لیزر اربیوم

لیزر اربیوم
با وجود کاربردها و فواید زیاد لیزر دیود در دندانپزشکی همچنان این نقطه ضعف عدم تأثیر مفید و یا کارایی لیزر دیود بر روی بافت سخت دهان که تقریبا بخش مهمی از محیط دهان از جمله دندان ها و استخوان پیرامون است، در نظر محققان به عنوان یک کمبود بزرگ جلوه می کرد.

به همین دلیل پیگیر راه حلی برای یافتن نوعی لیزر برای تکمیل انواع لیزر در دندانپزشکی بودند که بتواند هم روی بافت های نرم و هم روی بافت های سخت تأثیر بگذارد. ظرف ده سال گذشته لیزری از گروه اربیوم به دندانپزشکی معرفی شده است که دارای دو نوع است. لیزر اربیوم یگ و لیزر اربیوم کرومیوم وای اس جی جی. لیزر اربیوم یگ به هرحال دارای نقطه ضعف هایی بود که جهت استفاده روتین در تکنیک های دندانپزشکی مورد استفاده قرار نگرفت و لیزر تکامل یافته تری در گروه اربیوم به نام کرومیوم وای اس جی جی توانست تمام تست های مورد نظر را به خوبی به انجام برساند و دارای نتایج مثبت باشد.

به همین دلیل این لیزر به عنوان آخرین یافته در پژوهش انواع لیزر در دندانپزشکی معرفی و همچنان در جهان به عنوان بهترین نوع لیزر کاربردی در تکنیک های دندانپزشکی نوین به کار می رود. این لیزر خصوصیت بسیار مثبتی دارد و آن هم کنترل حرارت است.

لیزر های اربیوم کروبیم وای اس جی جی در واقع فایده کلی و برجسته تأثیر بر بافت های سخت را داشته اند. اگرچه حتی بر روی بافت نرم هم به دلیل کنترل حرارت نتایج نسبتا بهتری نسبت به لیزر های دیود به همراه دارد.

در لیزر های اربیوم، دستگاه با تنظیم خنک کنندگی و رطوبت در محل، حرارت را کنترل می کند و روی بافت نرم هم تأثیرات در عمق، بسیار زیاد است. به عنوان مثال در پاکت ها یا شیار های لثه ای که در بیماری پریودنتیت لثه دارای عمقی بیش از چهار پنچ میلی متر هستند، لیزر های دیود باید بسیار با احتیاط استفاده شوند و با زمان های بسیار کم و با توان های کم توان به طوری که کمترین میزان حرارت را روی بافت های نرم ایجاد کند و باعث از بین رفتن سلول ها نشود.

به همین دلیل در دستگاه های اربیوم به راحتی فایبر یا تیپ لیزر به عمق های خیلی زیاد تا چهارده میلیمتر وارد شده و با تابش و نفوذ اشعه لیزر کار درمان را انجام می دهد.

کاربرد لیزر های اربیوم در دندانپزشکی
از مهم ترین کاربرد های لیزر های اربیوم جدید می توان به کارکرد مهم آن در عمل لیفتینگ لثه اشاره کرد. گام لیفت یا در واقع تغییرات شکل لثه در محل زون زیبایی یا محل لبخند یا طرح لبخند، در افرادی انجام می گیرد که ذاتا دارای لبخند های لثه ای یا گامی اسمایل هستند و با لبخند یا خنده، لثه زیادی نمایان می شود.

لیفت لثه توسط اربیوم لیزر با کاهش سطح لثه و افزودن آن به دندان می تواند در واقع این ارتفاع لثه ای را به میزان زیادی کم کند و لبخند را زیبا کند.

این عمل در یک جلسه انجام می شود و نیازی به هیچ گونه استفاده از دارو یا دوران نقاهت سختی ندارد. در همان زمان اندازه لثه بدون خونریزی تغییر می کند و شخص به راحتی پس از انجام کار بدون احساس غیرعادی محل را ترک خواهد کرد. بافت های نرم دهان کلا به لیزر اربیوم جواب بسیار خوبی می دهد و معمولا هیچ گونه گزارشی از عوارض لیزر دهان و دندان وجود ندارد.

همانطور که گفته شد مهم ترین ویژگی لیزر های اربیوم یا آخرین نوع لیزر های دندانپزشکی تأثیر این لیزر بر بافت سخت است. طبیعتا بافت سخت در محیط دهان استخوان ها و دندان ها هستند. در دندان ها همواره مشکل برداشت پوسیدگی های دندان و در واقع تغییرات سطح دندانی برای افراد عمل پر درد و ناراحت کننده ای بوده است. به طور معمول برای انجام چنین کاری نیاز به تزریق بی حسی های فراوان است تا دندان کاملا بی حس شده و پزشک بتوانند پوسیدگی را توسط دستگاه های روتاری قدیم بردارد. این کار بسیار پر دردسر و ناراحت کننده است و برای افراد همیشه فوبیا یا ترس از این روش را به همراه دارد.

در حال حاضر روی دندان ها با لیزر های اربیوم با انجام بی حسی دندان با لیزر، بدون نیاز به تزریق، بدون ناراحتی بیمار در همان شرایط طبیعی با تأثیر لیزر بر سطح دندان پوسیدگی ها برداشت می شود، سپس مکان پوسیده به راحتی ترمیم می شود. افراد به راحتی تحمل این روش را دارند و هیچ گونه عوارض جانبی هم به وجود نمی آید. به این ترتیب این تحول بزرگ افراد را از شر دستگاه های پر سر و صدا و چرخنده یا روتاری یا توربین ها و دستگاه هایی که به صورت مته، پوسیدگی های دندان را بر می داشت و دندان ها را می تراشید، راحت کرده است. در حال حاضر این کار با روش بدون تماس یا آنتاچ لیزر با لیزر های اربیوم از فاصله تقریبا دو میلیمتری انجام گرفته، به راحتی پوسیدگی برداشت شده و ترمیم دندان با لیزر انجام می شود.

اثر بسیار مهم تر لیزر های اربیوم بر استخوان است. استخوان بافتی است که اگر تهاجمی بر آن چه از لحاظ مکانیکال و چه از لحاظ ترمال یا حرارتی، چه مکانیکی بر اثر ضربه و فشار و خط و خش و تغییرات در واقع فشاری به وسیله ابزار خشن به آن وارد شود، ممکن است که ترمیم استخوان را به مخاطره بیندازد. همین طور در تغییرات ترمال یا حرارتی، اگر حرارت بیشتر از یک درجه خاص باشد احتمال زیاد دارد باعث نکروز شدن یا مرگ سطحی استخوان شود. این اتفاق باعث مرگ استخوان و عدم انجام چرخه بازسازی می شود و وقتی که زمینه بازسازی استخوان را از بین می برد و بخشی از استخوان را در منطقه به صورت غیرفعال می کند پس از مدتی مرگ آن بخش استخوانی اتفاق می افتد.

به همین دلیل، لیزر های اربیوم از لحاظ کنترل حرارت هم تأثیر بسیار خوبی را روی استخوان دارد و مهم تر از آن آسیب جانبی به استخوان وارد نمی کند. به ویژه در مواردی که به دلیل تغییرات سایز، فرم و اندازه لثه، نیاز به تغییر بخش استخوانی زیرین وجود دارد، در گذشته برای جراحی از دستگاه های روتاری و دریل های خشن استفاده می شد و این استخوان را به میزان زیاد خراشیده و درگیر می کرد و اثرات جانبی آن ورم و ناراحتی زیاد برای بیمار بود.

اما امروزه با لیزر های اربیوم استخوان های تیغه و دورادور دندان به راحتی برداشت می شود و لثه در مکانی تازه شده، محل جذب پیدا می کند و به راحتی جذب محیط می شود و مراکز نفوذی کاملا از بین می رود. لیزر های اربیوم با کارآیی عظیم خود تحول بسیار بزرگی در دندانپزشکی ایجاد کرده اند و موفقیت های زیادی را در این حوزه به ارمغان آورده اند.