تجارت دانه کنجد

صادر کنندگان و وارد کنندگان اصلی و تجارت دانه کنجد:
تولید کنندگان اصلی دانه کنجد در کشورهای آفریقایی، به صادرات این محصول مشغول هستند و در عرصه تجارت کنجد فعال هستند. در سال 2016، حجم صادرات دانه کنجد به حدود 1.4 میلیون تن رسید که در این سال کشورهای اتیوپی و هندوستان سهم بیشتری از صادرات را نسبت به سایر کشورها داشتند. میزان صادرات کل این دو کشور نزدیک 50 درصد از صادرات کل محصول کنجد در این سال بود.

در چند سال اخیر کشورهای آفریقایی شرایط رو به رشدی را در بحث صادرات این محصول کشاورزی داشتند و میزان صادرات کنجد این کشورها قابل توجه است.

بین کشورهایی که سهم زیادی در واردات دانه کنجد داشتند، چین بسیار پیش قدم بوده است. در سال 2016 کشور چین بیشترین سهم واردات محصول کنجد را در اختیار داشت که این مقدار در حدود 1 میلیون تن بود و سهم مهمی در تجارت کنجد و خرید و فروش آن داشت.

چین در این سال 64 درصد از سهم کل واردات این محصول کشاورزی را عهده دار بود که از کشورهای مختلفی انجام پذیرفت.

ژاپن نیز به عنوان دومین وارد کننده بزرگ جهانی شناخته می شود که 10 درصد از سهم واردات را در اختیار دارد. براساس آمار، ترکیه، جمهوری کره و کشورهایی مانند ویتنام و هند جزو وارد کننده های دانه کنجد در این سال بوده اند.

رشد واردات کنجد در کشور چین:
باید توجه داشت، آمار نشان دهنده رشد ثابت تقاضا و واردات دانه کنجد در کشورهای مختلف است اما در این مورد، میزان واردات کشور چین جالب است. چین در واردات خود از سال 2011 تا 2016 رشد 27 درصدی دارد که می تواند به عنوان یکی از بازارهای اصلی تجارت کنجد تلقی شود.

بیشترین توجه تولید کنندگان این دانه روغنی گیاهی، روی چین خواهد بود چرا که تقاضای مصرف این محصول در آن بسیار زیاد است.

دلیل بسیار مهمی در مورد این میزان تقاضا و افزایش زیاد آن وجود دارد که می توان آن را بیشتر شدن تعداد خانوارهای طبقه متوسط و تغییر ذائقه مردم دانست.

بازار جهانی خرید و فروش و تجارت کنجد:
تجارت کنجد و بازار آن در سال های پیشین نوسان هایی را به خود دیده است که تغییر قیمت کنجد یکی از این موارد است. با این حال، می توان گفت قیمت ها به صورت مناسبی رشد داشته است که این رشد قیمت کنجد همزمان با عرضه بیشتر بوده است.

قیمت دانه کنجد و گیرایی بازار آن براساس گونه های مختلف، رنگ محصول، کیفیت روغن، کشور تولید کننده و خلوص آن تعیین می شود. براساس گفته های مرکز تجارت بین المللی ITC، متوسط قیمت دانه کنجد در سطح جهانی به 1229 دلار در تن رسید که این قیمت مربوط به سال 2018 است. باید گفت، قیمت آن در مراکز صادراتی مختلف، متفاوت گزارش شده است.

قیمت ها در بازار کنجد نشان می دهد، تجارت کنجد سیاه ارزش بیشتر دارد که ارزش و قیمت آن در حدود 20 الی 45 درصد نسبت به کنجد سفید دارد.

این به دلیل حجم بیشتر تولید دانه کنجد سفید و استفاده در غذاهای مختلف است. محصول دانه سیاه کنجد در حجم های کمتری وجود دارد و در صنایع مهم تری استفاده می شود که از آن جمله می توان استفاده دارویی و استفاده در مواد غذایی ارزش افزوده را نام برد.

در اینجا نکته مهمی وجود دارد و آن این است که دانه کنجد پوست کنده، قیمتی بالاتر نسبت به کنجد معمولی دارد که تفاوت این قیمت بین 10 الی 15 درصد است.

آمار کشورهای مختلف درباره تجارت دانه کنجد:
در ادامه به تفکیک میزان واردات و سهم هر کشور در تجارت کنجد را بیان می کنیم.

کشور چین:
در سال 2016، چین در حدود 1 میلیون تن محصول کنجد را وارد کرده است که خود این کشور به عنوان یکی از بزرگ ترین تولید کننده های کنجد محسوب می شود. در همین سال، تولید چین 252 هزار تن بوده است و این نشان دهنده میزان تقاضای بسیار زیاد در بازار چین در مورد دانه محصول کنجد است.

آمار نشان می دهد، بیشتر واردات کنجد چین از کشورهای آفریقایی است که در کل حدود 90 درصد از کل واردات کشور چین از این کشورها است. در این سال اتیوپی بیشترین سهم صادرات به چین را در دست دارد که قدرت تجارت کنجد آن را نشان می دهد.

ژاپن:
مانند چین، ژاپن نیز برای پاسخ به تقاضای مصرف کننده های داخلی اتکای زیادی به کشورهای آفریقایی دارد. نیجریه با مقدار حدودی 36 درصد، سهم بیشتری در صادرات به کشور ژاپن دارد که می توان کشورهای دیگر صادر کننده دانه کنجد به ژاپن را میانمار، گواتمالا و پاراگوئه دانست. تقاضای کشور ژاپن در سال 2016 بیش از 152 تن بود.

کشور کره:
کشور کره نیز سهم مهمی در تجارت کنجد و بازار آن دارد و واردات آن در سال 2017 مقدار 75 هزار تن گزارش شده است. این کشور در همین سال 14 هزار تن دانه کنجد تولید کرده است که بیشترین تمرکز واردات آن از دو کشور آسیایی هند و چین است.

قیمت کنجد در کشور کره به صورت عمده فروشی بیش از حد به نظر می رسد. می توان دلیل این قیمت زیاد را در واردات آن از کشورهای چین و هند دانست که جزو کشورهای اصلی تولید کننده نیستند و به عنوان بازار واسطه شناخته می شوند.

چین، ژاپن و کره به عنوان محل خرید و فروش عالی برای تجارت کنجد شناخته می شوند که تقاضای بسیار زیادی در آن وجود دارد و نکته مهم، رشد سالانه این تقاضا در مصرف کنندگان آن ها است.

کشور تانزانیا:
براساس اطلاعات موجود، تانزانیا بزرگ ترین تولید کننده دانه کنجد جهان است و به عنوان پنجمین صادر کننده بزرگ جهانی این محصول شناخته می شود. این آمار مربوط به سازمان جهانی FAO در سال 2019 است. در سال 2016، بیش از 80 درصد تولید این کشور به چین و بیش از 17 درصد آن به ژاپن صادر شد. ارزش صادرات این کشور به دو کشور و مقصد اصلی صادرات، در حدود 137 میلیون دلار بود.

کشور اتیوپی:
تجارت کنجد در کشور اتیوپی بسیار پر رونق است و براساس آمار، این کشور در سال 2016 سهم عالی در بازار کنجد را به خود اختصاص داد. میزان ارزش سالانه این کشور در صادرات کنجد بیش از 445 میلیون دلار بود که در این سال، دانه کنجد به عنوان ششمین محصول صادراتی بزرگ این کشور شناخته شد.

آمار نشان می دهد، تولید این کشور در سال 2017 مقدار 250 هزار تن است که مقصد اصلی صادرات آن به کشورهای خاورمیانه و کشورهای آسیای شرقی است.

چین بزرگ ترین مقصد صادرات کشور اتیوپی است که مقدار این صادرات 328 میلیون دلار در سال 2016 بود.