در تعریف علمی، کود به هر گونه ماده ی آلی، معدنی یا بیولوژیکی اطلاق می شود که حاوی عناصر غذایی بوده و سبب افزایش حاصلخیزی خاک شده و همچنین با کمک تیمار گیاهی می تواند عملکرد کیفی و کمّی محصول را افزایش دهد.
از این رو کودها به سه دسته ی شیمیایی، آلی و زیستی تقسیم می شوند که نوع شیمیایی از نظر داشتن عناصر پرمصرف یا کم مصرف گیاه، خود به دو دسته ی مجزای ماکرو اِلِمنت و میکرو المنت تقسیم می گردد. کود آهن از این حیث در دسته ی کودهای شیمیایی میکرو المنت قرار می گیرد.
انواع کود آهن
کود آهن جزء کودهای عناصر کم مصرف محسوب می گردد. در نواحی که خاک خشکی دارند کمبود عناصری مثل آهن محتمل است. نکته ی مهم در مورد کودهای عناصر کم مصرف این است که مرز بین مقدار صحیح جهت استفاده و مقدار مسمومیت زا بسیار نزدیک به هم می باشد.
از طرفی چون این نوع کودها حاوی عناصر کاتیونی بوده و توسط خاک تثبیت می شوند لذا به صورت اسپری روی برگ گیاهان پاشیده می شود، به عبارتی آهن به شکل یون فِرو یا دو بار مثبت توسط گیاه جذب می گردد و از آنجایی که شرایط خاص مانند زیادی آهک، فسفر و pH سبب جذب نشدن آهن توسط گیاه یعنی تبدیل آن به یون آهن سه بار مثبت یا فریک می شوند کودهای مختلف آهن تولید شده اند تا سبب جذب آهن توسط گیاه شده و کمبود آن را برطرف سازند که شامل موارد زیر می باشند:
1- نیترات آهن
یکی از انواع کود آهن، که از ترکیب شدن آهن با نیتریک اسید و سپس کریستال سازی آن حاصل می گردد. این کود پس از استفاده و حل شدن در آب به سرعت به مواد تشکیل دهنده ی خود یعنی نیترات و آهن تبدیل و جذب گیاه می شود. رنگ این کود به رنگ کریستال های بنفش رنگ می باشد و در حالت مایع نیز شفاف و قرمز مایل به قهوه ای است.
محلول این کود را می توان با محلول های آمونیوم نیترات، کلسیم نیترات، مس نیترات، منگنز نیترات و روی نیترات ترکیب نمود تا طیفی از عناصر، در دسترس گیاه قرار گیرند.چون این نوع کود آهن، به سرعت رطوبت را به خود جذب می کند، به شکل آهن (III) نیترات 9 آبه یافت می گردد.
2- سولفات آهن
یکی از انواع کود آهن که به دلیل دارا بودن سولفات آهن، به آن زاج سبز نیز می گویند. از ترکیب آهن با اسید سولفوریک رقیق و سپس فیلتراسیون و خنک سازی مایع، به دست می آید. این نوع کود آهن به دو صورت موجود است که بسته به اینکه pH خاک گیاه چه میزان باشد در حالت مایع به صورت کریستال های آبی یا سبز وجود دارد، این دو نوع شامل سولفات آهن آبدار و خشک می باشد.
درجه خلوص آهن محلول در آب، در نوع آبدار 18% و در نوع خشک 20% می باشد.به دلیل اینکه این نوع کود جاذب رطوبت می باشد اگر رطوبت محیطی که در آن نگهداری می گردد بیشتر باشد آن را جذب، و در غیر اینصورت آن را دفع می کند، در نتیجه نگهداری این کود بسیار مشکل بوده و همیشه باید در محیطی کاملا بسته، خشک و با دمای 15 تا 25 درجه باشد.
این کود به دو صورت محلول پاشی و چالکود استفاده می گردد، که در مواقع ظهور گل و اوایل تشکیل میوه، نباید از روش محلول پاشی استفاده نمود. همچنین پیشنهاد شده که جهت افزایش کارایی این نوع از کود آهن، آن را همراه با کود حیوانی بکار برد.
3- کلات آهن
کلات از لحاظ ساختاری شامل یک هسته و مولکول های بزرگ شبکه ای در اطراف آن است که از عنصر مرکزی حفاظت می کنند. از این رو کلات آهن یکی از انواع کود آهن می باشد که دلیل ساخت آن، خاک آهکی و pH خاک می باشد که آهن را به نوع غیر قابل جذب تبدیل می کند لذا از این نوع کودها جهت آهن رسانی به ریشه های گیاه به شکل آبیاری قطره ای یا آبپاشی نزدیک ریشه ی گیاه و به صورت محلول پاشی استفاده می کنند.هنگامی که آهن به شکل کلاته در می آید نسبت به فرم معمولی بسیار راحت تر و سریع تر توسط گیاه جذب می گردد.
نکاتی پیرامون کود آهن کلاته
پاسخ زینگ:
سلام. از افراد متخصص در این موضوع خواهشمند است پاسخ خود را درج نمایند (ثبت نام متخصصان)