انواع سبک های گچبری
گچ بری انواع مختلفی داشته و بر اساس نحوه انجام آن به دسته بندی های زیر تقسیم می شود:
از این نوع گچ کاری در کاخ های دوره ناصری استفاده می شده است. نمونه این سبک گچکاری را می توان در کاخ بادگیر تهران و کاخ الماس مشاهده نمود. گچ بری لکه از قرن سیزدهم وارد ایران شد. این سبک دارای برجستگی های زیاد و بیش از حدی می باشد و کمتر مورد استفاده قرار می گرفته است.
محراب مسجد میدان ساوه و مشهد اردهال کاشان نمونه ای از گچ بری های سبک معرق را نشان می دهند. این نوع سبک مانند کاشی کاری معرق می باشد. در ابتدا ملات گچ رنگی را قبل از آن که سفت شود، به اشکال دلخواه برش می دهند.
سپس قطعات بریده شده را در کنار یکدیگر قرار می دهند و ملات گچ را در پشت آن می ریزند تا زمینه کار کاملا یکنواخت گردد. در انتهای کار تکه به دست آمده را با استفاده از دوغاب به محل مورد نظر می چسبانند.
نمونه های این نوع گچ بری را می توان در دوران رازی و آذری مشاهده نمود. از مهم ترین آثار ساخته شده با سبک برهشته یا هشته می توان بنای دوازده امام یزد یا محراب الجایتو مسجد جامع اصفهان را نام برد که دارای گچ بری های نفیسی می باشند.
سابقه این نوع گچ بری به پیش از اسلام برمی گردد. برجستگی های سبک برهشته همانطور که از نام آن پیداست، نسبت به زمینه کار زیاد است و به گونه ای است که گچ بری ها بیرون آمده می باشند.
متریال مهم و اصلی در این نوع گچ بری، گچ نرم و سفید رنگ می باشد. در ابتدا باید گچ را غربال کرد تا به درجه از نرمی برسد، سپس آن را با آب مخلوط و خمیری یکنواخت و نرم را تهیه نمود. این مواد به منظور استفاده در گچ بری تخته کن یا تخته بری مناسب می باشد که آن را بر روی دیوار می مالند تا صاف و یکدست شود.
در گچ بری لایه ای، لایه گچ کشته را در محلی که قبلا با گچ زیرسازی شده، می کشند و سپس لایه های بعد را به همین روش بر روی آن می کشند. گچ بری لایه ای نوعی گچ بری تراش محسوب می شود و معمولا برای گچ بری های رنگی که می خواهند به صورت چند رنگ مختلف کار کنند، استفاده می شود.
در این حالت هر لایه رنگی خاص دارد که پس از آن با ابزارهای گچ بری شروع به کنده کاری و درآوردن طرح و نقش های مختلف می کنند. دقت کنید که ضخامت هر لایه گچی نباید بیش از 1 تا 2 میلی متر باشد، زیرا سبب ایجاد ترک در لایه های گچی می شود.
انواع دیگر سبک های گچ بری
علاوه بر سبک های گچ بری که در بالا ذکر شد، سبک های دیگری نیز در این زمینه وجود دارند که به شرح زیر می باشند.
گچ بری پیش ساخته
امروزه برای صرفه جویی در زمان و سرعت بخشیدن در اجرای کار از گچ بری های پیش ساخته نیز استفاده می گردد. در این روش، مدل ها و نقوش گچ بری از قبل ساخته شده اند و تنها باید آن ها را در محل مورد نظر نصب نمود.
در گچ بری های پیش ساخته از گچ فشرده قالبی تهیه می شود و با دیگر متریال های اولیه قالب بندی می گردد. از موادی مانند گچ، فوم پلی یورتان و فوم پلی استایرن در ساخت گچ بری های پیش ساخته استفاده می گردد.
گچ بری های پیش ساخته پس از این که قالب گیری و حاضر شدند با چسب های مخصوصی که قدرت چسبندگی بالایی دارند در محل های مورد نظر چسبانده می شوند.
نکات مهم در انتخاب نوع گچ بری