یکی از المان های اساسی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند، لوله های تأسیساتی هستند. همان طور که می دانید استفاده از لوله های تأسیساتی به منظور انتقال سیالات و گاز صورت می گیرد. آن چه که در تقسیم بندی لوله های تأسیساتی نقش دارد، جنس لوله می باشد.
ساخت لوله ها با در نظر گرفتن استانداردهای لازم صورت می گیرد. آن چه که در تعریف استاندارد برای ساخت لوله های تأسیساتی نقش دارد، شرایطی هم چون دما، فشار، رنگ، سایز و غیره می باشد. علاوه بر جنس لوله ها و مواد تشکیل دهنده آن ها، کاربرد لوله نیز می تواند در تقسیم بندی آن نقش داشته باشد. برای آشنایی با انواع لوله ها در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
انواع لوله های تأسیساتی
همان گونه که در بالا اشاره شد، لوله های تأسیساتی بر اساس جنس و مواد سازنده آن ها به انواع مختلفی تقسیم بندی شده و شامل موارد زیر می باشند:
در ادامه به بیان توضیحات بیش تر در مورد هر یک می پردازیم.
انواع لوله فلزی
لوله های فلزی خود به دو دسته لوله های آهنی و غیر آهنی تقسیم بندی می شوند. در ساخت لوله های آهنی از چدن و فولاد استفاده می شود. لوله های غیرآهنی نیز به لوله هایی گفته می شود که از سرب، آلومینیوم، مس و روی در ساخت آن ها استفاده شده باشد.
کاربرد هریک از این لوله ها با توجه به ویژگی های آن ها متفاوت می باشد. برای مثال از لوله های چدنی در سیستم لوله کشی فاضلاب استفاده می شود. از مزایا استفاده از این لوله ها می توان به باز کردن آسان گرفتگی آن ها، مقرون به صرفه تر بودن آن ها نسبت به لوله های آهنی و پوسیدگی کم تر نسبت به لوله های فلزی اشاره کرد.
در کنار مزایا آن استفاده از این لوله ها معایبی نیز به همراه دارد. برای مثال زمان بر بودن نصب این گونه لوله ها نسبت به لوله های فلزی، وزن زیاد و زنگ زدگی از معایب این گونه لوله ها به شمار می رود.
لوله های مسی از دیگر انواع لوله هایی هستند که در سیستم آب و فاضلاب، سوخت رسانی و دستگاه های تهویه مورد استفاده قرار می گیرد. لوله هایی که از مس در ساخت آن ها استفاده شده است، از قیمت نسبتا بالایی برخوردار هستند و از این رو در تأسیسات آب و فاضلاب کم تر مورد استفاده قرار می گیرند.
تا قرن هجدهم میلادی از لوله های سربی در تأسیسات ساختمان ها به وفور استفاده می شد. این لوله ها علاوه بر مقاومت خوبی که داشتند، به راحتی نیز قابل اجرا بودند، اما از سال 1750 میلادی پس از اینکه دکتر کلادور در مورد غیربهداشتی بودن این لوله ها هشدار داد، استفاده از لوله های سربی کمتر شد.
اما با این وجود هنوز هم از لوله های سربی در بعضی فاضلاب ها، هواکش ها، حمل مواد شیمیایی، گازهای اسیدی، مواد شیمیایی خورنده و سودا و تولید و بازیافت اسیدفولیک استفاده می شود.
لوله فولادی در واقع نوعی لوله آهنی است که از کابل های برق در برابر آسیب هایی مانند ضربات و برخورد اشیاء تیز نگهداری می کند. این لوله ها در واقع از سیم و عایق آن و همچنین افرادی که در تماس با سیم برق هستند، محافظت می کند. همچنین از لوله های فولادی در شافت کولر، اگزوز، فرمان مشعل، نرده ها، حفاظ کمک فنر، داربست، لوله شوفاژ، لوله گاز، غلاف چاه و لوله بویلر استفاده می شود.
این لوله ها به دلیل مقاومت بالایی که در برابر گرما و خوردگی دارند و همچنین به دلیل استحکام زیاد، از بهترین گزینه ها در ساختن سیستم های لوله کشی در پتروشیمی ها و صنایع مختلف محسوب می شوند.
لوله غیر فلزی
لوله های غیر فلزی از دیگر انواع لوله هایی هستند که در تأسیسات مورد استفاده قرار می گیرند و خود به انواع سیمانی، بتنی آلومینیومی و پلاستیکی تقسیم بندی می شوند. در ادامه به بیان توضیحاتی در مورد هریک می پردازیم.
لوله های سیمانی بیشتر برای مجراهای فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از انواع لوله های سیمانی، لوله سیمانی نسوز است که مخصوص دودکش های باربیکیو، شومینه، پکیج و موتورخانه می باشد.
لوله های سیمانی انواع دیگری نیز دارند از جمله لوله بوشندار گرد، لوله کونیکدار کتابی و لوله آزبست فشار قوی که دارای ابعاد و سایزهای مختلفی می باشند. این نوع لوله ها نیازی به عایق بندی ندارند و خود، عایق مناسبی محسوب می شوند.
انواعی دیگر از لوله های غیر فلزی که در تأسیسات مورد استفاده می گیرند، لوله های پلاستیکی می باشند. انواع لوله پلیکا PVC، لوله پلی اتیلن و لوله پروپیلن در دسته لوله های پلاستیکی قرار می گیرند.
استفاده از لوله های پلاستیکی، در سیستم آب و فاضلاب و در انتقال گاز در فشار کم صورت می گیرد. از مزایای این گونه لوله ها می توان به قیمت پایین، تعمیر آسان در هنگام آسیب دیدگی، عدم زنگ زدگی، وزن پایین، حمل و نقل آسان، یکنواختی جدار داخلی لوله ها و عدم نیاز به عایقکاری اشاره کرد.
از جمله معایب این گونه لوله ها می توان به آسیب پذیری آن ها در برابر اشعه خورشید و محدودیت دمایی برای استفاده اشاره کرد. استفاده از این لوله ها در سیستم های گرمایشی امکان پذیر نیست. نمونه های غیر استاندارد این گونه لوله ها نور خورشید را از خود عبور می دهند که همین امر باعث رشد جلبک در داخل لوله خواهد شد.
از ویژگی این گونه لوله های پلاستیکی می توان به مقاومت آن ها در برابر اسیدها و بازها اشاره کرد. استفاده از این لوله ها در دمای بین 10 تا 60 درجه سانتی گراد مناسب بوده و در سیستم تأسیسات آب و فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. از معایب این گونه لوله ها می توان به خشک و شکننده بودن آن ها در آب و هوای سرد و زمان بر بودن عملیات نصب، اشاره کرد.
این لوله ها در برابر حرارت زیاد نیز، شکل و فرم خود را از دست می دهند. به علت قدرت مقاومت کمی که جداره لوله های پی وی سی دارد، برای رفع گرفتگی آن باید از فنر لوله بازکنی استفاده کرد. همچنین این محصول در برابر فشارها و نیروهای خارجی مقاومت زیادی ندارد.
استفاده از این لوله در سیستم های صنعتی و آبرسانی صورت می گیرد. این گونه لوله ها در برابر اسیدها از خود مقاومت نشان داده و دچار خوردگی نمی شوند. لوله پلی اتیلن در سیستم های آب رسانی، تأسیسات آب و فاضلاب و انتقال گاز در فشار کم مورد استفاده قرار می گیرد. از این لوله ها می توان در دمای بین 50 تا 80 درجه سانتیگراد استفاده کرد. از ویژگی های این گونه لوله ها می توان به مقاومت آن ها در برابر اسیدها و بازها اشاره کرد.
لوله پروپیلن از دیگر انواع لوله های پلاستیکی می باشد که بیش تر در سیستم های صنعتی و آبرسانی مورد استفاده قرار می گیرد. این گونه لوله ها در برابر اسیدها از خود مقاومت نشان می دهند. لوله های پلی پروپیلن را می توان در شبکه های لوله کشی تحت فشار استفاده کرد. از این لوله ها امروزه در سیستم های انتقال مواد شیمیایی و فاضلاب ها نیز استفاده می شود.
لوله های پلی پروپیلن دارای چگالی کمتری نسبت به سایر لوله های گرمانرم می باشند و ساختار مولکولی آن باعث شده تا در برابر سیال های اسیدی و بازی و مقدار دما و شرایط محیطی مقاوم باشند.
لوله های پلی پروپیلن معایبی نیز دارند از جمله این که محدوده تحمل حرارت این محصول نهایتا 65 درجه سانتی گراد می باشد به همین دلیل استفاده از این محصول در در سیستم های گرمایشی مجاز نمی باشد.
در لوله های پروپیلنی که به طور غیراستاندارد ساخته می شوند، امکان عبور نور از آن وجود داشته که در این صورت مشکلات بهداشتی مانند رشد جلبک ها در این محصول ایجاد می شود. همچنین با نفوذ اکسیژن به لوله، امکان خوردگی نیز وجود دارد.
پلی بوتیلن یا PB نوعی رزین مصنوعی است که به طور گسترده در ساخت لوله کشی آبرسانی ساختمان های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه این محصول با توجه به قیمت مقرون بصرفه و سهولت در نصب، به عنوان جایگزین لوله های مسی بکار می رود.
این لوله ها معمولا به رنگ خاکستری و سفید و دارای خطوط رنگی تیره می باشند. از لوله های پلی بوتیلن اوایل در اروپا استفاده می شد. به مرور زمان، سایر مردم در نقاط دیگر جهان با مزایای این محصول آشنا شدند و امروزه استفاده از این نوع لوله در سراسر دنیا رواج پیدا کرده است. لوله های پلی بوتیلن در برابر یخ زدگی، زنگ زدگی، خوردگی، خاک های اسیدی و رسوب گرفتگی مقاومت زیادی دارند.
لوله های پنج لایه دارای یک لایه لوله آلومینیومی، دو لایه پلیمر و دو لایه چسب مخصوص می باشند. این لوله ها مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارند و به هیچ عنوان زنگ نمی زنند و یا دچار رسوب نمی شوند. اکسیژن هیچ راهی برای ورود به لوله های 5 لایه ندارد. همچنین این لوله ها در برابر حرارت دارای مقاومت بسیار بالایی می باشند. استفاده از این محصول در لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان بسیار مناسب می باشد.
لوله آلومینیومی
لوله های آلومینیومی که در دسته انواع لوله های غیر آهنی قرار می گیرند، بیش تر به منظور سوخت رسانی و انتقال روغن در موتور هواپیماها، صنایع شیمیایی مخصوص در محیط هایی که دارای گازهایی مانند کلروآمونیاک و یا اندرید سولفور هستند و همینطور در رساندن هوا خشک به دستگاه های ابزار دقیق، مورد استفاده قرار می گیرند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
