دستورالعمل کنترل ساعت کار مجاز رانندگان حمل بار در سال 1385 توسط سازمان راهداری و حمل و نقل به نواحی انتظامی در سراسر کشور ابلاغ شده است که به منظور اطلاع رانندگان و باربری های طرف قرارداد زینگ بازنشر میگردد.
ماده ی 1: در این دستورالعمل، واژه ها و عبارات زیر، در مفاهیم مربوط، به کار می روند:
الف) وسایل نقلیه ی عمومی جاده ای بار:
به کلیه ی وسایل نقلیه ی عمومی جاده ای گفته می شود که فعالیت آن ها، فقط، حمل ونقل عمومی بار، از طریق جاده است، و ظرفیت بارپذیری آن، بیش از 3.5 تن می باشد.
ب) شرکت حمل ونقل: کلیه ی شرکت ها، موسسات، و نهادهای دولتی حمل ونقل بار، که در صنعت حمل ونقل فعالیت می نمایند، اعم از شرکت های تعاونی، شرکت های دولتی، شرکت های خصوصی، و موسسات حمل ونقل بار.
پ) راننده: هر فردی که با وسایل نقلیه ی عمومی بار، رانندگی نماید، و دارای دفترچه ی کار (کارت هوشمند) معتبر باشد، خواه این رانندگی برای مدتی کوتاه باشد، خواه به عنوان راننده ی کمکی، جهت مواقع نیاز، در وسیله مستقر شده باشد.
ت) رانندگی: مدت زمانی است که راننده، با وسیله ی نقلیه، درحال حرکت بوده است، و زمان های توقف، در طول سفر، هم چنین، توقف در مبدا و مقصد را شامل نمی شود.
ث) شبانه روز: یک بازه ی 24 ساعتی است که از هر زمانی می تواند آغاز شود.
ماده ی 2: رانندگی وسایل نقلیه ی عمومی بار، در راه ها، فقط در مدت 10ساعت در شبانه روز مجاز خواهد بود. درصورتی که، سفر وسیله ای بیش از 10 ساعت پیش بینی گردد، و موسسه ی مربوطه، برنامه ی سفر آن را، یک سره تنظیم نموده باشد، باید راننده ی کمکی، با وسیله ی نقلیه همراه نماید، و نام راننده ی کمکی را، در برنامه درج نماید.
تبصره: وسایل نقلیه ی زیر، از شمول این دستورالعمل مستثنا می باشند:
الف) وسایل نقلیه ی عمومی بار، که سرعت مجاز آن ها، کمتر از30 کیلومتر برساعت می باشد.
ب) وسایل نقلیه ی عمومی بار، که در شرایط بحران، و با مجوز مراجع ذی ربط، در عملیات امداد و نجات مورد استفاده قرار می گیرند.
تبصره ـ درصورتی که سفر وسایل نقلیه، بیش از 10 ساعت به طول انجامد، و راننده ی کمکی نیز پیش بینی نشده باشد، شرکت حمل ونقل موظف است برنامه ی زمانی توقف رانندگان در محل های مناسب را، به نحوی که بیش از 10ساعت کار، در 24 ساعت رخ ندهد، در اختیار راننده قرار دهد.
وظایف شرکت حمل ونقل
ماده ی 3: شرکت های حمل ونقل، مجاز به تحویل بار، و صدور بارنامه، برای رانندگانی با شرایط زیر نیستند:
الف) رانندگانی که دفترچه ی کار (کارت هوشمند) خود را همراه ندارند.
ب) رانندگانی که صفحات تاخوگراف مربوط به دو سفر آخری که دارای بار بوده اند را همراه ندارند.
پ) رانندگانی که صفحات تاخوگراف مربوط به سفرهای خالی پس از سفرهای دارای بار، مربوط به بند (ب) را همراه ندارند.
ت) رانندگانی که براساس ماده ی 2، این دستورالعمل، مجاز به رانندگی نیستند.
ماده ی 4: شرکت حمل ونقل، می باید صفحات تاخوگراف ذکرشده در بند (ب) و (پ)، از ماده ی 3 این دستورالعمل را، به منظور حصول اطمینان از تحویل صحیح صفحات تا خوگراف، توسط راننده ممهور نماید.
ماده ی 5: شرکت های حمل ونقل، مجاز به تحویل بار، و صدور بارنامه، برای وسایل نقلیه ی زیر نیستند:
الف) وسایل نقلیه ای که مجهز به دستگاه تاخوگراف نمی باشند.
ب) وسایل نقلیه ای که دستگاه تاخوگراف آن ها، دارای نقص فنی است.
پ) وسایل نقلیه ای که تاریخ انقضای کارت معاینه ی تاخوگراف آن ها گذشته است.
ت) وسایل نقلیه ای که مهر و موم دستگاه تاخوگراف آن ها باز شده است.
تبصره ـ برنامه ی تجهیز وسایل نقلیه، به دستگاه تاخوگراف، به شرح زیر می باشد:
الف) وسایل نقلیه ی تولید سال 1381 و پس از آن، 3 ماه پس از تاریخ ابلاغ دستورالعمل
ب) وسایل نقلیه ی تولیدشده در سال های 1376 تا 1380، 6 ماه پس از تاریخ ابلاغ دستورالعمل
پ) وسایل نقلیه ی تولیدشده در سال های 1366 تا 1375، 9 ماه پس از تاریخ ابلاغ دستورالعمل
ت) وسایل نقلیه ی تولید سال های 1365 وبیش از آن، 12ماه پس از تاریخ ابلاغ دستورالعمل
ماده ی 6: شرکت حمل ونقل موظف است در آغاز سفر، به تعداد کافی، صفحه ی تاخوگراف استاندارد، که موارد زیر، به صورت خوانا، بر روی تمامی آن ها ثبت شده است را، به مهر شرکت ممهور، و به راننده تحویل نماید.
الف) نام راننده
ب) شماره ی دفترچه ی کار (کارت هوشمند)
پ) شماره ی بارنامه
ت) تعداد صفحات تاخوگراف تحویل شده به راننده، و شماره ی هر صفحه، با درج تاریخ استفاده
تبصره ی یک: صفحات استاندارد، باید براساس کارت معاینه ی تاخوگراف انتخاب شوند.
تبصره ی دو: درصورت وجود بیش از یک راننده، در وسیله ی نقلیه، باید برای هریک، به صورت جداگانه، به تعداد کافی، صفحه ی تاخوگراف تامین، و با رعایت شرایط، در اختیار رانندگان قرار گیرد.
ماده ی 7: شرکت حمل ونقل، باید شماره ی بارنامه، شماره ی خودرو، تاریخ و ساعت صدور، و مبدا و مقصد سفر را، در دفترچه ی کار (کارت هوشمند) راننده، ثبت نماید. درصورت وجود بیش از یک راننده، این اطلاعات، باید در دفترچه ی کار (کارت هوشمند) تمامی رانندگان ثبت شود.
وظایف راننده
ماده ی 8: هیچ راننده ای نباید با وسیله ی نقلیه ی عمومی بار، که براساس تبصره ی ماده ی 5، مجهز به تاخوگراف نیست، رانندگی نماید.
ماده ی 9: رانندگان، موظف هستند تا ساعت دستگاه را، با ساعت رسمی کشور تنظیم نموده، و صفحه را به گونه ای در دستگاه قرار دهند که ساعت، به شکلی درست، بر صفحه ثبت گردد.
ماده ی 10: رانندگان، موظف هستند تا در سفرهای دارای بار، بلافاصله پس از تحویل بار، و دریافت بارنامه، و در تمام شرایط کاری، تا پایان سفر، صفحات تحویل شده توسط شرکت حمل ونقل را، درون دستگاه قرار داده، و با توجه به شرایط کاری، (بارگیری، رانندگی و استراحت) دستگاه را تنظیم نمایند.
ماده ی 11: رانندگان، موظف هستند تا در سفرهای خالی هم، در هنگام رانندگی، از صفحه ی تاخوگراف استفاده نمایند. در این شرایط، راننده باید نام، شماره ی خودرو، دفترچه ی کار (کارت هوشمند)، تاریخ، مسافت، و مبدا حرکت خود را، بر پشت صفحه درج نماید.
ماده ی 12: رانندگان، موظف هستند تا علاوه بر دفترچه ی کار (کارت هوشمند)، بارنامه، و تمام صفحات تاخوگراف مربوط به سفر جاری، صفحات تاخوگراف مربوط به 3 سفر قبلی، و نیز، سفرهای خالی بین آن ها را هم، به همراه داشته باشند، و در هنگام درخواست مراجع ذیصلاح، آن ها را ارائه نمایند.
ماده ی 13: رانندگان، موظف هستند تا درصورت خرابی دستگاه تاخوگراف، یا ثبت نادرست اطلاعات توسط دستگاه، ساعت کاری خود را بر پشت صفحه ی تاخوگراف، در جدول مربوط، ثبت نمایند.
تبصره ـ حداکثر مهلت زمانی برای رفع نقص دستگاه تاخوگراف، یک هفته می باشد. با این وجود، تحویل بار، و صدور بارنامه ی جدید برای وسیله ی نقلیه، مستلزم رفع نقص دستگاه می باشد.
الزام نصب، استفاده، و نگه داری از دستگاه تاخوگراف
ماده ی 14: نصب یا تعمیر تاخوگراف، تنها باید در تعمیرگاه های مجاز انجام شود. تعمیرگاه مجاز، باید دستگاه و کلیه ی اتصال های آن را، با کد مشخصه ی خود، پلمپ نماید.
ماده ی 15: تعمیرگاه مجاز، باید پس از نصب، یا تعمیر تاخوگراف، کارت معاینه ی دستگاه را، با مشخصات زیر صادر نماید.
الف) شماره ی پلاک وسیله ی نقلیه
ب) شماره ی سریال، و نوع تاخوگراف
پ) نوع صفحه ی تاخوگراف متناسب
ت) اندازه ی لاستیک چرخ
ث) کیلومتر وسیله ی نقلیه، در زمان کنترل
ج) ضریب مشخصه ی وسیله ی نقلیه (تایم جعبه دنده)
چ) تاریخ صدور، و انقضای کارت (حداکثر 2 سال پس از تاریخ صدور)
ح) نام، مهر، و کد مشخصه ی تعمیرگاه مجاز
ماده ی 16: رانندگان، موظف هستند تا پیش از گذشت تاریخ انقضای کارت معاینه ی تاخوگراف، یا درصورت بروز هرگونه تغییر در وسیله ی نقلیه، که موجب تغییر در مشخصات مندرج در کارت معاینه ی تاخوگراف می گردد، به یکی از تعمیرگاه های مجاز مراجعه، و نسبت به کالیبراسیون مجدد دستگاه، و دریافت کارت جدید، اقدام نمایند.
ماده ی 17: تعمیرگاه های مجاز، موظف هستند تا مشخصات مربوط به تمام تاخوگراف های تعمیرشده را، ثبت نموده، و درصورت درخواست مراجع ذی صلاح، ارائه نمایند. این مشخصات، شامل: شماره ی پلاک وسیله ی نقلیه، شماره ی سریال تاخوگراف، شماره ی گواهی نامه ی راننده، و شرح مختصر فعالیت انجام شده بر روی دستگاه، می باشد.
تخلفات
ماده ی 18: ماموران پلیس راه، به صورت تصادفی، نسبت به توقف وسایل نقلیه، در نقاطی مناسب از طول راه های کشور اقدام، و رعایت مفاد این دستورالعمل را، شامل: موارد زیر، توسط شرکت های حمل ونقل، و رانندگان، کنترل نموده، براساس مواد 19، 20 و 21 دستورالعمل، اقدام می نمایند:
الف) مندرجات بارنامه، دفترچه ی کار (کارت هوشمند)، و صفحات تاخوگراف مربوط به سفر جاری
ب) کارت معاینه ی تاخوگراف، تاریخ اعتبار آن، و هم خوانی مشخصات درج شده با واقعیت
پ) وجود و صحت عمل کرد تاخوگراف، شامل: نقص فنی، و ثبت صحیح ساعت
ت) بارنامه، و صفحات تاخوگراف سه سفر قبلی، و سفرهای خالی بین آن ها
ماده ی 19: ارتکاب به هریک از موارد زیر، به عنوان تخلف شرکت حمل ونقل محسوب می شود، و گزارش تخلف، جهت بررسی، به سازمان حمل ونقل و پایانه های استان ارسال، تا براساس دستورالعمل موجود، اقدام لازم صورت گیرد.
بنابراین، عدم رعایت مفاد مواد 3، 4 و 5 این دستورالعمل، از طرف شرکت های حمل ونقل، تخلف محسوب شده، و به تخلف آن ها، حسب مورد، در کمیسیون های ماده ی 12، یا ماده ی 5 قانون، رسیدگی خواهد شد:
الف) واگذاری بار، به راننده ای که دفترچه ی کار (کارت هوشمند) ندارد.
ب) صدور بارنامه، برای وسیله ی نقلیه ای که دستگاه تاخوگراف ندارد.
پ) صدور بارنامه، برای وسیله ی نقلیه ای که دستگاه تاخوگراف آن، دارای نقص فنی است.
ت) صدور بارنامه، برای وسیله ی نقلیه ای که مهر و موم تاخوگراف آن باز، شده است.
ث) صدور بارنامه، برای وسیله ی نقلیه ای که، تاریخ اعتبار کارت معاینه ی تاخوگراف آن، به اتمام رسیده است.
ج) تحویل بار، و صدور بارنامه، برای راننده ای که براساس ماده ی 2 از این دستورالعمل، مجاز به رانندگی نمی باشد.
چ) ممهورکردن صفحه ی غیراستاندارد، برای استفاده در طول سفر.
خ) عدم ثبت شماره ی بارنامه، یا تاریخ صدور آن، در دفترچه ی کار (کارت هوشمند) راننده.
ماده ی 20: ارتکاب به هریک از موارد زیر، به عنوان تخلف راننده محسوب می شود، و به شرح زیر اقدام می گردد:
الف) هرگونه دخالت و دست کاری در دستگاه تاخوگراف، مطابق ردیف 1166 جدول جرایم رانندگی،اعمال قانون شده، و مراتب، ضمن ثبت در دفترچه ی کار (کارت هوشمند) راننده، مطابق ماده ی 724 قانون مجازات اسلامی، به مراجع قضایی گزارش می گردد.
ب) رانندگی با وسایل نقلیه ی عمومی، بیش از زمان مجاز، موضوع ماده ی 2 دستورالعمل، به میزان کم تر از 3 ساعت، مطابق با قانون ردیف 1155 خواهد بود، و به میزان بیش تر از 3 ساعت، ضمن اعمال قانون، مطابق ردیف یادشده، مراتب در دفترچه ی کار نیز، ثبت می شود.
پ) عدم استفاده از بارنامه، توسط وسایل نقلیه ی عمومی بار، مطابق ردیف 1147 جدول جرایم رانندگی، اعمال قانون شده، و مراتب، در دفترچه ی کار راننده ثبت می شود.
ت) رانندگی با سرعت غیرمجاز، با بهره گیری از صفحه ی تاخوگراف
ماده ی 21: ماموران پلیس راه، درصورت مشاهده ی ارتکاب به هریک از موارد زیر، مراتب را در دفترچه ی کار راننده ثبت می نمایند.
الف) رانندگی با وسیله ی نقلیه ی عمومی بار، که مجهز به تاخوگراف نمی باشد.
ب) رانندگی با وسیله ی نقلیه ی عمومی بار، که بیش از یک هفته از خرابی تاخوگراف آن گذشته است.
پ) رانندگی با وسیله ی نقلیه ی عمومی بار، که از تاریخ انقضای کارت معاینه ی تاخوگراف آن، گذشته است.
ت) همراه نداشتن کارت معاینه ی تاخوگراف.
ث) ایجاد تغییر در مشخصات وسیله ی نقلیه، مانند: اندازه ی چرخ ها، یا تنظیم جعبه دنده، بدون کالیبراسیون مجدد تاخوگراف.
ج) رانندگی، بدون قراردادن صفحه در دستگاه ثبت.
چ) بازکردن پلمپ مربوط به اجرای دستگاه.
ح) رانندگی با وسیله ی نقلیه ی عمومی ای که، تاخوگراف آن درست کار نمی کند، بدون ثبت اطلاعات مربوط به زمان های کاری، در پشت صفحه ی تاخوگراف.
خ) همراه نداشتن تمام، یا یکی از صفحات تاخوگراف مربوط به سفر جاری.
د) استفاده از صفحه ی نامعتبر، در دستگاه ثبت (بدون مهر شرکت).
ذ) استفاده از صفحه ی غیراستاندارد در تاخوگراف (بر اساس کارت معاینه ی دستگاه)
ر) همراه نداشتن تمام، یا یکی از صفحات تاخوگراف، مربوط به سفرهای قبلی.
ز) تظیم نبودن ساعت دستگاه، یا ثبت اشتباه ساعت، بر روی صفحه
ژ) ناقص بودن اطلاعات مورد نیاز، بر پشت صفحه ی تاخوگراف، در سفرهای خالی
س) رانندگی با سرعت غیرمجاز
ماده ی 22: با متخلفین موضوع این دستورالعمل، در مورد شرکت ها و موسسات حمل ونقل، براساس ضوابط موضوع کمیسیون ماده ی 12 آیین نامه ی حمل ونقل بار و مسافر، و با رانندگان، برابر ضوابط صدور، تمدید و لغو دفترچه ی کار رانندگان، موضوع ماده ی 6 قانون الزام شرکت ها و موسسات حمل ونقل، به استفاده از بارنامه، و صورت وضعیت و جداول جرایم، و در مورد تعمیرگاه ها، براساس ماده ی 540 قانون مجازات اسلامی، برخورد خواهد شد.
این دستورالعمل از وب سایت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از طریق این لینک نیز قابل مشاهده است.