اسناد بازرگانی بین المللی

اسناد بازرگانی بین المللی:
پروفرما اینویس دارای فرمت مشخصی است که در تمام کشورها از این فرمت تبعیت می شود و البته در وزارت بازرگانی ایران نیز فقط این فرمت مورد قبول کارشناسان وزارت بازرگانی می باشد.

مخفف قرارداد تجاری:
مخفف قرارداد تجاری T/C می باشد.
خیلی از معاملاتی که در سطح جهان انجام می شود قرارداد تجاری نیست.

پیش فاکتور یا پروفرما اینویس:
Performa Invoice به معنی پیش فاکتور یکی از اسناد مقدماتی و الزامی جهت واردات و ترخیص کالا است که فروشنده به خریدار ارائه نموده و خریدار توسط این مدرک ثبت سفارش و مقدمات اولیه ترخیص کالا را انجام می دهد.

پروفرما اینویس دارای فرمت مشخصی است که در تمام کشورها از این فرمت تبعیت می شود و البته در وزارت بازرگانی ایران نیز فقط این فرمت مورد قبول کارشناسان وزارت بازرگانی می باشد.

ارکان اصلی پروفرما اینویس عبارتند از:

1.  نام، ادرس و تلفن فروشنده و خریدار.
2.  شماره و تاریخ صدور و انقضای پروفرما.شماره پروفرما می تواند عدد تنها باشد یا ترکیبی از حروف انگلیسی و عدد باشد؛ اما نمی تواند فقط ترکیبی از حروف انگلیسی باشد.در نوشتن تاریخ صدور پروفرما اول چهار رقم سال ( 2021 یا 2020) و بعد دو رقم ماه و در آخر دو رقم روز نوشته می شود.دقت شود ماه و روز باید حتما دو رقمی باشد نه تک رقمی. ( 2020-01-01 صحیح می باشد نه 1-1-2020) از نقطه (.) یا ممیز (/) به هیچ عنوان نباید در نوشتن تاریخ پروفرما استفاده شود بلکه باید از خط تیره (-) استفاده شود.
3. نحوه حمل بار (دریایی، زمینی، هوایی).
4.  مشخصات کالا (نوع کالا، مقدار، ارزش، وزن خالص و ناخالص، شماره استاندارد، کرایه حمل).
5. مهر و امضای فروشنده.

مخفف پروفرما اینویس P/I می باشد.

هر صادرکننده ای می تواند بر طبق سلیقه خودش پروفرما اینویس را بنویسد و برای خریدار صادر کند؛ اما پروفرما اینویسی را محاکم حقوقی تجارت بین الملل به رسمیت می شناسند که موارد ستاره دار در پروفرما توسط صادرکننده تکمیل شده باشد.

علت اهمیت پیش فاکتور:
در زمانی که اختلاف تجاری بین خریدار و فروشنده به وجود می آید، از روی پروفرما اینویس سه عامل مهم را تطبیق می دهند

1. روش پرداخت.
2. روش حمل و نقل.
3. استانداردهای کالا.در این سه مورد است که ممکن است فروشنده یا خریدار فریب بخورند؛ مثلا ممکن است صادرکننده ای کالا را با آرم استاندارد ایران به کشوری صادر کند و خریدار پس از دریافت کالا به صادرکننده بگوید من استاندارد کشور شما را قبول ندارم، در اینجا اگر صادرکننده در پروفرما اینویس در قسمت نوع استاندارد، استاندارد کشور ایران را ذکر کرده باشد، در محاکم حقوقی تجارت بین المللی حرف صادرکننده پذیرفته می شود.

اعداد مهم در پروفرما اینویس:
در پروفرما اینویس چند مورد است که با عدد نوشته می شوند که بسیار مهم هستند و اگر در درج این اعداد در پروفرما صادرکننده اشتباه کند راه کلاهبرداری را برای خریدار باز کرده است.

در پروفرما اینویس سه چیز با عدد نوشته می شود:

1. مبلغ.
2.  وزن.
3. تاریخ.شماره کارت بازرگانی.

یکی از موارد اختیاری در پروفرما اینویس ثبت شماره کارت بازرگانی صادرکننده است.

مجوز تجارت بین الملل در تمام کشورها ثبت هویت تجاری تاجر است، در ایران و 38 کشور دیگر ثبت هویت تجاری را " کارت بازرگانی " و در 170 کشور دیگر reference code ( کد مرجع) می گویند.

یکی از قسمت های پروفرما اینویسCountry of beneficiary است. Country of beneficiary یعنی کشور ذی النفع.

کشور ما تحریم است، ممکن است صادرکننده ایرانی کالایش را صادر کند اما نتواند پول کالایش را بخاطر تحریم وارد ایران کند، می تواند به خریدار بگوید پول من را در کشوری غیر از ایران پرداخت کن لذا حتما باید در پروفرما اسم آن کشور ( مثلا ترکیه، امارات، عمان) ذکر شود.

relevant location:
یکی دیگر از قسمت های پروفرما اینویس relevant location ( محل تحویل کالا) می باشد.

partial shipment:
قسمت مهم دیگر پروفرماpartial shipment ( حمل به دفعات) می باشد.

ممکن است تاجر دو هزار تن سنگ بریده شده صادر کند، دو هزار تن سنگ بریده شده با یک دفعه قابل حمل نیست.

شرح کامل کالا:
در پروفرما اینویس شرح کامل کالا را بنویسید مثلا اگر سنگ بریده شده صادر می کنید فقط ننویسید کالای سنگی بلکه بنویسید سنگ بریده شده مخصوص شومینه؛ یا اگر خرما صادر می کنید بنویسید رطب مضافتی در بسته های 250 گرمی.

تعرفه کالا:
هر کالایی تعرفه مخصوص به خود دارد که می توانید از روی کتاب قانون صادرات و واردات تعرفه کالای صادراتی خود را پیدا کنید.

صادرکنندگانی که از طریق ترخیص کار، کالای خود را صادر می کنند باید به طور دقیق تعرفه صادرات کالایشان را بلد باشند تا ترخیص کار نتواند آنها را فریب دهد و پول بیشتری بابت تعرفه کالا از آنها بگیرد.کلیه هزینه های گمرکی شامل بارگیری، تخلیه، انباری داری بیشتر از 4% ارزش کالا نمی شود.

هر کالایی یک تعرفه چهار رقمی مادر دارد و توصیه می شود در قسمت تعرفه کالا هشت رقم بدون نقطه و ممیز و ویرگول و خط تیره بنویسید.

مبلغ نویسی در پروفرما:
باید دقت کنید که در زمانی که می خواهید مبلغ کالا را در پروفرما بنویسید بین هر سه عدد یک ویرگول انگلیسی قرار دهید مثلا قیمت کالایی 150,000,0 دلار است باید به همین گونه ای که در اینجا نوشته شده، بنویسید.

نباید بین اعداد نقطه یا ویرگول فارسی یا ممیز یا خط تیره بگذارید فقط ویرگول انگلیسی.یکی از تجار بیست میلیون دلار کالا صادر کرده بود اما خریدار فقط بیست دلار به او داده بود و کالا را از گمرک کشورش ترخیص کرده بود چون این تاجر به جای استفاده از ویرگول انگلیسی در بین اعداد از ممیز استفاده کرده بود.

واحد وزن کالا و تعداد قطعات کالا را در پروفرما به صورت دقیق بنویسید.

Amount:
یکی از قسمت های پروفرما Amount می باشد؛ ممکن است کالای صادراتی یک یا چند قلم باشد.
اگر کالا یک قلم باشد فقط می توانید از اعداد انگلیسی و حروف کوچک انگلیسی استفاده کنید.
اگر از حروف بزرگ انگلیسی استفاده کنید یعنی شما آن کالا را هزار برابر فروخته اید.اهداف سازمان تجارت جهانی.

سازمان تجارت جهانی سال 1994 تأسیس شد و دو آرزوی و هدف مهم داشت:

1. عدالت اقتصادی و تجاری در تمام دنیا محقق شود.
2.  قانون تجارت و اسناد تجارت یکسان سازی شود.تعداد کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی 169 کشور می باشند اما 182 کشور از یک فرم پروفرما اینویس استفاده می کنند؛ یعنی 12 کشوری که عضو ناظر سازمان تجارت جهانی هستند ( که یکی از آن 12 کشور ایران است) نیز از این فرم پروفرما اینویس در صادرات استفاده می کنند.

سازمان تجارت جهانی زیر مجموعه سازمان ملل متحد است و یکی از زیر مجموعه های سازمان تجارت جهانی اتاق بازرگانی بین المللی ( I.C.C) است که فرم پروفرما اینویس را اتاق بازرگانی بین المللی تهیه کرده است.

زبان پروفرما اینویس:
هر پروفرمایی باید به زبان انگلیسی نوشته شود، در غیر این صورت در محاکم حقوقی تجارت بین الملل اعتبار ندارد.

تعریف پروفرما اینویس از نگاه سه سازمان مهم:
سازمان ملل و سازمان تجارت جهانی و اتاق بازرگانی بین المللی، پروفرما اینویس را اینگونه تعریف می کنند:( پروفرما اینویس خلاصه ترین، کاربردی ترین و قانونی ترین قرارداد تجارت بین الملل است که از سوی فروشنده واجد شرایط برای خریدار واجد شرایط صادر می گردد و برای هر دو طرف الزام آور است). پروفرما اینویس ممکن است خلاصه یک قرارداد 50 صفحه ای باشد.

حدود 85% از تجار ایرانی با قرارداد تجاری، تجارت انجام نمی دهند بلکه با پروفرما تجارت انجام می دهند.

منظور از فروشنده و خریدار واجد شرایط:
منظور از فروشنده و خریدار واجد شرایط که در تعریف پروفرما اینویس ذکر شده است تجاری هستند که یا کارت بازرگانی دارند و یا تجاری که کد مرجع تجاری دارند.

اعداد بر روی کارت بازرگانی:
بر روی هر کارت بازرگانی سه عدد نوشته شده است

1. کد ملی یا کد شناسه شرکت.
2. شماره عضویت در اتاق بازرگانی صادرکننده کارت.
3.  کد بین المللی صاحب کارت یازرگانی.نتیجه تخلف در تجارت.

اگر تاجری مثلا سیب زمینی به عراق صادر کرد و در بالای کیسه سیب زمینی های درشت و مرغوب و در پایین کیسه سیب زمینی های ریز و خراب قرار داد، خریدار می تواند از روی پروفرما اینویس یک شکایت تنظیم کند و در محاکم حقوقی تجارت بین الملل از فروشنده شکایت کند حتی اگر فروشنده توانست رضایت کتبی خریدار را جلب کند اما اتاق بازرگانی بین المللی اسم آن فروشنده را به مدت پنج سال در لیست سیاه خود به عنوان تاجر کلاهبردار قرار می دهد.

NOTE:
در قسمت NOTE پروفرما اینویس خیلی از توافق هایی که بین فروشنده و خریدار انجام شده و در سایر قسمت های دیگر پروفرما درج نشده ( مثل گواهی بازرسی) ذکر می شود.

قسم نامه در پروفرما:
در قسمت پایین پروفرما قسم نامه است که بعضی از تجار ایرانی آن قسم نامه را از پروفرمای خودشان حذف می کنند.

اقسام بازار داخلی
بازار داخلی بر سه قسم می باشد:

1. بازار بومی و محلی ( شهری)
2. بازار منطقه ای ( استانی).
3.  بازار فرا منطقه ای ( چند استانی).

هر تاجر بازار داخلی حداقل در یکی از این سه قسم بازارها مشغول به تجارت است.

اقسام بازار خارجی:
 
بازار بین المللی:
در بازار بین المللی هم تعداد بازارها ( کشورهای هدف) محدود است و هم تعداد و نوع کالا محدود است مثل تجارت پراید در بازار بین المللی ( پراید در چند کشور محدود عراق و افغانستان و پاکستان معامله می شود) اما کسی نمی تواند صد هزار پراید را در انگلستان یا آلمان یا فرانسه بفروشد.

 بازار جهانی:
در بازار جهانی هم تعداد بازارها زیاد است ( تقریبا شامل اکثر کشورهای دنیا می شود) و هم در تعداد و نوع کالا محدودیتی وجود ندارد مثل فروش بنز در سراسر جهان.تفاوت بازار داخلی با بازار بین المللی و بازار جهانی

بین بازار داخلی و بازار بین المللی و بازار جهانی چهار فرق وجود دارد که هر صادرکننده ای باید این چهار فرق را علاوه بر یادگیری، درک نیز کند تا در تجارتش موفق باشد.

بازار داخلی درون مرز جغرافیایی کشور است اما بازار بین المللی و جهانی در خارج از مرز جغرافیایی کشور است.
 تعریف قیمت در بازار داخلی با بازار بین المللی و جهانی فرق دارد.در بازار داخلی قیمت این گونه تعریف می‌شود)هزینه تمام شده + ارزش مطلوب ( سود).

در بازار جهانی و بین‌المللی قیمت این گونه تعریف می‌شود ( قیمت محل برخورد منحنی عرضه و تقاضاست).
چینی ها که رتبه اول صادرات جهان را در اختیار دارند ضرب المثل معروفی دارند می گویند ( یک بشقاب پول بریز یه دیس پول جمع کن).

شرکت دوو می خواست در کشورهای حوزه ی بالکان ( به چند کشور صربستان، مجارستان، بوسنی، رومانی، لتونی) خودرو بفروشد، خودروی محبوب در آن کشورها ( فیات لادا) بود. خودروی دووسیلو را با 5% تخفیف نسبت به فیات لادا در آن کشورها عرضه کرد و مورد استقبال مردم آن سرزمین ها واقع شد و پس از استقبال مردم، شرکت دوو بعد از دو سال قیمت دووسیلو را گران کرد.

در بازار جهانی ممکن است ابتدا سود چندانی عائد صادرکننده نشود چون گاهی باید ارزان بفروشد تا بازار را تسخیر کند اما بعد از تسخیر بازار صادرکننده است که قیمت بازار را تعیین می کند.

 در بازار داخلی تجار و اشخاص طرف حساب یکدیگرند ( حساب تاجری پول ندارد و سررسید چکش رسیده به تاجر طرف حسابش زنگ می زند و از او برای پر شدن موجودی حسابش فرصت می گیرد) اما در بازار بین المللی و جهانی اسناد و نهادها طرف حساب یکدیگرند نه تجار و اشخاص.
 حاکمیت عملکرد در بازار داخلی با نقدینگی می باشد یعنی هر تاجری که پول بیشتر داشته باشد سهم بیشتری از بازار در اختیار اوست اما در بازار بین المللی و جهانی حاکمیت عملکرد با اعتبار است؛ لذا صادرکنندگان نباید با اعتبار خودشان بازی کنند.

صاحبان امضاء در پروفرمای شرکتی یا حقوقی سه فرد در یک شرکت می توانند پروفرما را امضاء کنند:

1.  رییس هیئت مدیره.
2.  مدیرعامل.
3.  نفر اول بازرگانی.