استخراج ارز دیجیتال این روزها در ایران به منبع درآمدزایی تبدیل شده که ظاهرا بخش خصوصی، دولتی و شبه دولتی را هم درگیر کرده است. روزنامه ایران در گزارشی در این باره (13 تیر) می نویسد: «در حال حاضر قیمت هر بیت کوین حدود 11 هزار دلار است. در ایران روزانه 16 میلیون دلار بیت کوین توسط کاربران ایرانی خرید و فروش می شود و از این نظر ایران در رتبه 29 جهانی قرار دارد.»

آنچه در روزهای گذشته اما سر و صدای زیادی در باره موضوع ارز دیجیتال بر پا کرده است، رشد استخراج ارز دیجیتال با بهره گیری از انرژی برق ارزان در ایران است که صدای مسئولان به ویژه مسئولان وزارت نیرو را درآورده است.

آنها می گویند تولید هر کوین معادل مصرف متعارف سالیانه 24 واحد مسکونی متصل به شبکه در تهران است. به گفته برخی از مسئولان در ایران، بسیاری از استخراج کنندگان ارز دیجیتال، به صورت غیرمجاز با استفاده از تعرفه های برق کشاورزی، صنعتی یا خدماتی به صورت غیر مجاز در حال استخراج ارز دیجیتال هستند. در گزارشی که در سایت های داخلی منتشر شده، شیراز و زنجان در صدر جدول استفاده کنندگان غیرمجاز برق برای استخراج بیت کوین قرارگرفته اند.

مساجد، مدارس، سوله های بزرگ حومه شهر یا گاوداری ها و واحدهای صنعتی تعطیل؛ استخراج کنندگان بیت کوین در ایران با برق ارزان مشغول کارند!

اخبار زیادی در مورد جمع آوری ماینرها (دستگاه تولید ارز دیجیتال) و قطع برق اماکنی که در آنها بیت کوین استخراج شده، منتشر شده است. سایت های درون ایران می نویسند که برق این واحدها قطع شده و برای آنها پرونده قضایی تشکیل شده است: دو واحد در یزد و 300 تا 500 واحد صنعتی و خصوصی در استان البرز. رئیس مجلس می گوید استخراج بیت کوین با استفاده از برق صنعتی خلاف قانون است.

آیا ایران می تواند از این "فرصت" استفاده کند؟

با بالاگرفتن تب استخراج ارز دیجیتال در کشور، کم نیستند مسئولانی در این کشور که معتقدند باید بیت کوین را قانونی و فعالیت در این عرصه را از یک "تهدید به فرصت" تبدیل کرد.

اسدالله قره خانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در مصاحبه با ایسنا می گوید بانک مرکزی باید به این سمت برود که به افرادی که قصد تولید این ارز مجازی را دارند، مجوز بدهد تا آنها تحت نظارت سازمان های رسمی فعالیت خود را آغاز کنند. به گفته او، با این روش و با اختصاص تعرفه ویژه برای برق مصرفی این حوزه، می توان از این راه برای کشور درآمدزایی کرد و "بیت کوین را با اتخاذ ساز و کار خاص، می تواند به یک فرصت تبدیل کرد." کارشناسانی هم هستند که می گویند ایران با توجه به اقلیم و فضاهای "مناسبی که برای ماینینگ" دارد، باید به سمت حتی جذب سرمایه گذاری خارجی برود.

از یک کارشناس می پرسیم که آیا ایران می تواند این "تهدید" را به "فرصت" بدل کند؟ این کارشناس می گوید: «اگر این قدر اوضاع را به بازار سیاه نمی کشاندند و فضا واقعا رقابتی بود، زمینه برای سرمایه گذاری خارجی فراهم می شد. اگر ایران هوشمندانه تر در این زمینه برخورد می کرد، به این معنی که نیروگاه های خورشیدی و دیگر انرژی های تجدیدپذیر راه می انداخت، می توانست به کشوری مهم در این عرصه تبدیل شود.»

با انفعال در زمینه قانونگذاری و ناروشن بودن تکلیف کسانی که خواهان فعالیت در این حوزه اند، حالا مراجع تقلید نظر داده اند که "ورود در معامله پول های مجازی اشکال شرعی دارد"، یا "خرید و فروش آن باطل است".

به نظر او، مسئله فقط استخراج بیت کوین نیست، این کارشناس معتقد است: «عرصه بلاکچین و تکنولوژی های مرتبط با آن، عرصه نوپایی است و اتفاقات زیادی در سال های آینده در این حوزه خواهد افتاد. به همین خاطر تربیت متخصصان و فراهم کردن امکان تعامل متخصصان با کسانی که در خارج از مرزهای ایران مشغول فعالیتند و فراهم کردن امکان ظهور و بروز یک اکوسیستم سالم اقتصادی پیرامون این ماجرا می تواند فرصت بزرگی برای ایران باشد همان طور که گسترش فضای استارت آپ ها می توانست فرصت بسیار بزرگی برای ایران باشد، ولی ما از این فرصت خیلی استفاده نکردیم. ما ایران را در منطقه داریم، با این همه منابع و استعداد در زمینه های مختلف اما کشور پیشرو در منطقه خاورمیانه در زمینه استارت آپ ها و همین طور امنیت دیجیتال، اسراییل است نه ایران.»