نگهداری و پرورش جوجه بوقلمون از حرف تا عمل
آماده سازی شرایط پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون
پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون یکی از روش های درآمدی کم ریسک و پر بازده است که هر کسی در هر مکانی می تواند این کسب و کار را شروع نماید. جوجه بوقلمون ها در یک دوره شش ماهه به سن بلوغ می رسند و قیمتی بالغ بر 250 هزار تومان خواهند داشت، اما پرورش دهنده در این دوره شش ماهه باید از آنها مراقبت کند، به تغذیه صحیح و بهداشت آنها رسیدگی کند.
شرایط لازم برای جوجه کشی و پرورش جوجه بوقلمون
شروع هر کسب و کاری شرایط خاص خود را می طلبد که در موارد زیر به اختصار در مورد آنها صحبت خواهیم کرد:
داشتن علاقه:
علاقه مهم ترین و اساسی ترین شرط برای شروع یک کار است، طبیعتا اگر به پرندگان و پرورش آنها علاقه نداشته باشید، به زودی از کار خود خسته خواهید شد و با دیدن بیماری ها و سایر مشکلات پرورش، به کلی از این کار زده خواهید شد
داشتن مکان:
برای اینکه جوجه بوقلمون ها را به بهترین شکل ممکن پرورش دهید، باید مکانی امن در روستا و یا در حاشیه های شهر در اختیار داشته باشید، تا به دور از مزاحمت های شهری آنها را پرورش دهید، همچنین وجود مراتع در مکان پرورش سبب خواهد شد تا جوجه بوقلمون ها را در زمین رها کنید و از علوفه ها تغذیه کنند که این کار در کاهش هزینه های پرورشی تأثیر گذار خواهد بود.
ماشین جوجه کشی:
پرورش دهنده های سنتی و اغلب کسانی که در روستا ها هستند، برای جوجه کشی از بوقلمون از همان روش جوجه کشی طبیعی بوقلمون یعنی خوابیدن بوقلمون ماده بر روی تخم ها استفاده می کنند. اما در واقع این روش به دلیل بازدهی کمی که دارد، اصلا توجیه اقتصادی ندارد و شما باید دستگاه جوجه کشی استاندارد و مناسبی را نیز جهت جوجه کشی از تخم های نطفه دار بوقلمون تهیه کنید.
تهیه تخم نطفه دار با کیفیت:
جهت انجام موفق فرایند جوجه کشی باید به تخم های نطفه دار بوقلمون تازه و با کیفیت دسترسی داشته باشید، چرا که هر چه قدر از زمان تولید تخم ها بگذرد بر کیفیت نطفه درون تخم کاسته خواهد شد و احتمال جوجه شدن آن کم خواهد بود. برای همین توصیه می شود، قبل از شروع کار به دنبال پرورش دهنده های معتبر بوقلمون باشید و به منابع معتبر تخم نطفه دار و تازه بوقلمون دسترسی داشته باشید.
همانطور که گفته شد، برای جوجه کشی از تخم بوقلمون دو روش وجود دارد. روش اول استفاده از خود پرنده مادر است که به دلیل بازدهی کم توصیه نمی شود. چون احتمال شکستن و یا خورده شدن تخم ها حین جوجه کشی وجود دارد و از طرفی بوقلمون ماده پس از بلند شدن از روی تخم ها دیگر فراموش می کند که دوباره بر روی آنها بخوابد و شما باید دائما مراقب پرنده باشید و در طول دوره جوجه کشی که 28 روز است، دائما آب و غذای تازه را در اختیارش قرار دهید. بنابراین پیشنهاد ما استفاده از دستگاه جوجه کشی مناسب و استاندارد است که تمامی فرایندهای جوجه کشی را به صورت کاملا اتوماتیک و بدون نیاز به دخالت انسان انجام دهد.
تهیه دستگاه جوجه کشی:
قبل از اقدام به خرید تخم نطفه دار، باید دستگاه جوجه کشی مورد نظر خود را که با ظرفیت سالن شما همخوانی دارد، تهیه نموده و آن را به مدت 24 ساعت تست کنید تا از صحت عملکرد سنسور و سایر قطعات الکترونیکی آن مطمئن شوید. دستگاه جوجه کشی که سنسور با کیفیتی مانند sht داشته باشد، از دقت جوجه کشی بالایی نیز بهره مند خواهد بود و راندمان جوجه کشی را به شکل قابل توجهی افزایش خواهد داد. دستگاه های جوجه کشی بدنه pvc بسیار بهتر و موفق تر از دستگاه های بدنه فلزی عمل می کنند.
تهیه تخم نطفه دار بوقلمون:
همانطور که اشاره شد، سعی کنید تخم ها را از پرورش دهنده های معتبر و قابل اعتماد خرید کنید، تا از تازه و نطفه دار بودن تخم ها مطمئن شوید. تخم هایی که کهنه باشند به ندرت تبدیل به جوجه می شوند و فقط وقت و سرمایه شما را هدر خواهند داد، بنابراین در انتخاب و خرید تخم ها نهایت دقت را به کار ببرید که موفقیت و یا عدم موفقیت کسب و کار شما به این مورد بستگی دارد.
تست دستگاه و شروع جوجه کشی:
پس از خرید دستگاه باید آنها را به مدت 24 الی 48 ساعت در حالت خالی از تخم به برق متصل کنید و ظرف تامین رطوبت دستگاه را پر کرده و دما و رطوبت مناسب جوجه کشی از تخم بوقلمون را بر روی آن تنظیم کنید. دمای مناسب 37.5 درجه و رطوبت مناسب 60 درصد است که در دوره هچر باید دما را به 37 درجه و رطوبت را به 70 درصد برسانید. پس از موفقیت آمیز بودن تست دستگاه می توانید نسبت به خرید تخم ها و شروع جوجه کشی اقدام کنید. یادتان باشد که قبل از قرار دادن تخم ها داخل دستگاه باید آنها را تمیز کنید ( استفاده از یک فرچه، مسواک و یا پارچه زبر و خشک کفایت خواهد کرد و نیازی به شستن و یا استفاده از مواد ضد عفونی کننده نیست.)
نکات مهم در جوجه کشی از تخم بوقلمون
دوره جوجه کشی بوقلمون 28 روز است که 25 روز اول آن دوره ستر و سه روز آخر آن به دوره هچر مربوط می شود. در دوره ستر سیستم چرخش باید فعال باشد و تخم ها مدام بچرخند، اما در دوره هچر باید چرخش تخم ها را متوقف کرد. دما و رطوبت ذکر شده را بر روی دستگاه تنظیم کنید و مدام به دستگاه سر بزنید تا از تنظیم بودن آنها مطمئن شوید. پس از گذشت 7 روز از دوره جوجه کشی باید تخم ها را از دستگاه بیرون بیاورید و مورد نوربینی قرار دهید تا از وجود نطفه و رشد آن اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم هنگام نوربینی تخم ها
قبل از اینکه تخم ها را به منظور نوربینی از داخل دستگاه بیرون بیاورید. باید دمای محیط یا همان اتاق دستگاه جوجه کشی را تا 32 درجه سانتی گراد افزایش دهید تا هنگام بیرون آوردن تخم ها از دستگاه با شوک دمایی مواجه نشوند، شوک دمایی باعث صدمه دیدن و مرگ نطفه خواهد شد. چراغ های اتاق را خاموش کنید و با استفاده از یک نطفه سنج و یا چراغ قوه led سعی کنید محتویات داخل تخم را مشاهده کنید، اگر با رگ های خونی و موجود متحرکی رو به رو شدید، پس نتیجه می گیریم که نطفه در حال رشد است، اما اگر با شی تاریک و بی جانی مواجه شدید، به این نتیجه میرسیم که تخم بدون نطفه بوده و هر چه سریعتر باید از دستگاه خارج شود.
نکات مهم هنگام انتقال تخم ها به دوره هچر
دوره هچر تخم بوقلمون از روز 25 آغاز خواهد شد و در این دوره شما باید تخم ها را از شانه بیرون آورده و در داخل سبد هچر قرار دهید. دما و رطوبت را برای دوره هچر تنظیم کنید و چرخش تخم ها را متوقف کنید. اگر از دستگاه های جوجه کشی ستر و هچر همزمان استفاده می کنید، نیازی به تغییر در دما و رطوبت و متوقف ساختن چرخش تخم ها نیست، کافیست تخم های رسیده به دوره هچر را به پایین ترین قسمت دستگاه منتقل کنید.
مراقبت از جوجه های تازه به دنیا آمده
جوجه ها در روز 28 ام و 29 ام از تخم بیرون خواهند آمد و با توجه به اینکه بدن ضعیف و آسیب پذیری دارند، باید تا 24 ساعت اول در داخل دستگاه جوجه کشی بمانند. آنها در این مدت نیازی به آب و غذا نخواهند داشت، چون از محتویات کیسه زرده تغذیه خواهند کرد. پس از گذشت 24 ساعت باید آنها را به بستر گرم و نرمشان منتقل کنید، آنها تا سن دو هفتگی باید در بستر و در زیر لامپ مادر مصنوعی بمانند. اقداماتی که حین مراقبت از جوجه ها باید انجام دهید شامل موارد زیر می شوند:
آماده سازی بستر:
در بستر جوجه ها به جز دانخوری و آبخوری هیچ چیز دیگری نباید وجود داشته باشد. حتی پوشال و خاک اره ای که به منظور نرم شدن کف بستر استفاده می شود، ممکن است توسط جوجه ها خورده شود. چونکه جوجه بوقلمون ها در تشخیص غذای مناسب خود مشکل دارند و باید آنها را به سمت غذا هل داد و یا حتی نوک آنها را در آب و دان فرو برد تا غذای مناسب خود را بشناسند. بنابراین در بستر آنها فقط باید دانخوری و آبخوری وجود داشته باشد. حتی از پوشال هم استفاده نکنید، به جای آن از موکت یا ابر استفاده کنید تا مانع از زخم شدن کف پای جوجه ها شود، با توجه به اینکه جوجه ها در روز چندین بار اقدام به دفع فضولات می کنند، بنابراین برای جلوگیری از کثیف شدن ابر یا موکت کف بستر، بر روی آن پارچه یا روزنامه قرار دهید.
استفاده از سیستم گرمایشی:
بدن جوجه های تازه به دنیا آمده بسیار ضعیف و آسیب پذیر است، بنابراین ضمن اینکه باید با دقت خاصی آنها را حمل کنید، از سرما خوردن آنها نیز جلوگیری کنید. برای این کار از بخاری، هیتر برقی و یا لامپ مادر مصنوعی استفاده کنید، با توجه به اینکه لامپ مادر مصنوعی فواید زیادی برای جوجه ها دارد، پیشنهاد ما نیز همین است. لامپ مادر مصنوعی ضمن گرم کردن جوجه ها، باعث ضد عفونی محیط و افزایش اشتهای جوجه ها خواهد شد.
استفاده از آب و غذای تازه:
برای اینکه جوجه های سالم و مقاومی داشته باشید، باید از آب و غذای تازه استفاده کنید. اگر از غذاهای فاسد شدنی مانند ماست، پودر گوشت و تخم مرغ آب پز در تغذیه جوجه ها استفاده می کنید، آنها را پس از یک ساعت از دسترس خارج کنید تا موجب مسمومیت جوجه ها نشود. مدام به جوجه ها سر بزنید تا از خورده شدن آب و غذا توسط جوجه ها مطمئن شوید، مطمئنا آب و غذایی که نامناسب باشد، توسط جوجه ها مصرف نخواهد شد.
استفاده از واکسن و مولتی ویتامین:
برای تقویت بدن جوجه ها و جلوگیری از بیمار شدن آنها می توانید از مولتی ویتامین استفاده کنید. برای این کار می توانید مقداری مولتی ویتامین در آب آشامیدنی پرنده ها بریزید و برای واکسن زدن جوجه بوقلمون ها حتما با دامپزشکی معتبر مشورت کنید. برای جلوگیری از بیماری هایی مانند نیوکاسل، مارک، آنفولانزا و … حتما باید جوجه ها را واکسن بزنید.
جلوگیری از ورود موجودات موذی:
موجوداتی مانند موش، مگس، سوسک، مارمولک و … حامل میکروب ها و بیماری های زیادی هستند و در صورتی که کف و سقف و دیوار های اتاق نگهداری جوجه ها عایق بندی نشده باشد، احتمال ورود این موجودات و در نتیجه بیمار شدن جوجه ها وجود دارد. بهتر است قبل از بیرون آمدن جوجه ها از تخم، بستر جوجه ها را آماده کرده، سقف و دیوار ها را سیمان کاری کنید.
غذای جوجه بوقلمون تازه به دنیا آمده
جوجه بوقلمون های تازه به دنیا آمده جیره غذایی متفاوتی نسبت به بوقلمون های بالغ دارند. آنها باید از مواد غذایی پودر شده و خمیری شکل سهل الهضم تغذیه کنند. مواد غذایی زیر نمونه های مناسبی هستند که از آنها در جهت تغذیه جوجه بوقلمون ها می توانید استفاده کنید:
ترکیب ماست و سبزیجات خرد شده:
پس از گذشت 24 ساعت از تولد جوجه ها می توانید مقداری سبزیجات تازه را در مقداری ماست خورد کنید و در اختیار جوجه ها قرار دهید، اگر قادر به تشخیص غذای خود نبودند، می توانید نوکشان را در غذا فرو برده تا با طعم واقعی غذا آشنایی پیدا کنند.
ترکیب تخم مرغ آب پز و سبزیجات:
هم چنین می توانید چند عدد تخم مرغ آب پز را خورد کنید و با مقداری سبزیجات خرد شده ترکیب کنید و در اختیار جوجه ها قرار دهید، این ماده غذایی سرشار از پروتئین و انواع مواد غذایی می باشد.
ترکیب گندم و ذرت پودر شده:
می توانید مقداری گندم و ذرت تازه را پودر کنید و همراه با مقداری سبزیجات پودر شده در اختیار جوجه ها قرار دهید. توجه کنید که در مصرف هیچ یک از مواد غذایی زیاده روی نکنید چون موجب کاهش وزن و اشتهای جوجه ها خواهد شد.
استفاده از جیره پیش آغازین:
اگر قصد پرورش جوجه بوقلمون در سطح وسیعی دارید، قطعا زمان کافی برای تهیه مواد غذایی فوق نخواهید داشت، بنابراین می توانید جیره پیش آغازین مخصوص جوجه بوقلمون ها را خریداری کنید. سعی کنید این ماده غذایی را از مغازه های معتبر و دارای مجوز از اداره دامپزشکی تهیه کنید، تا هم از استاندارد بودن و هم از تازه بودن آن مطمئن شوید. این جیره غذایی شامل انواع ویتامین ها، پروتئین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن جوجه ها می باشد و در کوتاه ترین زمان بیشترین وزن گیری را به جوجه ها خواهد داد.
توجه: در مقاله ای جداگانه به صورت مفصل در مورد تغذیه بوقلمون از زمان تولد تا زمان کشتار بحث شده است. برای دریافت اطلاعات کامل در مورد تغذیه بوقلمون، حتما مقاله را مطالعه بفرمایید.
پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون گوشتی
یکی از روش هایی که اغلب پرورش دهنده های بوقلمون در پیش می گیرند، پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون گوشتی است، آنها تخم های نطفه دار بوقلمون را می خرند و پس از تبدیل آنها به جوجه، گوشتی شان کرده و به بازار ارائه می کنند. جوجه بوقلمون بیوتی به دلیل وزن گیری بالا و قیمت ثابتی که دارند، مورد توجه بیشتر پرورش دهنده ها می باشند. همچنین در صورتی که قصد دارید جوجه بوقلمون چند روزه را خریداری و گوشتی کنید، پیشنهاد ما جوجه بوقلمون بیوتی می باشد، جوجه بوقلمون برنز نیز وزن گیری خوبی دارند، اما بازده جوجه بوقلمون بیوتی بیشتر است.
تولید جوجه بوقلمون یک روزه
پرورش دهندگان دیگری نیز هستند که می خواهند در زمان کمتری به درآمد برسند، آنها تخم نطفه دار را تبدیل به جوجه کرده و جوجه های چند روزه را به فروش می رسانند و تمایل و حوصله گوشتی کردن آنها را ندارد. به چنین پرورش دهندگانی تولید کننده جوجه یک روزه می گویند، سود این روش کمتر است اما در عوض در مدت زمان کوتاه تری به درآمد خواهید رسید و شاهد تلفات جوجه ها و دردسر های تغذیه ای آنها نخواهید بود. افرادی هستند که جوجه چند روزه را از شما بخرند و آنها را گوشتی کنند.
مبارزه با بیماری های جوجه بوقلمون
جوجه بوقلمون بر خلاف سایر پرنده ها، مقاومت کمتری در برابر بیماری ها و تغییرات شدید آب و هوایی دارد. بنابراین در پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون باید مدام مراقب سلامتی آنها باشید، به خصوص در دو هفته اول پرورش باید هر چند ساعت یکبار به جوجه ها سر زد تا از تجمع و خفه شدن آنها جلوگیری کرد. انجام اقدامات زیر در جلوگیری از بیمار شدن جوجه بوقلمون ها حائز اهمیت هستند:
رعایت بهداشت محیطی:
مهم ترین اقدامی که در جلوگیری از بیمار شدن جوجه بوقلمون ها می توانید انجام دهید، رعایت بهداشت محیطی است. ظروف دانخوری و آبخوری را مدام بشویید و از ورود موجودات و حشره های موذی و ناقل بیماری جلوگیری کنید. عایق بندی دقیق، استفاده از مواد بهداشتی و ضد میکروبی و انجام مداوم نظافت و تمیزکاری کف محیط از اقدامات این روش می باشد.
رعایت بهداشت تغذیه ای:
برای تغذیه جوجه بوقلمون ها باید از آب و غذای تازه استفاده کنید، آب و غذای آنها را مدام عوض کنید و از ماندن و فاسد شدن آنها بپرهیزید. یکی از عوامل مهم در بیماری جوجه بوقلمون ها استفاده از آب و غذای کهنه و فاسد است که بیشتر پرورش دهنده های سنتی و روستایی به این مورد توجه کمتری دارند.
استفاده از واکسن و مولتی ویتامین:
همانطور که در قسمت تغذیه جوجه بوقلمون نیز توضیح داده شد، استفاده از واکسن و مولتی ویتامین تحت نظر دامپزشک معتبر نقش به سزایی در جلوگیری از بسیاری از بیماری ها خواهد داشت. در واکسن جوجه بوقلمون ها هرگز سهل انگاری نکنید چون از بیماری های زیای جلوگیری خواهد کرد و در نتیجه به طور مستقیم در موفقیت و یا عدم موفقیت کسب و کار شما دخالت خواهد داشت.
جلوگیری از ورود افراد متفرقه:
حتی انسان نیز می تواند ناقل ویروس ها و بیماری های زیادی باشند، در تنفس ما انسان ها ویروس هایی وجود دارد که برای بدن ما مضر نیست، اما جوجه ها به دلیل بدن ضعیفی که دارند در مقابل این ویروس ها دوام نمی آورند. بنابراین توصیه می شود حتما با لباس و ماسک و چکمه وارد سالن پرورش جوجه ها شوید و چکمه ها و دست ها را از مواد ضد عفونی کننده عبور دهید.
تحت نظر گرفتن بوقلمون ها:
باید مدام بوقلمون ها را در نظر بگیرید، هر گونه رفتار غیر عادی مانند تنفس مشکل، اسهال، عطسه، چرخش سر، لرزش، اشتهای کم، خواب آلودگی، انزوا نشانه های بیماری پرنده خواهد بود. بوقلمون های بیمار را سریعا جدا کرده و در مکانی جداگانه به درمان و مراقبت از آنها بپردازید.
گرمایش صحیح بستر:
استفاده مناسب از لامپ مادر مصنوعی مانع از تجمع جوجه ها بر روی یکدیگر و در نتیجه تلف شدن جوجه های ضعیف زیرین خواهد شد، به ازای هر 80 جوجه بوقلمون یک لامپ مادر مصنوعی در نظر گرفته می شود. لامپ را با کمی فاصله از دانخوری و آبخوری قرار دهید تا تجمع جوجه ها زیر لامپ باعث آلوده شدن آب و غذا نشود. فاصله از سطح را نیز رعایت کنید تا جوجه های بیشتری را تحت پوشش قرار دهد.
سخن آخر
در پرورش و نگهداری جوجه بوقلمون از آنها باید دقت بیشتری را به خرج دهید، آنها در یافتن غذای مناسب خود مشکل دارند و استعداد بیشتری برای ابتدا به بیماری دارند. بنابراین در دو هفته پرورش باید مدام به آنها سرکشی کنید و حتما از لامپ مادر مصنوعی در محیط آنها استفاده کنید. شما هم می توانید جوجه ها را در سن یک الی دو هفتگی به بازار ارائه دهید و هم می توانید آنها را گوشتی کنید و پس از 4 الی 5 ماه پرروش با قیمت بسیار بالاتری بفروشید.