راهکارهایی برای کاهش خطرات و ضررهای تزریق پلاستیک برای طبیعت
پلاستیک ماده ای است که هر روزه همه از آن استفاده می کنیم. نگاهی به اطراف خود بیندازید، دورتان پر از پلاستیک است؛ قاب کامپیوتر، زنگ خطر آتش نشانی، وسایل آشپزخانه، وسایل پزشکی و اجزای داخلی خودرو.راه های بسیاری برای تولید محصولات پلاستیکی وجود دارد اما ریخته گری تزریق پلاستیک یکی از اولین و اصلی ترین روش هایی است که بسیاری از شرکت ها انتخاب می کنند.
از طرفی چون بیشتر مردم به دنبال پلاستیک هستند، فشار زیادی وجود دارد که هم سازمان های مصرف کننده هم شرکت های تولیدکننده تضمین کنند که تمام تلاششان را می کنند که مراقب محیط زیست باشند.
آلودگی پلاستیکی چیست؟
گرچه در سال های اخیر نشریات و مطبوعات در سطح گسترده ای مضرات پلاستیک را بیان کرده اند، ولی حقیقت این است که پلاستیک به خاطر ویژگی های مطلوبی که دارد، ماده ای بسیار مفید برای بشر است.آلودگی پلاستیک عبارت است از جمع شدن محصولات پلاستیکی مصنوعی در محیط زیست تا حدی که برای حیات وحش و ساکنان آن از جمله انسان ایجاد مشکل کند.
از طرفی در سال 1907 اختراع بیک لایت با وارد کردن رزین پلاستیکی مصنوعی در جهان تجارت، انقلابی در دنیای مواد ایجاد کرد و از طرف دیگر، در اواخر قرن بیستم، پلاستیک ها به عنوان آلاینده های مقاوم محیط زیست شناخته شدند؛ از کوه اورست گرفته تا کف دریا.
گاهی حیوانات آن ها را به جای غذا خورده اند، گاهی با بستن سیستم زهکشی در مناطق کم ارتفاع باعث سیل شده اند یا صرفاً باعث آسیب قابل توجه به زیبایی مناطق مختلف شده اند. همین موارد باعث شدند که پلاستیک به عنوان آلاینده ای کلان دیده شود.
پلاستیک ها چه خطراتی برای محیط زیست دارند؟
اولین خطری که می توان ذکر کرد، تأثیرات سمی آن است. بخش اندکی از پلاستیکی که هر روزه دور می ریزیم بازیافت می شود یا به کارخانه های تبدیل زباله می رود. بیشتر آن ها در محل های تخلیه ی زباله می مانند و تجزیه ی آن ها حدود 1000 سال طول خواهد کشید. در تمام این مدت مواد سمی بالقوه از آن ها وارد خاک و آب می شود.
پژوهشگران آلمانی هشدار داده اند که نفوذ میکروپلاستیک ها در خاک، رسوبات و آب تازه می توانند تأثیرات منفی بلند مدت بر اکوسیستم بگذارد. به گفته ی آن ها، آلودگی میکرو پلاستیکی خاک از آلودگی میکرو پلاستیکی دریا بیشتر است.این پژوهشگران اینطور نتیجه گرفتند که گرچه تحقیقات اندکی در این زمینه انجام شده است، اما نتایج تا به امروز نگران کننده بوده اند. تکه های پلاستیک عملاً در تمام جهان وجود دارد و می تواند باعث شروع هر گونه تأثیر منفی بر محیط زیست شود.
طبق این آمار، یک سوم کل زباله های پلاستیکی سر از خاک و آب های شیرین در می آورند. بیشتر این پلاستیک ها تبدیل به ذراتی کوچک تر از پنج میلیمتر می شوند که به آن ها میکرو پلاستیک گفته می شود و میکرو پلاستیک ها هم بعداً تبدیل به ذرات نانو می شوند. مشکل اینجاست که این ذرات وارد زنجیره ی غذایی موجودات زنده می شوند.
آلودگی پلاستیکی آب ها و اقیانوس ها چیست؟
اما این میکرو پلاستیک ها چگونه وارد آب می شوند؟ یکی از منابع اصلی، لباس های ما هستند. فیبرهای ریز اکریلیک، نایلون، اسپندکس و پلی استر هر بار که لباس هایمان را می شوییم می ریزند و با آب فاضلاب وارد کارخانه های پردازش فاضلاب می شوند یا مستقیم به محیط زیست باز می گردند.
طبق تحقیقاتی که تازگی انجام شده، در هر دور که ماشین لباسشویی را روشن می کنیم، بیش از هفتصد هزار فیبر پلاستیکی میکروپلاستیک می توانند وارد محیط زیست شود. این مسئله هنوز در خصوص شستشوی با دست که در کشورهای در حال توسعه رایج تر است بررسی نشده اما تأثیرات این مدل شستشو نیز می تواند قابل توجه باشد.
از سوی دیگر، انباشت پلاستیک در اقیانوس ها و سواحل تبدیل به بحرانی جهانی شده است. میلیاردها کیلو پلاستیک در اقیانوس ها ریخته می شود که تا سال 2050، تمام ماهی های دریا را به نابودی خواهند کشاند.هزاران مرغ دریایی و لاک پشت آبی، سیل و دیگر پستانداران دریایی هر ساله بعد از خوردن پلاستیک یا گیر افتادن در آن از بین می روند. هفتصد گونه ی دریایی که پلاستیک خورده یا در آن گیر افتاده اند، در معرض خطر انقراض قرار دارند.
انواع زباله های پلاستیکی به صورت تیتروار
زباله های پلاستیکی در دو گروه اصلی قرار می گیرند: پلاستیک پیش از استفاده (خرده پلاستیک های تولید) و پلاستیک پس از استفاده. این زباله ها عبارتند از:
انواع پلاستیک ها و زمان تجزیه شدن آن ها در طبیعت
زباله های پلاستیکی یکی از انواع زباله هایی هستند که مدت زمان طولانی طول می کشد تا تجزیه شوند. در حالت عادی، آیتم های پلاستیکی تا 1000 سال در محل دفن زباله می مانند تا بالاخره تجزیه شوند.حتی کیسه های پلاستیکی که در زندگی روزمره از آن ها استفاده می کنیم، از 10 تا 1000 سال زمان می برند تا تجزیه شوند و بطری های پلاستیکی 450 سال یا بیشتر زمان لازم دارند تا بالاخره تجزیه شوند.
کدامیک از انواع پلاستیک قابل بازیافت هستند؟
پلاستیک HDPE قابل بازیافت ترین پلاستیک بوده و ایمن ترین شکل پلاستیک محسوب می شود. HDPE پلاستیکی سخت است که برای ساخن بطری شیر، مواد شوینده و روغن، اسباب بازی ها و برخی انواع کیسه های پلاستیکی کاربرد دارد. فرایند بازیافت پلاستیک HDPE فرایندی نسبتاً ساده و کم هزینه قلمداد می شود.
میزان تولید پلاستیک در دنیا و ایران چقدر است؟
از آنجا که محصولات پلاستیکی در زندگی روزمره بسیار کاربرد دارند، طبق برآوردها، هر ساله حدود 300 میلیون تن پلاستیک در جهان تولید می شود که 50 درصد آن یکبار مصرف است؛ این پلاستیک ها فقط برای چند دقیقه استفاده می شوند اما دست کم چند صد سال روی زمین می مانند. هر ساله بیش از 8 میلیون تن پلاستیک به اقیانوس ها ریخته می شود. سهم ایران از این میزان، 370 هزار تن تخمین زده شده است.
بیشترین زباله های پلاستیکی در طبیعت شامل چه محصولاتی می شود؟
در پژوهشی که به تازگی انجام شد، ته سیگار که فیلترهای آن حاوی فیبر پلاستیکی باریکی است، رایج ترین و بیشترین نوع زباله ی پلاستیکی ای شناخته شد که در طبیعت یافت می شود. بطری نوشیدنی ها، در بطری، لفاف مواد غذایی، کیسه های خوار و بار، در پوش نوشیدنی ها، نی و همزن بعد از فیلتر در رده ی بعدی بیشترین زباله های پلاستیکی قرار دارند.
تأثیر زباله های پلاستیکی بر سلامت انسان
مشکلات مختلف سلامت انسان مثل تحریک چشم، کم سویی چشم، مشکلات تنفسی، مشکلات کبد، سرطان ها، بیماری های پوستی، مشکلات ریوی، سر درد، سرگیجه، مشکلات تولد و باروری، مشکلات قلبی عروقی، اختلالات ژنی و مشکلات معده و روده می توانند ناشی از مسمومیت پلاستیک باشند.
پلاستیک های اقیانوس ها هم بر سلامت انسان تأثیر می گذارند. انسان در طول چند دهه میلیاردها تن زباله به اقیانوس ریخته است. بخش عمده ای از این زباله ها پلاستیکی هستند و باعث مسمومیت ماهی و دیگر موجودات دریایی می شوند. در نتیجه این سموم از پلاستیک وارد زنجیره غذایی انسان شده و سلامت او را به خطر می اندازند.
آیا پلاستیک ها می توانند برای محیط زیست فوایدی هم داشته باشند؟
همانطور که گفته شد، پلاستیک موضوع بحث های عمومی گسترده ای شده است. بیشترین بحث ها پیرامون خطرات پلاستیک برای محیط زیست بوده در حالی که پلاستیک، برای محیط زیست فواید بسیاری نیز دارد. به عنوان مثال، خیار اگر با پلاستیک بسته بندی شود، تا دو هفته دوام می آورد؛ اما بدون آن ظرف سه روز خراب و پلاسیده می شود.
درست است که بیشتر متخصصان صنعت بسته بندی از رویکرد غرض ورزانه ای که انگشت های اتهام را به سمت پلاستیک نشانه گرفته اند ناراحت هستند، اما حقیقت این است که در بسیاری موارد، پلاستیک شکست ناپذیر بوده و حتی در مقایسه با دیگر مواد بسته بندی، انتخابی ضروری است.استفاده از پلاستیک برای بسته بندی باعث حفظ بهتر بسیاری از مواد غذایی و جلوگیری از خراب و دور ریخته شدن آن ها می شود. اتلاف مواد غذایی نیز مشکلی جهانی است و اگر پلاستیک درست برای بسته بندی انتخاب شود، تا حد زیادی می توان از هدر رفتن آن جلوگیری کرد.
علی رغم تبلیغاتی که علیه پلاستیک می شود، این ماده چند کاره بوده و برعکس باور عموم، اغلب در مقایسه با راه حل های بسته بندی دیگر، بیشتر دوست محیط زیست است. به عنوان مثال، شیشه هم تقریباً هرگز تجزیه نمی شود. اما نباید فراموش کرد که استفاده از پلاستیک و بازیافت آن باید به درستی انجام شود.
زباله های پلاستیکی بازیافت شده چه مصارفی دارند؟
پلاستیک ها وقتی بازیافت می شوند برای تولید اقلام پلاستیکی جدید استفاده می شوند. به عنوان مثال برای تولید بطری ها و ظروف جدید، وسایل پلاستیکی، میز پیک نیک، وسایل و اثاثیه ی چمن، تجهیزات زمین بازی، سطل های بازیافت و غیره کاربرد دارند.کیسه های پلاستیکی که موقع خرید از سوپر مارکت ها می گیریم نیز می توانند بازیافت و تبدیل به کیسه های خرید جدید شوند و دوباره و دوباره بازیافت شوند.
بطری های پلاستیکی وقتی بازیافت می شوند، به ندرت دوباره تبدیل به بطری پلاستیکی می شوند. این بطری ها معمولاً برای ساخت قطعات خودرو، لباس، خودکار و غیره به کار می روند. کوکا کولا و شرکت مبل سازی Emeco با مشارکت هم تصمیم به تولید صندلی ناوی 111 از بطری های بازیافتی گرفتند. بعد از پنج سال، با این صندلی بیش از 15 میلیون بطری پلاستیکی از محل های دفن زباله جمع شد.
بازیافت پلاستیک فواید دیگری هم دارد. وقتی برای تولید محصولات جدید پلاستیکی از پلاستیک های بازیافتی استفاده می کنیم، فقط در مصرف مواد صرفه جویی نمی شود بلکه انرژی مصرفی نیز تا 66 درصد کاهش می یابد. برای هر یک تن پلاستیکی که بازیافت می کنیم، 1000 تا 2000 گالن بنزین صرفه جویی می شود.
جدیدترین شیوه های بازیافت محصولات پلاستیکی
بازیافت پلاستیک تلاشی است که دائماً متوقف و شروع می شود. این فرآیند درگیر محدودیت های ناشی از تنوع زیاد پلاستیک ها، آلودگی زباله ها و فرایندهای مستلزم انرژی زیاد می شود. بازیافت می تواند از لحاظ اقتصادی بحث برانگیز باشد.برآورد می شود که 9 درصد از پلاستیکی که تا کنون تولید شده، بازیافت شده است. اما با فرایند شیمیایی جدیدی که میراندا وانگ کانادایی و شرکت او، بیو کالکشن، پیدا کرده اند، این مسئله تغییر خواهد کرد.
ماموریت بیو کالکشن این است که پلاستیک را بینهایت بازیافت پذیر بسازد. در چند دهه ی گذشته، این تنها گام بزرگی بوده که برای بازیافت نوآورانه ی پلاستیک انجام شده است.در حال حاضر از دو روش برای بازیافت پلاستیک استفاده می شود. در روش اول پلاستیک هایی مثل بطری آب شسته و خرد یا رنده می شوند، بعد ذوب و دوباره ساخته می شود. این فرایند خیلی محدود است چون پلاستیک باید حتماً تمیز باشد.
راه دیگر که برای پلاستیک های کثیف تر و آلوده استفاده می شود تف کافت یا پیرولیسیس است. در این روش با حرارت شدید پلاستیک شکسته می شود تا به عنوان نفت و برای انرژی مورد استفاده قرار گیرد. شاید محصول بازیافت شود اما اقتصادی نیست.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
