خاک های سدیمی و مدیریت آن ها
خاک های سدیمی حاوی مقادیر زیادی سدیم قابل تبادل و سطوح پایینی از نمک های محلول می باشند.
میزان بیش ازحد سدیم قابل تبادل تأثیر منفی بر رشد گیاه و بافت خاک داشته و در نتیجه کاهش عملکرد محصول را در پی خواهد داشت.در خاک های سدیمی، ذرات رس تمایل به دور شدن از یکدیگر را دارند که این فرایند را پراکندگی می نامند. نیروهایی که ذرات رس را کنار هم نگه میدارد توسط یون های بزرگ سدیم مختل می شوند.
ذرات رس پراکنده شده و در سراسر خاک حرکت می کنند و منافذ آن را پر میکنند در نتیجه نفوذ آب به درون خاک و همچنین هدایت هیدرولیکی آن کاهش می یابد (هدایت هیدرولیکی اندازه گیری توانایی خاک برای انتقال آب است). بنابراین خاک ممکن است پس از کمی خیس شدن اشباع شود.
خاک های تحت تأثیر سدیم زمانی که خیس می شوند تمایل به متورم شدن داشته و در هنگام خشک شدن سخت شده و ترک برمیدارند. این خاک ها در زمان خشکی معمولا پوسته سخت و خشکی روی سطح آنها ایجاد می گردد.
آسیب به بافت خاک باعث کاهش دسترسی اکسیژن در ناحیه ریشه و محدود کردن رشد گیاه می شود. پوسته سخت ایجاد شده در سطح خاک رشد ریشه و جوانه زنی بذر را محدود می کند.
علاوه بر این، خاک های سدیمی در معرض فرسایش بوده که منجر به از دست دادن خاک و مواد مغذی می شود
رابطه بین شوری و سدیمی شدن
شوری و سدیمی شدن اثر متضاد بر بافت روی خاک دارند. در حالی که سدیمی شدن باعث افزایش پراکندگی در خاک می شود، شوری باعث میشود ذرات خاک به هم چسبیده و تجمع پیدا کنند. تجمع ذرات خاک باعث بهبود خواص فیزیکی خاک می شود. نفوذ پذیری و هوادهی خاک و رشد ریشه ها بهبود می یابد. اگر چه نمک ها از اثرات مخرب سدیم بر روی ساختار خاک جلوگیری می کنند، اما شورشی بیش از حد برای رشد گیاه مضر است.
تأثیر pH بر خاک های سدیمی
در pH بالای خاک، کربنات ها ماده غالب قلیاییت می شوند. درحالی که خاک خشک می شود، کلسیم و منیزیم به خارج از محلول خاک رسوب می کنند و کلسیم و منیزیم جذب شده، ذرات رس را برای حفظ تعادل ترک می کنند. سپس سدیم در فاز جامد خاک غالب می شود. نتیجه این است که اثرات سدیم بر روی ساختار خاک در بیشترین مقدار PH های بالا در خاک بیشتر است.
مدیریت خاک های سدیمی
گزینه هایی برای اصلاح مشکلات مربوط به خاک های سدیمی وجود دارد، که می توان از تغییر نوع محصولات کاشته شده به گونه های مقاوم تر و استفاده از اصلاح کننده های خاک نام برد.خاک های سدیمی را می توان به وسیله جایگزینی یونهای سدیم قابل تبادل با یون کلسیم بهبود داد. یکی از رویکرد های جدید استفاده از مواد اصلاح کننده خاک است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم موجب تسهیل جایگزینی سدیم قابل تبادل خاک میگردند.