پرورش و جوجه کشی از بوقلمون
راه اندازی گله پرورش بوقلمون یک ایده تجاری پر سود می باشد که از طریق آن می توان به درامدهای قابل توجهی دست یافت. در حقیقت گوشت بوقلمون در مقایسه با دیگر پرنده ها سرشار از پروتئین و حاوی انواع ویتامین های گروه ب، مواد معدنی مفید و آنتی اکسیدان ها و خواص منحصر به فردی است که پرورش این پرنده را ارزش می بخشد.
هم اکنون در بیشتر کشورهای توسعه یافته، مزارع و گله های بزرگ پرورش بوقلمون راه اندازی شده اند. از بین نژادهای مختلف بوقلمون، نژاد گوشتی و سنگین وزن بیشتر در رأس توجه پرورش دهندگان می باشند. همچنین دوره پروار و سن کشتار بوقلمون به نژاد آن بستگی دارد. به عنوان مثال بوقلمون بومی (سیاه رنگ) بعد از هفت ماه به سن کشتار می رسد.
انتخاب نژاد بوقلمون
بوقلمون ها نسبت به دیگر پرنده های اهلی، جثه بزرگ تری دارند و همچنین وزن آنها نیز سنگین تر می باشد. با اینکه منشا اصلی بوقلمون ها، آمریکا معرفی شده است ولی نظریه های مختلفی در این زمینه مطرح شده اند. به طور کلی بوقلمون ها شامل دو نژاد اصلی نژاد برنز و یا نژاد سفید می باشند. از مهم ترین نژادهای بوقلمون باید به نژاد برنز استاندارد، بوقلمون سیاه، وایت هلند، رویال پالم و بوربن اشاره کرد. بوقلمون نژاد سفید و وایت هلند بیشتر برای پرورش انتخاب می شوند زیرا وزن متوسط این نوع بوقلمون ها در زمان کشتار به 18 کیلو گرم می رسد.
تغذیه بوقلمون
تغذیه یکی از مراحل اصلی و حساس پرورش پرندگان می باشد. مخصوصا جوجه بوقلمون ها فاقد حس چشایی هستند و باید به صورت اکتسابی غذا خوردن را یاد بگیرند. همچنین جوجه بوقلمون ها بهره هوشی بسیار پایینی دارند و باید در رزوهای اول آنها را به غذا خوردن و آب خوردن و همچنین تحرک ترغیب نمود. به تدریج که جوجه ها غذا خوردن را یاد می گیرند، کمتر به مراقبت نیاز پیدا می کنند.
با توجه به اینکه در زمان پرورش بوقلمون ها بیشترین تلفات در هفته های اول رخ می دهد، لازم است که به خوراک جوجه ها بسیار اهمیت داده شود. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نخواهد بود که جوجه بوقلمون ها حداقل باید 24 ساعت بعد از تولد غذا و یا آب مصرف کنند. در غیر اینصورت بند ناف آنها دچار عفونت شده که باعث تلف شدن آنها می شود. بهتر است که جوجه بوقلمون ها در ابتدا با محلول آب شیرین تقویت شوند. باید به این نکته نیز توجه داشت که مصرف دان در جوجه ها بوقلمون ها بیشتر از مرغ ها می باشد. لذا جیره غذایی و مقدار آن نسبت به پرورش جوجه مرغ متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال سرانه مصرف دان توسط جوجه بوقلمون ها تا سن 20 روزگی، حدودا یک کیلو دان می باشد.
در مزارع سنتی پرورش بوقلمون می توان از غلات نرم و پخته، انواع سبزی ها و حتی گیاهان مختلف و خرده های نان و ضایعات غذاها برای تغذیه بوقلمون ها استفاده کرد. اما در پرورش مدرن و صنعتی بوقلمون از کنساتره های مخصوص برای دوره های مختلف پرورش بوقلمون استفاده می شود. به عنوان مثال جوجه بوقلمون ها در این شیوه پرورش ابتدا با کرامبل و پلت های آماده به نام جیره سوپر استارتر و یا استارتر با 28 درصد پروتئین تغذیه می شوند.
پلت های تجاری که به صورت فرموله شده به دست می آیند، مخلوطی از انواع مواد مغذی و ویتامین ها و مواد معدنی می باشند. امروزه به دلیل افزایش قیمت این نوع پلت ها، بیشتر پرورش دهندگان در محل سالن پرورش اقدام به تولید پلت آماده می کنند. البته برای تهیه خوراک آماده از تجهیزات خاصی همچون آسیاب، میکسر و بالابر استفاده می شود. در امر پروش بوقلمون و دیگر پرنده ها می توان گفت که حدود 70 درصد هزینه ها به خوراک آنها مربوط می شود. بنابراین هرگونه افزایش و یا کاهش در قیمت نهایی خوارک، تأثیر زیادی بر بهره وری نهایی خواهد گذاشت.
یک بوقلمون بالغ تا سن کشتار ممکن است 40 کیلو گرم دان مصرف کند. زمان کشتار و پایان دوره نیز ممکن است بین 16 الی 20 هفته باشد که معمولا پرورش دهندگان با رعایت اصول مدیریتی و برنامه غذایی مناسب بوقلمون ها را در سن 16 هفتگی راهی بازار می کنند. در زمان کشتار نیز متوسط وزن بوقلمون های پرورشی نر بین 16 الی 22 کیلوگرم و بوقلمون های ماده نیز بین 8 الی 12 کیلو گرم می باشد. البته با توجه به نژاد این مقادیر می تواند کمتر و یا بیشتر باشد.
مکان نگهداری و تجهیزات لازم برای پرورش بوقلمون
در روش صنعتی معمولا از سیستم قفس برای پرورش بوقلمون استفاده می شود که مزیت های بسیار زیادی دارد. از جمله مزیت های پرورش بوقلمون در سیستم بسته می توان به بهره برداری حداکثر از واحد سطح، کنترل بسیار بهتر خوراک و آب آشامیدنی پرنده، نظارت دقیق تر بر نور و سایر پارامترهای محیطی همچون دما و رطوبت و سطح بهداشت بالا در این روش اشاره کرد.
پرورش بوقلمون همانند پرورش مرغ در مناطق مختلف کشور قابل راه اندازی است. همچنین پرورش بوقلمون به روش سنتی و پرورش بر روی بستر نیز قابل اجرا می باشد. مهم ترین تجهیزات لازم در سالن پرورش بوقلمون نیز شامل آبخوری و دانخوری مخصوص بوقلمون، تجهیزات گرمایشی و سرمایشی همچون دستگاه مه پاش و فن های تهویه می باشد.
جوجه کشی بوقلمون
دوره جوجه کشی بوقلمون بیشتر از مرغ بوده و معمولا 28 الی 30 روز طول می کشد. برخی از نژادهای بوقلمون استعداد کرچی خوبی دارند و از آنها می توان برای جوجه کشی طبیعی استفاده نمود. اما این شیوه جوجه کشی در امر پرورش بوقلمون توجیه اقتصادی ندارد. از این رو در گله های پرورش بوقلمون از دستگاه جوجه کشی بهره می برند، چرا که توسط ماشین جوجه کشی می توان کنترل بیشتری بر روند جوجه کشی داشت و به صورت همزمان تعدادی بسیار بالایی تخم نطفه دار را هچ نمود.
بوقلمون از جمله ماکیان سنگین وزن به شمار می آید و به همین دلیل ممکن است درصد تخم های بی نطفه در یک گله مولد کم باشد. مخصوصا اگر ضریب نر به ماده رعایت نشود، حجم زیادی از تخم ها ممکن است بدون نطفه باشند و یا نطفه ضعیفی داشته باشند. به طور متوسط در گله های مولد به ازای هر سه ماده باید یک بوقلمون نر وجود داشته باشد.
دوره جوجه کشی بوقلمون نیز همانند دیگر پرنده ها به دو بخش اصلی ستر و هچر تقسیم می شود. دوره ستر بوقلمون شامل 25 روز اول جوجه کشی می باشد و 3 روز آخر نیز به عنوان زمان هچ شناخته می شود. در زمان ستر، دما و رطوبت لازم برای جوجه کشی از بوقلمون به ترتیب شامل 37.5 درجه و 55 الی 60 درصد می باشد. همچنین مقادیر دما و رطوبت مورد نیاز برای هچ کامل جوجه های بوقلمون بهترتیب شامل 36.5 درجه و 65 الی 70 درصد می باشد. لازم به ذکر است که در زمان هچر چرخش تخم های نطفه دار باید متوقف شود.
نکته پایانی
در حوزه پرورش و نگه داری بوقلمون یکی از ابزارهای اساسی که برای توسعه گله به کار می رود، ماشین جوجه کشی می باشد. با توجه به اینکه پرورش دهندگان در یک دوره جوجه کشی معمولا از تعداد بسیار زیادی تخم نطفه دار استفاده می کنند، لذا کیفیت و راندمان دستگاه مورد استفاده بسیار مهم خواهد بود. از این رو به هنگام خرید دستگاه جوجه کشی باید به کیفیت و قدرت هچ دستگاه اهمیت داده شود. شرکت ایزی باتور با 30 سال سابقه در این عرصه، به قصد پوشش نیاز کشاورزان فعال در حوزه پرورش طیور، یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان دستگاه جوجه کشی در ایران می باشد. این شرکت به لطف 3 دهه فعالیت مستمر و تولید موفق، توانسته انواع دستگاه جوجه کشی خانگی بسیار باکیفیت برای کاربران به ارمغان آورد.