راه کارهای دیگری نیز موجود است. استفاده از پنکه ها نیز مانند تهویه موجب می شود که جریان هوا به شکل مناسبی در رفت وآمد باشد.فن هادر انواع مختلفی وجود دارند و حتی مدل هایی از آن ها هستند که بدون نیاز به برق و تنها با استفاده از صفحات خورشیدی کار می کنند.
از سوی دیگر توجه به آبیاری گیاهان نیز بسیار حائز اهمیت است. گیاهانی که رطوبت کافی در نزدیکی ریشه دارند، نسبت به گیاهانی که از کمبود آب رنج می برند وضعیت بهتری دارند. تعریق یکی از فرایندهایی است که موجب خنک شدن گیاهان می شود.رطوبت از طریق منافذ موجود در برگ خارج می شود. دقیقا همان گونه که بدن انسان عرق می کند، خروج رطوبت موجب خنک شدن سطح برگ نیز می شود.
حال اگر به دلیل عدم وجود رطوبت کافی گیاهان نتوانند این فرایند را به درستی انجام دهند، پژمرده می شوند. به همین دلیل آبیاری و توجه به تهویه گلخانه در تابستان می تواند تا حد زیادی به حفظ سلامت گیاهان کمک کند. با مشاهده ی برگ های سوخته و خشک شدن شاخ و برگ گیاهان، می توان دریافت که دمای گلخانه بالاتر از حد مفید است و باید اقداماتی در راستای تنظیم دما انجام داد.
روش دیگر برای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان استفاده از تهویه های الکتریکی است. درست است که این تهویه ها گران هستند اما کارایی موثری دارند. مه پاش، رطوبت ساز و مه ساز نیز از دیگر تجهیزاتی است که می توان در گلخانه های بزرگ از آن ها استفاده کرد.
طبیعی است که اگر وسعت گلخانه زیاد باشد هزینه کردن برای حفظ و تعادل دما امری کاملا ضروری است؛ چرا که در صورت عدم تامین دما، آسیب وارده به محصولات خساراتی بسیار بالاتر از مبلغی که برای خرید تجهیزات صرف می شود به بار خواهد آورد.عمل کردن به نکاتی که در این مطلب خواندید باعث می شود که بتوانید محیطی مناسب را برای رشد گیاهان خود ایجاد کنید و از نتیجه ی حاصل لذت ببرید.