نگاه کلی به انواع چاپ

اختراع فن چاپ در حقیقت به قرن ها پیش از گوتنبرگ که نامش به عنوان مخترع چاپ در تاریخ به ثبت رسیده است، برمی گردد. آشوریان چند هزار سال قبل از میلاد بر خشت هایی از گل رس مهر می زدند. استعمال حروف قابل انتقال نیز میان سال های 1051 و 1058 در چین آغاز شد. مخترع این حروف فردی به نام پی شنگ بود و حروف هم از گل رس ساخته می شد.

حروف دستی و حروف قلعی که پس از آن ها به کارآمد، هیچ یک رواجی نیافت، برعکس حروف چوبی متداول شد. تا این که در سال 1440، گوتنبرگ ظاهراً بدون اطلاع از کار چینی ها، حروف قابل انتقال را اختراع کرد و برای هر یک از حروف الفبا یک حرف جداگانه به کار برد.

واژه چاپ احتمالاً از کلمه که کلمه ای هندی است گرفته شده است. ولی عده ای معتقدند که از «چاو» مقولی گرفته شده است (چاو، نام نوعی پول در عصر ایرانیان بوده است). از لغات دیگری که برای چاپ بکار رفته می توان به «طبع» و «باسعه» اشاره کرد.

چاپ صنعتی چیست؟

چاپ روال ایجاد و تکثیر تصاویر بر روی سطوح مختلف است. این سطوح دامنه ای بین کاغذ و مقوا تا انواع محصولات تبلیغاتی و محصولات صنعتی تولید شده را شامل می شود.چاپ های صنعتی امروزه برای تولید و نشر انواع تبلیغات، کتاب ها و مجلات و روزنامه ها در تیراژهای بالا بکار برده می شود. اگرچه در انواع چاپی همچون دیجیتال ممکن است تنها یک نسخه چاپ شود اما قابلیت تکثیر بالا در دستگاه های چاپ دیجیتال و همه ی انواع دستگاه های صنعتی چاپ، ویژگی ای مشترک است.

چاپ دیجیتال

دستگاه های دیجیتال تحول بزرگی در صنعت چاپ به وجود آوردند، چاپ دیجیتال امکان نشر نسخه ها از یک تا هزاران نسخه را در زمان اندک فراهم می کند این دستگاه ها امکان چاپ حتی یک نسخه را هم فراهم می کند، اما قیمت این چاپ برای تیراژهای بالاتر ارزان تر نشده و همچنان با همان قیمت تک نسخه چاپ می شود.

نکته ی دیگری که در مورد چاپ دیجیتال وجود دارد، کیفیت پایین آن در مقابل چاپ افست می باشد. یکی از غلط های جاافتاده در میان مردم و حتی گاه گرافیست ها، این تصور می باشد که چاپ افست نسبت به چاپ دیجیتال، بسیار بی کیفیت است. حال اینکه برای چاپ کتب، کاتالوگ ها و... در تیراژ بالای 1000 عدد، از چاپ افست استفاده می شود.

چاپ افست

چاپ افست امروزه رایج ترین نوع چاپ برای نشر تیراژهای بالاتر از پانصد نسخه است. در چاپ افست چاپخانه از طرح موردنظر فیلم و زینک یا پلیت تهیه کرده و آن را در دستگاه چاپ قرار می دهند. دستگاه به واسطه استوانه لاستیکی طرح را بر روی کاغذ منتقل می کنند.

هزینه ی تهیه فیلم و زینک بخش مهمی از هزینه ی این چاپ را دربرمی گیرد. البته در چاپ اسکرین تیراژهای پایین تر از چاپ افست، معمول و متداول تر است و حتی ازنظر صرفه اقتصادی مناسب تر، اما اگر جنبه کیفیت چاپ را نیز در نظر داشته باشیم. چاپ افست مناسب ترین است.

چاپ هلیوگراور

هلیوگراور یا همان روتوگراور، سیستم چاپ گود است با کیفیتی بسیار نزدیک به چاپ افست. چاپ هلیوگراور با سیلندر تهیه می شود، می توان آن را در تیراژ میلیونی چاپ کرد، درحالی که در روش افست برای تیراژهای بالای پنجاه هزار عدد، بایستی زینک های مجدد تهیه کرد.

چاپ فلکسو

چاپ فلکسو به واسطه کلیشه های منعطف فتوپلیمر و لاستیکی، فلکسو نامیده می شود. سرعت بالا و چاپ به شکل رول بر روی مواد متنوع همچون نایلون و متالایز در تیراژهای بالا همراه با هزینه های کم از ویژگی های این نوع چاپ محسوب است. چاپ فلکسو درواقع نوعی چاپ برجسته است که در آن کلیشه لاستیکی مستقیماً با جنس یا لفاف موردنظر در تماس می باشد.

چاپ سیلک اسکرین

درواقع کمتر محصولی را می توان یافت که امکان انجام این شیوه چاپ روی آن به شکل دستی و ماشینی فراهم نباشد. تنوع در نوع مرکب قابل استفاده در این چاپ، امکان چاپ روی مواد مختلف را فراهم ساخته است. شیوه ساده این تکنیک باعث می شود که روی سطوح بی نظم امکان چاپ فراهم شود.

درواقع می توان گفت که تمامی اشیایی که در اطراف خود می بینید چه از نظر نوع جنس و چه از نظر شکل ظاهر، تحت پوشش چاپ سیلک قرار می گیرند؛ اما در بعضی موارد ممکن است این چاپ انتخاب مناسبی نباشد.

چاپ تامپو

چاپ تامپو به دلیل آماده سازی نسبتاً ارزان و ماشین آلات نیمه اتوماتیک در تیراژهای کم برای بسیاری از کارهای چاپی مورداستفاده قرار می گیرد. از ویژگی های این شیوه امکان چاپ، روی مواد مختلف و متنوع هم از نظر جنس مواد و هم از نظر شکل هندسی آن ها می باشد به طوری که با این روش می توان بر روی سطح صاف، منحنی، گرد، محدب و حتی کره عمل چاپ را انجام داد.

واسط چاپ در چاپ تامپو، لاستیکی از جنس سیلیکون است که به آن تامپون می گویند. این شیوه چاپ بسیار شبیه به مهرهای لاستیکی است با این تفاوت که در مهر حروف برجسته است اما در چاپ تامپو لاستیک سیلیکونی برجستگی ندارد و نقش را به شیوه ای دیگر به سطح قابل چاپ منتقل می کند.