اولگ آندریف (Oleg Andreev)، طراح نرم افزار و توسعه دهنده امنیت، در مقاله ای که در وبلاگ شخصی خود منتشر کرده است، بیت کوین را با دارایی ها، فناوری ها و پدیده های اقتصادی و اجتماعی مختلف مقایسه کرده و تفاوت ها و شباهت های آنها را بررسی کرده است. آندرو در مقاله خود ابتدا شباهت ها و سپس تفاوت های بیت کوین را با هر کدام از آن پدیده ها بیان می کند. در ادامه، برای مطالعه این مقاله با ارزدیجیتال همراه باشید.
پول نقد
بیت کوین شبیه پول نقد است. تراکنش بیت کوین غیرقابل برگشت است و شما مسئولیت کامل آن را برعهده دارید. اگر کلید خصوصی کیف پولتان را گم یا فراموش کنید، دارایی خود را از دست می دهید. می توانید به کسی بیت کوین بدهید تا آن را برایتان نگه دارد، اما مثل بانک باید به این افراد اعتماد داشته باشید و مطمئن باشید که با پول شما فرار نخواهند کرد.
بیت کوین شبیه پول نقد نیست. می توانید هر اندازه که می خواهید بیت کوین ذخیره کنید و آنها برخلاف پول نقد فیزیکی هیچ فضایی را اشغال نخواهند کرد. می توانید آن را از طریق ارتباطات سیمی یا رادیویی برای هر کسی ارسال کنید. جعل بیت کوین غیرممکن است. تراکنش در یک ثانیه انجام نخواهد شد، باید 10 تا 15 دقیقه صبر کنید تا رمزنگاری توسط شبکه اثبات شود و کاملاً مطمئن شوید که معامله انجام شده است. با این حال، گاهی می توانید تراکنش هایی با کارمزد نزدیک به صفر را به شبکه بفرستید. ریسک لغو شدن این تراکنش ها نسبتاً پایین است.
طلا
بیت کوین شبیه طلا است. بیت کوین به خودیِ خود تولید نمی شود و مقدار محدودی از آن وجود دارد. این مقدار در چهار بُعد فضا-زمان (سه بعد مربوط به فضا و یک بعد مربوط به زمان) و البته بیشتر در زمان پراکنده است. برای به دست آوردن بیت کوین ها، کسی باید آنها را به شما بدهد یا آن را استخراج کنید. بیت کوین همچون طلا درخشان است، نه ازنظر فیزیکی، بلکه ازمنظر فناوری: مهندسی چشم نواز، انگیزه های عاقلانه، مجهز بودن به زبان برنامه نویسی قراردادها، داشتن آزادی در انتخاب و به دور بودن از زور و اجبار، ویژگی هایی است که باعث درخشندگی بیت کوین می شود و مردم را به خود جلب می کند.
بیت کوین شبیه طلا نیست. عرضه بیت کوین های جدید از طریق فرایند استخراج، کاملاً معین و برنامه ریزی شده است (در هر ساعت، فقط تعداد معینی بیت کوین تولید می شود). بنابراین، مطمئن خواهید بود که هیچ کس به طور ناگهانی کوهی از بیت کوین پیدا نمی کند یا آن را در سیاره ای دیگر استخراج نخواهد کرد. برای مثال، سیارک «16 Psyche» که مدار آن بین مدار مریخ و مشتری قرار دارد، به اندازه ای طلا دارد که اگر طلاهای آن را با قیمت فعلی هر اونس بین کل مردم دنیا تقسیم کنیم، حدود 100 میلیارد دلار طلا به هر فرد خواهد رسید و این یعنی نابودی یک شبه اقتصاد جهان. اما نمی توانید هیچ سیاره ای پیدا کنید که در آن مقدار زیادی بیت کوین ذخیره شده باشد!
برخلاف طلا، استخراج بیت کوین ها به طور مشخصی برنامه ریزی شده است. اگر تلاش ماینرها برای استخراج بیت کوین بیشتر شود، سختی شبکه مجدداً تنظیم شده و فرایند استخراج سخت تر می شود. روی کاغذ استخراج تمام طلاهای موجود در یک روز امکان پذیر است؛ اما درمورد بیت کوین، حتی اگر قدرتمندترین کامپیوترهای دنیا را هم به کار بگیرید، نمی توانید این کار را انجام دهید.
بانک
بیت کوین شبیه بانک است. در بیت کوین هم مانند بانک با کامپیوترها، پایگاه های داده و تراکنش ها سروکار داریم. پایگاه داده تاریخچه ی تمام پرداخت های ورودی و خروجی را ذخیره می کند؛ یعنی چه کسی چه مقدار دارایی را به چه کسی ارسال می کند. اینجا همه چیز دیجیتال است. هیچ اتاق خزانه ای برای ذخیره طلا و صندوق امانات وجود ندارد، فقط از تعدادی داده در یک «دفتر کل» نگه داری می شود. این شباهت ساختاری بیت کوین با بانک است.
بیت کوین شبیه بانک نیست. در بیت کوین، همه می توانند صحّت دفتر کل را تأیید کنند. برای به روزرسانی دفتر کل و اطمینان از عدم مداخله در آن، هیچ مدیر مسئولی وجود ندارد. هر شخصی می تواند چند حساب داشته باشد و همه این حساب ها بی نام باشند (مگر اینکه شخصی بخواهد هویت خود را فاش کند). دفتر کل توزیع شده ی بیت کوین، نام ها را ذخیره نمی کند، تنها چیزی که در این دفتر کل ذخیره می شود، آدرس و موجودی هر آدرس است. بانک می تواند بیشتر از آن مقدار پولی را که در اختیار دارد وام دهد، اما امکان «بانکداری ذخیره کسری» در بیت کوین وجود ندارد. بانکداری ذخیره کسری به نوعی از بانکداری گفته می شود که ذخیره بانک تنها کسری از تمامی موجودی مشتریان است. درحقیقت، هیچ بدهکاری ای در دفتر کل بیت کوین وجود ندارد. شما یا در آدرس خود پول دارید و کاملاً متعلق به شماست یا در آن آدرس پول ندارید و هرگز نمی توانید از آن استفاده کنید! همچنین بیت کوین به شما این اجازه را می دهد تا از طریق قراردادها پول خود را قفل کنید؛ معماهای رمزنگاری، برای اشتراک تصمیم گیری بین چند نفر یا تعمیم آن در زمان طراحی شده اند.
پول بازیِ مونوپولی
بیت کوین شبیه پول رایج در بازی مونوپولی است. مانند بازی مونوپولی، بیت کوین ها ژتون های غیرقابل لمسی هستند که ارزشی ندارند و افراد به این خاطر به آنها ارزش می دهند که می توان از آنها در بازی استفاده کرد. در حقیقت، درمورد طلا و هر پول دیگری نیز همین امر صدق می کند.
بیت کوین شبیه پول مونوپولی نیست. تفاوت بیت کوین با توکن های مونوپولی این است که تعداد بیت کوین ها محدود است و هیچ کس قادر نیست آنها را جعل کند. به همین دلیل، کاندیدای خوبی برای جایگزینی کالاهای کلکسیونی شناخته شده در جهان مانند سکه های نقره و طلا است و قابلیت ذخیره ارزش را دارد.
گیت
بیت کوین شبیه گیت است. گیت (Git) یک نرم افزار کنترل و محافظت از نسخه های کدهای منبع باز و وسیله ای برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان است تا بتوانند کارهای خود را در آن ذخیره، مدیریت و ویرایش کرده و یا به اشتراک بگذارند. در گیت، تمام تغییرات توسعه دهندگان به عنوان یک زنجیره سازماندهی شده و توسط هش نگاری محافظت می شوند. اگر از صحت آخرین هش اطمینان داشته باشید، می توانید تمام اطلاعات قبلی را از هر منبعی دریافت و تأیید کنید تا مطمئن شوید که این همان چیزی است که انتظارش را داشتید. به همین نحو، در بیت کوین نیز تمام تراکنش ها در زنجیره ای به نام بلاک چین سازمان دهی می شوند. به محض اینکه اعتبار یک بلاک تأیید شد، با اعتماد به هش آن می توانید به هش تمام بلاک های قبلی و اطلاعات موجود در آنها اعتماد کنید. در این حالت ذخیره سازی توزیع شده امکان پذیر می شود و روند بررسی صحت موضوع آسان تر می شود.
بیت کوین شبیه گیت نیست. علی رغم کارکرد بسیار نزدیک بیت کوین و گیت در هش نگاری اطلاعات ذخیره شده، این دو تفاوت هایی نیز دارند. در سیستم بیت کوین همه تلاش می کنند که بر روی یک زنجیره کار کنند. اما در گیت، همه ممکن است شاخه های متعددی داشته باشند و در طول روز آنها را از هم جدا و دوباره باهم ترکیب کنند. در بیت کوین نمی توان شاخه های مجزا را ترکیب کرد. بلاک چین درواقع درخت سوابق تراکنش ها است؛ اما همیشه یک شاخه بزرگ وجود دارد که ارزشمند است و شاخه های کوچک فرعی (که هیچ گاه بیش از یک یا دو بلاک دوام ندارند) به هیچ وجه ارزشی ندارند. در گیت محتوا اهمیت دارد، نه شاخه ها؛ در حالی که در بیت کوین، اجماع بر سر شاخه اصلی مهم تر از محتواست.
بیت تورنت
بیت کوین شبیه بیت تورنت است. بیت تورنت بستری برای اشتراک گذاری فایل و تمرکززدایی از حجم انبوهی از اطلاعات است. با استفاده از بیت تورنت، کاربران می توانند به صورت همتابه همتا با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و فایل های موردنظر خود را ارسال یا دریافت کنند. بیت تورنت، شبکه ای کاملاً غیرمتمرکز است، هیچ بانک یا سروری برای ذخیره اطلاعات به صورت متمرکز وجود ندارد. بلاک چین بیت کوین نیز مانند یکی از فایل های بیت تورنت است؛ یعنی از لحاظ رمزنگاری کاملاً تاییدشده است و در تعداد بسیار زیادی از کامپیوترها به اشتراک گذاشته شده است. تمام مشارکت کنندگان در شبکه، از جمله استخراج کنندگان، براساس مساوات عمل می کنند. اگر یک بخش از شبکه مختل شود، جریان تراکنش ها می تواند از طریق سایر بخش های شبکه ادامه داشته باشد. حتی اگر کل شبکه از کار بیفتد، اطلاعات مربوط به تراکنش ها در هزاران رایانه مستقل ذخیره شده و پول هیچ کس از بین نمی رود. وقتی ماینرها دوباره با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، تراکنش ها دوباره از سر گرفته می شود؛ انگار که هیچ اتفاقی رخ نداده است. هم بیت کوین و هم بیت تورنت می توانند از یک جنگ هسته ای جان سالم به دربرند؛ زیرا اطلاعات از تشعشعات رادیواکتیو آسیب نمی بیند و می تواند به راحتی تکثیر شود.
بیت کوین شبیه بیت تورنت نیست. آنها دو تفاوت عمده با یکدیگر دارند. در بیت تورنت، تعداد بسیار زیادی فایل مختلف وجود دارد؛ اما در بیت کوین به جای فایل های بسیار، یک پرونده واحد وجود دارد که همیشه در حال بزرگ تر شدن است؛ این پرونده بلاک چین نام دارد. همچنین مهم ترین شرکت کنندگان در شبکه بیت کوین، یعنی ماینرها، در ازای مشارکتی که در شبکه دارند، کارمزد و پاداش دریافت می کنند. اما مشارکت کنندگان در بیت تورنت از چنین مزیتی برخوردار نیستند.
آزادی بیان
بیت کوین مانند آزادی بیان است. هر تراکنش، یک پیام کوتاه عمومی است که فارغ از کجا بودن و چگونگی آن می تواند بیان شود. اگر برخی از ماینرها این پیام را دریافت کنند، آن را در بلاک چین اضافه می کنند و این پیام برای همیشه در تاریخچه خواهد ماند. همه آن را خواهند دید و هیچ کس قادر به پاک کردن آن نیست. پس بیت کوین شباهت بسیار زیادی به پدیده آزادی بیان دارد.
بیت کوین شبیه آزادی بیان نیست. به زبان آوردنِ هر چیزی هزینه دارد. برای انتقال کوین در یک تراکنش، ابتدا باید آن کوین را داشته باشید. بنابراین هر کسی که کوین ندارد، اجازه انجام تراکنش را هم ندارد و فقط کسانی این حق را دارند که شایستگی اش را داشته باشند و بتوانند ابتدا مقداری کوین به دست آورند. همچنین ممکن است استخراج کنندگان تراکنش های بدون کارمزد یا حاوی اسپم را رد کنند. بنابراین هیچ کس مجانی برای کسی کار نمی کند؛ اما همه سعی می کنند داوطلبانه با یکدیگر همکاری کنند. از این نقطه نظر، بیت کوین مغایر با آزادی بیان است.