طراحی قالب دایکاست

اصول طراحی قالب دایکاست چیست؟

قبل از پرداختن به اصول طراحی قالب دایکاست، به طور مختصر به تاریخچه ی دایکاست می پردازیم. طراحی قالب دایکاست نزدیک به دویست سال عمر دارد و در تولید قطعات دستگاه های قابل حرکت در صنعت چاپ به کار می رفت. در قرن بیستم دایکاست جهشی عظیم داشت، چون پای آلیاژهای آلومینیوم و روی به دایکاست باز شد.

بعد از آن ها نوبت به مس و منیزیم رسید. امروزه فرایند دایکاست پیشرفت های چشمگیری کرده است و نه تنها سرعت کار بالا رفته، بلکه کیفیت نیز تغییر چشم گیری یافته است.

چگونگی طراحی قالب دایکاست

دایکاست روشی برای تولید انبوه اجزا و قطعات فلزی است و طراحی قالب دایکاست یکی از مهم ترین گام ها در این فرآیند است چرا که شکل و ویژگی های قالب تأثیر مستقیمی بر محصول نهایی دارد. دایکاست فلز ذوب شده را با فشار به داخل قالب ها هل می دهد و برای این کار از فشار بالایی استفاده می کند. بنابراین قالب باید مشخصات و ویژگی های دقیقی داشته باشد تا این امر میسر شود.

اهمیت طراحی قالب دایکاست

رعایت اصول طراحی قالب دایکاست از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که طراحی قالب دایکاست بر شکل، قواره، کیفیت و یکپارچگی محصول تولید شده طی فرایند دایکاست تأثیر می گذارد. ویژگی های نادرست می تواند منجر به خوردگی ابزار یا ماده و نیز کیفیت پایین محصول شود در حالی که طراحی مؤثر می تواند کارآیی و زمان تولید را بهبود بخشد.

عوامل مؤثر بر کیفیت طراحی قالب دایکاست

عوامل چندی در طراحی قالب هستند که باید موقع تصمیم گیری در خصوص ویژگی های قالب، با توجه به پروژه ای که در دست داریم، مد نظر قرار دهیم. این عوامل عبارتند از:

• شیب
• نوارها
• خطوط مجزا کننده
• برجسته کاری
• شیارها
• سوراخ ها و دریچه ها
• نمادها
• ضخامت دیواره

شیب

شیب میزان درجه ی است که هسته ی یک قالب می تواند به آن کاهش یابد. برای خارج کردن فلز ریخته گری شده از قالب، شیب دقیقی لازم است اما چون شیب ثابت نیست و بسته به زاویه ی دیواره فرق می کند، ویژگی هایی مثل نوع آلیاژ ذوب شده ی مورد استفاده، شکل دیوار و عمق قالب می توانند بر فرآیند تأثیر بگذارند.

هندسه ی قالب نیز می تواند بر شیب تأثیر بگذارد. به طور کلی، به دلیل خطر جمع شدگی، سوراخ های بسته شده باید باریک شوند. به همچنین، دیواره های داخلی ممکن است جمع شوند و بنابراین نیازمند شیب بیشتری در مقایسه با دیوارهای بیرونی هستند.

نوارها

نوار یک اتصال کاوی شکل است که برای صاف کردن سطوح زاویه دار استفاده می شود. گوشه های تیز می توانند فرآیند ریخته گری را با مشکل مواجه یا به طور کلی مختل کنند، از این رو بیشتر قالب ها نوارهایی دارند که لبه های گرد ایجاد کرده و ریسک خطای تولید را پایین می آورند. نوارها را می توان تقریباً به همه جای یک قالب اضافه کرد، به استثنای خطوط مجزا کننده.

خطوط مجزا کننده

خط مجزا کننده یا سطح مجزا کننده بخش های مختلف یک قالب را به هم متصل می کند. اگر خط مجزا کننده به دقت قرار داده نشود یا به خاطر فشار کار از شکل بیفتد، ماده ی ریخته شده ممکن است از شکاف بین قطعات قالب نشت کند و در نتیجه قالب گیری یکپارچه نشود و شکاف های زیادی در قطعه به وجود بیاید.

برجسته کاری

برجسته کاری به گره های دایکاست گفته می شود. این گره ها نقش نقاط نصب را در طراحی قالب ایفا می کنند. تولیدکنندگان گاهی سوراخی به ساختار داخلی برجسته کاری اضافه می کنند تا اطمینان یابند که ضخامت دیوارها در محصول قالب گیری شده یکپارچه خواهد بود. فلز نمی تواند به راحتی در برجسته کاری های عمیق پر شود بنابراین نوار یا شیار برای حل کردن این مشکل ضروری خواهد بود.

شیارها

شیارهای دایکاست برای افزایش قدرت در محصولاتی به کار می روند که ضخامت دیواره شان کم است. قرار دادن شیارها می تواند احتمال ترک خوردن بر اثر فشار و ضخامت نامتناسب را کاهش دهد. همچنین از نظر کاهش وزن محصول و بهبود قابلیت های پر کردن تأثیر خوبی دارد.

سوراخ ها و دریچه ها

قرار دادن سوراخ ها و دریچه ها از اصول طراحی قالب دایکاست است چرا که تأثیر مستقیم بر سادگی خارج کردن قالب ریخته شده ی کامل دارد و به ایجاد شیب های ضروری کمک می کند. ویژگی های دیگر مثل مخرج لبریزی، تخلیه و خوراننده های عرضی نیز ممکن است برای جلوگیری از ریخته شدن ناخواسته مواد در سوراخ ها یا جریان ضعیف مواد پیرامون سوراخ ها لازم باشند.

نمادها

تولیدکنندگان و سازندگان اغلب اسم برند یا لوگوی محصول را در طراحی قالب دایکاست می گنجانند. نمادها معمولاً فرایند دایکاست را پیچیده نمی سازند اما استفاده از آن ها می تواند بر هزینه ی تولید تأثیر بگذارد. مخصوصاً اینکه لوگو یا نماد برجسته مستلزم حجم فلز ذوب شده ی اضافی برای هر قطعه ی تولیدی می شود. برعکس، نماد فرو رفته مستلزم مواد اولیه کمتر است و می تواند هزینه ها را کاهش دهد.