تجارت با ترکیه:
ترکیه کشوری کوهستانی و نسبتاً پرباران است. موقعیت استراتژیک و ژئوپلوتیک این کشور در یکی از حساس ترین مناطق جهان، آن را دارای موقعیّت جغرافیایی راهبردی بسیار خوبی نموده است که گذرگاه شمال غرب آسیا و اروپا به شمار می آید کشورهای بسیاری، به ویژه ایران از خاک ترکیه برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می کنند.
ترکیه از آب و هوای خوب و جلگه ای برخوردار است و مکان های جالب و دیدنی دارد به دلیل همین سالانه تعداد زیادی توریست به این کشور مسافرت می کنند.
ترکیه در شرق با کشورهای ایران، نخجوان، ارمنستان و گرجستان؛ در جنوب شرقی با عراق و سوریه؛ و در شمال غربی (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه است.
همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از غرب با دو دریای کوچک مرمره و اژه و از جنوب غرب با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. دو تنگهٔ راهبردی بسفر و داردانل نیز در اختیار ترکیه است.
صنعت:
صادرات و واردات:
بیشترین میزان از صادرات ترکیه به کشورهای امارات، عراق، آلمان، ایتالیا و انگلستان اختصاص یافته است.
در سال 2017 ارزش کل صادرات ترکیه به 166 میلیارد دلار و در پله بیست و هفتمین صادر کننده بزرگ جهان ایستاد.
بیشترین سهم از واردات ترکیه را کشورهایی چون چین، روسیه، آلمان، ایتالیا و آمریکا به خوداختصاص دادهاند ماشین آلات، فلزات گران بها، سازه ها، محصولات گیاهی، محصولات حیوانی، محصولات چوبی، مواد غذایی، کاغذ، شیشه، سنگ، روغن های نباتی، چربی ها، پوست حیوانات، فلزات و اشیای هنری و عتیقه جات، پلاستیک، اسلحه و لاستیک.
آمار سال 2017 واردات کشور ترکیه به 214 میلیارد دلار می رسد و در جایگاه بیستمین وارد کننده بزرگ دنیا قرار می گیرد.
ایران، طی سال های اخیر صادرات کالاهای خود را به ترکیه افزایش داده است، از مهم ترین آن ها می توان به مواد نفتی و مشتقات پتروشیمی اشاره کرد.
یکی از دلایل رشد و افزایش صادرات به ترکیه از سوی ایران اخذ تخفیف های گمرکی کشور ترکیه از ابتدای سال 2015 می باشد که بخش مهم این تخفیفات در زمینه محصولات کشاورزی بوده است.
تراز تجاری ایران و ترکیه بدون محاسبه صادرات نفت و گاز بیش از شش میلیارد دلار می باشد و از این میزان دو میلیارد دلار صادرات ایران و چهار میلیارد دلار صادرات ترکیه محسوب می شود.
تراز تجاری دو کشور با احتساب صادرات نفت و گاز ایران، 12 میلیارد دلار است، که با این وجود اگر نفت و گاز را در نظر نگیریم، این تجارت به نفع ترکیه رقم می خورد، اما با در نظر گرفتن نفت و گاز روند تجارت به نفع ایران می باشد.
صادرات مواد غذایی متنوع، همچنین خشکبار از جمله بادام و گردو از آن جمله دیگر محصولاتی است که از ایران به ترکیه صادر می شود. همچنین قند و شکر و میوه جات از جمله هندوانه تازه.
تجهیزات و وسایل ساختمانی، مواد شوینده و بهداشتی و بسیاری از کالاهای دیگر نیز از دیگر محصولاتیست که از ایران به ترکیه صادر می شود.
دلایل کاهش صادرات پتروشیمی به ترکیه:
ترکیه که در طول چند سال گذشته یکی از مشتریان ثابت محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران بوده است، تعرفه واردات فرآورده های پلیمری ایران را با افزایش دو برابری از سه به 6.5 درصد افزایش داده است.
با افزایش دو برابری تعرفه های این کالا برای صادرات به ترکیه، سازمان پتروشیمی و فرآورده های پلیمری ایران، کشورهای اروپایی و جنوب شرق آسیا را جایگزین کشور ترکیه نمود، به طوریکه پس از ایتالیا، آلمان نیز به جمع مشتریان پتروشیمی ایران در اروپا پیوست.
پلی پروپیلن، پلی اتیلن، پی.وی.سی و پلی اتیلن تریفتالات از مهم ترین محصولات صادراتی پتروشیمی ایران به ترکیه بوده اند که تعرفه جدید باعث شد تا صادرات پتروشیمی به این کشور کاهش یابد. هم اکنون تقاضا برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران بالا می باشد و نگرانی بابت کاهش تجارت آن وجود ندارد.
البته شایان ذکر است که کیفیت بالا و مسافت کم حمل و نقل محصولات پتروشیمی و پلیمری به عنوان دو مزیت برای صنعت پتروشیمی تبریز محسوب می شوند، که این مزیت ها باعث استقبال مصرف کنندگان ترکیه ای و افزایش صادرات این محصول می باشد.
آمارهای گمرک نشان می دهد که کشورهای ترکیه، چین، ژاپن، امارات، هند، عراق، تایوان، تایلند، مالزی، ویتنام، افغانستان، پاکستان، ارمنستان، روسیه، موزابیک، مصر، سوریه، ترکمنستان، تاجیکستان، اکراین، تانزانیا، فیلیپین، غنا، کنیا، آذربایجان، گرجستان، کره جنوبی و مکزیک از مهم ترین مشتریان محصولات گازی و پتروشیمی ایران هستند.
کالاهای پر مزیت ایرانی برای صادرات به ترکیه:
از کالاهای پرمزیت ایرانی در صادرات به ترکیه، می توان به محصولات پتروشیمی، پلیمری، سیمان، خشکبار، مواد غذایی و غیره اشاره نمود. تجارت ترکیه و ایران در سال 2009 رقمی برابر 5.7 میلیارد دلار، در سال 2012 برابر 16 میلیارد دلار و در سال 2014 نیز 18 میلیارد دلار ارزیابی شده، که این نرخ نشان دهنده روز افزون تجارت ایران با ترکیه می باشد.
کشور ترکیه از جمله کشورهای پیشرو در حوزه توسعه تجارت در منطقه است و ششمین بازار صادرات از سوی ایران و نیز چهارمین مبدا واردات کالا به ایران محسوب می شود. تجار و بازرگانان ایرانی باید با اقتصاد ترکیه بیشتر آشنا شوند، زیرا قیمت های بازار این کشور قیمت واقعی نیست، بنابراین صادرکنندگان نباید ملاک تجارت را قیمت های رایج بازار ترکیه قرار دهند، چون با زیان مواجه خواهند شد.
محصولات عمده کشاورزی:
محصولات عمده معدنی:
کشورهای عمده واردکننده کالا از ترکیه
کشورهای عمده صادرکننده کالا به ترکیه:
اقلام عمده صادراتی ترکیه به جهان:
اقلام عمده وارداتی ترکیه از جهان: