دستگاه پمپ قلب چیست

در بسیاری از بیماران، نارسایی قلبی به دلیل اختلال در کارکرد بطن چپ به وجود می آید. با پیشروی نارسایی قلبی، فشار بر بطن چپ بسیار شدید شده و بطن چپ نمی تواند خون را به ارگان های دیگر بدن ارسال کند. وقتی که داروها و پیس میکر نمی تواند به بهبود قلب کمک کند، بیماران نیاز به پیوند قلب یا پمپ قلب دارند.

به دلیل محدودیت در پیوند قلب (کم بودن قلب اهدایی) محققان سال های زیادی برای تولید دستگاه پمپ مکانیکی که به آن دستگاه کمکی بطن (VAD) گفته می شود صرف کرده اند.

دستگاه کمکی بطن (VAD) چیست؟
برای انجام برخی کارهای قلب، دستگاه بطن کمکی با پمپاژ خون بطن به قلب با کاهش فشار کاری قلب به بیمارانی که دچار نارسایی قلب شده اند کمک می کند. اگر دستگاه کمکی بطن (VAD) برای کمک به بطن چپ قلب (از کار انداختن آن) به کار رود به آن دستگاه کمکی بطن چپ (LVAD) گفته می شود و اگر برای از کار انداختن بطن راست مورد استفاده قرار گیرد به آن دستگاه کمکی بطن راست (RVAD) گفته می شود.

تقربیاً همه انواع دستگاه های کمکی بطن از سه قسمت تشکیل شده اند:

یک پمپ که در داخل بدن (دستگاه کمکی بطن قابل کاشت) یا در خارج از بدن (دستگاه کمکی بطن خارجی یا کورپوریل) قرارمی گیرد.
یک سیستم کنترل کننده که در بیرون از بدن قرار دارد و برای تنظیم دستگاه کمکی بطن (VAD) مورد استفاده قرار می گیرد.
یک منبع انرژی برای تغذیه پمپ همراه یک کنسول یا جعبه باطری
آیا انواع مختلفی از دستگاه کمکی بطن (VAD) وجود دارد؟
بله. انواع متفاوتی از دستگاه های کمکی بطن وجود دارد. پزشکان مطابق با نیاز قلب به کمک و شرایط بیمار دستگاه کمکی بطن (VAD) مناسب را انتخاب می کنند. برخی از دستگاه های کمکی بطن برای زنان و کودکان بسیار بزرگ هستند.

منبع انرژی دستگاه های کمکی بطن متفاوت هستند. برخی از دستگاه ها به وسیله هوا تغذیه می شوند که کنسول بزرگی دارند. این نوع از دستگاه ها که با جریان هوا تغذیه می شوند برای مدت کوتاهی قابل استفاده بوده و برای بیمارانی که به زودی عمل پیوند قلب را انجام می دهند مناسب هستند.

برخی دیگر از این دستگاه ها به وسیله قدرت الکتریکی کار می کنند و برای استفاده طولانی مدت به کار برده می شوند. ابعاد این دستگاه ها بسیار کوچک تر از دستگاه هایی است که با هوا تغذیه می شوند. دستگاه های کمکی بطن که با باطری کار می کنند دارای یک جعبه باطری قابل حمل هستند که به وسیله یک بند روی شانه بیمار قرار می گیرد. بیماران با این دستگاه ها راحت تر می توانند بیرون بروند.

چرا بیماران به دستگاه کمکی بطن (VAD) نیاز دارند؟
اولین تصمیمی که جراح باید اتخاذ کند این است که آیا بیمار به به دستگاه کمکی بطن راست و چپ (کمک دو بطنی) نیاز دارد یا فقط دستگاه کمکی بطن چپ کافی است. برای اغلب بیماران دستگاه کمکی بطن چپ کافی است. بیمارانی که مریض آنها بسیار سخت بوده، در شوک هستند یا نارسایی های قلبی و کبدی دارند ممکن است به کمک دو بطنی نیاز داشته باشند.

دستگاه کمکی بطن (VAD) به سه دلیل مورد استفاده قرار می گیرند:

برای زنده ماندن تا زمانی که که قلب اهدایی برای پیوند قلب پیدا شود. در این موارد دستگاه کمکی بطن (VAD) به عنوان پل پیوند تلقی می شود.
برای استراحت دادن به قلب تا بتواند برخی از اعمال طبیعی خود را دوباره انجام دهد. در بیمارانی که قلب در حال بهبود و ریکاوری است و به آنها برطرف شدن نارسایی قلبی هم گفته می شود دستگاه می تواند برداشته شود و شاید پیوند قلب هم دیگر نیازی نباشد. در این موارد دستگاه کمکی بطن (VAD) به عنوان پل بهبودی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً این بیماران پس از کاشت دستگاه کمکی بطن (VAD) می توانند به خانه مراجعه کرده و به فعالیت های روزمره خود مشغول شوند.
برای بهبود گردش جریان خون برای چند سال. معمولاً در بیمارانی که مریضی آنها سخت و شدید است و قادر به انجام عمل پیوند قلب نیستند از دستگاه کمکی بطن (VAD) استفاده می شود. این موارد معمولاً به عنوان مقصد درمان شناخته می شود. معمولاً پس از کاشت دستگاه کمکی بطن (VAD) که برای مدت طولانی در بدن قرار داده می شود بیماران می توانند به خانه مراجعت کرده و به فعالیت های روزمره خود ادامه دهند.
جراحان پیوند قلب متوجه شده اند که استفاده طولانی مدت از دستگاه کمکی بطن (VAD) به عملکرد بهتر ارگان های دیگر بدن هم کمک می کند و بیماران را برای انجام عمل پیوند قلب قوی تر می کند.

چگونه پمپ قابل کاشت داخل بدن قرار می گیرد؟
طراحی و ابعاد دستگاه های کمکی بطن قابل کاشت در بدن مشخص می کند که این دستگاه ها در کدام قسمت از بدن کاشته می شود.

برای دستگاه کمکی بطن (VAD)، پمپ در زیر قلب و بالای شکم قرار داده می شود. برای کاشت این دستگاه های کمکی بطن، جراحان یک تیوب به نام پیونددهنده جریان ورودی از پمپ به بطن چپ متصل می کنند. یک تیوب دیگر به نام پیوند جریان خروجی از پمپ به آئورت که رگ اصلی تغذیه کننده بدن است متصل می شود.

برای انواع دیگر دستگاه های کمکی بطن که به سیستم کمکی بطن HeartWare معروف است، پمپ کوچک تر است بنابراین پیوند جریان ورودی در قلب قرار گرفته و پمپ هم در فضای مایعات محیطی قلب که فضای پریکاردیال است قرار می گیرد.

برای کاشت دستگاه کمکی بطن راست، پیوند جریان ورودی از پمپ به بطن راست متصل می شود و پیوند جریان خروجی از پمپ به عروق ریوی که رگ اصلی تغذیه کننده ریه است متصل می گردد.

در نهایت برای دستگاه کمکی بطن چپ و دستگاه کمکی بطن راست یک تیوب دیگر به پمپ وصل شده و از طریق دیواره شکم به خارج از بدن می رود و به کنسول پمپ یا جعبه باطری و سیستم کنترلی وصل می شود.

چگونه پمپ های پاراکورپوریل در بدن قرار داده می شوند؟

دستگاه های کمکی بطن پاراکورپوریل که از طریق یک لوله بلند و نازک به نام کاتتر در ورید فمورال یا شریان فمورال قرار داده می شوند.

یکی دیگر از انواع دستگاه های کمکی بطن که به سیستم TandemHeart معروف است دارای یک پمپ خارجی است که خون را از کاتتر که به دهلیز چپ بیمار متصل شده می گیرد و به عروق فمورال ارسال می کند.

یکی دیگر از دستگاه های کمکی بطن که به دستگاه کمکی قلب Impell 2.5 معروف است به یک پمپ بسیار کوچک که سر کاتتر نصب می شود مجهز است. کاتتر Impella در شریان فمورال بیمار قرار داده می شود و یک دوربین برای راهنمایی کاتتر Impella در بطن چپ نصب می شود. Impella به وسیله ارسال خون از بطن چپ به آئورت صعودی که رگ اصلی خروجی از بطن چپ است کار می کند.

دستگاه کمکی بطن (VAD) چگونه کار می کند؟
به وسیله دستگاه کمکی بطن چپ خون از بطن چپ خارج شده و به سمت پمپ می رود و سپس از پمپ به سمت آئورت و از آن به سمت اندام های مختلف بدن می رود. به وسیله یک دستگاه کمکی بطن راست خون از بطن راست خارج شده و به سمت پمپ می رود آنگاه از پمپ به عروق ریوی پمپ شده و به سمت ریه رفته و اکسیژن می گیرد. دستگاه کمکی بطن پاراکورپوریال با به گردش در آوردن جریان خون حاوی اکسیژن از دهلیز چپ یا از آئورت صعودی به سمت اندام های بدن کار می کند. متناسب با دستگاه کمکی بطن (VAD) ممکن است دستگاه ها دارای کنسول خارجی باشند که به خروجی دیواره یا به باطری وصل شده و بر روی شانه توسط یک بند قرار می گیرد.

خطرات احتمالی کاشت و استفاده از دستگاه کمکی بطن
کاشت و استفاده از دستگاه کمکی بطن (VAD) ممکن است برخی خطرات احتمالی داشته باشد که عبارتند از:

لختگی خون. زمانی که خون به دستگاه کمکی بطن (VAD) وارد می شود ممکن است لخته های خون شکل بگیرد. لخته های خون ممکن است گردش جریان خون به سمت قلب را مسدود کنند که باعث سکته مغزی یا حمله قلبی می شود و یا دستگاه کمکی بطن (VAD) را از کار بیندازد.
خونریزی. کاشت دستگاه کمکی بطن (VAD) به عمل جراحی قلب باز نیاز دارد. انجام عمل جراحی قلب باز احتمال خطر خونریزی حین عمل و بعد از آن را افزایش می دهد. استفاده از داروهای رقیق کننده خون هم احتمال خونریزی های خطرناک در دستگاه گوارش و مغز را افزایش می دهد
عفونت. به دلیل اینکه منبع انرژی دستگاه کمکی بطن (VAD) بیرون از بدن قرار داردو قسمتی از دستگاه هم داخل بدن قرار می گیرد و این دو قسمت توسط سوراخی که در پوست ایجا د می شود به هم وصل می شوند، احتمال بروز عفونت های احتمالی در پوست بسیار جدی است
اختلال در عملکرد دستگاه کمکی بطن (VAD). ممکن است دستگاه کمکی بطن (VAD) پس ا ز کاشت در بدن کار نکند. یا عمل پمپاژ توسط دستگاه به درستی انجام نشود و خون به اندازه کافی به قلب نرسد یا منبع تغذیه دستگاه ضعیف شده و از کار بیفتد. همچنین ممکن است قسمت های دیگر دستگاه نیز از کار باز بایستد. هر یک از این مشکلات نیاز به توجه پزشکی اورژانسی دارد.
نارسایی سمت راست قلب. اگر شما دستگاه کمکی بطن چپ را در بدن خود قرار داده اید ممکن است مقداری بیشتری خون از بطن چپ پمپ شود و این مقدار بیش از آن مقداری باشد که قلب قبلاً انجام می داده است. در این حالت ممکن است بطن راست برای پمپ این حجم اضافی خون به اندازه کافی قوی نباشد.