واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعت نساجی:
صنایع نساجی دارای یک زنجیره تولید بلند است که پوشاک را می توان آخرین حلقه این زنجیره در نظر گرفت و به نوعی آن را لوکوموتیو صنایع نساجی نامید. ابتدای این زنجیره نیز، پنبه وش قرار دارد. پنبه وش یکی از انواع پنبه های تولید شده به طور مستقیم از گیاه پنبه می باشد که با نام پنبه دست نخورده و طبیعی نیز شهرت داشته است.
این نوع پنبه در کارخانجات معتبر توسط دستگاه هایی، مورد حلاجی قرار گرفته تا انواع ناخالصی ها و ضایعات موجود در آن برچیده گردد تا در صورت استفاده در صنایعی چون آرایشی و بهداشتی، به پوست افراد صدمه وارد نکند.
در این صنعت سه دسته عوامل موثرند:
زیربنای رشد و توسعه صنعت نساجی تامین ماده اولیه آن یعنی پنبه است. پنبه ی داخلی با طول الیاف کوتاه کیفیت مناسبی برای این صنعت ندارد و قیمت آن از نرخ جهانی بالاتر است، بنابراین باید از طریق واردات به داخل کشور، آن را تامین نمود.
به طور کلی مواد اولیه نساجی شامل انواع الیاف نساجی طبیعی و مصنوعی، رنگ های شیمیایی، نفت خام، مونو اتیلن گلایکول، ترفنالیک اسید خالص و پارازایلن می باشد.
الیاف نساجی دارای گونه های مختلفی می باشد که عبارتند از:
امروزه واردات نخ ویسکوز، واردات و ترخیص الیاف پلی استر و واردات نخ اکریلیک مورد نیاز صنعت نساجی است. در زمینه ماشین آلات باید بدانیم که بزرگ ترین مشکل این صنعت به روز نبودن ماشین آلات و تجهیزات مریوط است.
دولت می تواند در زمینه ارائه تسهیلات بانکی، تسهیل در واردات ماشین آلات نساجی به روز، ارائه مشاوره مناسب و استفاده از گروه های دانشگاهی در راستای ارائه کارهای نوین در صنعت نساجی و پوشاک به تولیدکنندگان کمک کند تا علاوه بر تامین نیازهای داخلی با دیگر کشورها به رقابت بپردازند.
چرا سرمایه گذاری در صنعت نساجی لازم است؟
بر اساس نظریه رشد نامتوازن، هیچ کشور در حال توسعه ای وجود ندارد که به اندازه کافی سرمایه فیزیکی و دیگر منابع داشته باشد و بتواند آنها را به طور همزمان در تمام بخشهای اقتصادی به جریان بیندازد.
در این صورت، سرمایه گذاری در آن دسته از صنایع و بخشهای استراتژیک که به دلیل تکنولوژی خود و روابط ناشی از آن باعث ایجاد رشد در سایر بخشها می شوند، فرصت را برای سرمایه گذاری در بخشها یا صنایع دگر هموار خواهند کرد.
آن بخشهایی از اقتصاد که به دلیل وابستگی نزدیک در وضعیت قرار دارند که باعث برانگیختن یا ایجاد رشد در دیگر بخشها میگردند و دست یابی به سطوح درآمد وتولید بیشتر را امکان پذیر می کنند بخشهای راهبردی یا استراتژیک نامیده می شوند.
شاخصهای شناسایی فعالیتهای استراتژیک:
محققان مختلف، از شاخصهای متعددی در این زمینه استفاده کرده اند که مهم ترین آنها که از اهمیت زیادی برخوردارند و تا حدودی اطلاعات حاصل از شاخصهای دیگر را هم پوشش می دهند، به شرح است:
شاخص های قدرت انتشار و حساسیت انتشار:
این دو شاخص، هم اثرهای مستقیم و هم، اثرهای غیرمستقیم را اندازه می گیرد و همچنین الگوهای تحویلی صنایع را آشکار می سازد.
شاخصهای تمرکز:
پیوندهای پسین و پیشین، حجم(مقدار) مبادلات بین صنایع را محاسبه می کند، در حالی که 2 شاخصهای در هم تنیدگی صنعتی بر روی تعداد مبادلات مستقیم و غیرمستقیم بین صنایع متمرکز می شوند و با ضریب تغییرات مرتبط می باشند و به عبارتی، درجه ادغام و در هم تنیدگی صنعتی را نشان می دهند و نشاندهنده اهمیت صنایع برا ی توزیع انگیزه و تحرک ها ی رشد در شبکه وابستگی متقابل بین صنایع می باشد.
شاخصهای آنتروپی:
مقدار عددی بزرگ شاخص آنتروپی، نشان دهند ه درجه بالای در هم تنییدگی صنایع و بنابراین صنایع تخصصی شده می باشد.
سند راهبردی صنعت، معدن و تجارت کشور برای افق 1404 از سوی متولیان این حوزه در سال 1394 منتشر شده است. در این سند ضمن بررسی وضعیت موجود و روند شاخص های مهم اقتصادی ایران و جهان، به وضعیت و روند ایران از منظر شاخص های بین المللی پرداخته شده است. در این سند همچنین فرصت ها و چالش های بخش صنعت و معدن و اهداف کلی و کمی بخش تبیین شده است.
اولویت بندی رشته فعالیت ها و تعیین صنایع منتخب (شامل خودرو، فولاد، نساجی و پوشاک، سیمان، تایر و تیوپ، لوازم خانگی، کاشی و سرامیک) و اهداف کمی صادرات از دیگر موارد ذکر شده در این سند است. طبق آخرین مطالعات انجام شده، 7 صنعت استراتژیک کشور به شرح جدول ذیل می باشد که صنعت نساجی، سومین صنعت استراتژیک کشور محسوب می شود و شامل 5 زیر شاخه به شرح ذیل می شود:
برنامه راهبردی صنعت نساجی و پوشاک:
دستیابی به جایگاه سوم صنعت نساجی در منطقه و رسیدن به رتبه پنجاهم جهان با تکیه بر رقابت پذیری، نوسازی و سرمایه گذاری همراه با توسعه فناوری و ارتقای بهره وری عوامل تولید را می توان از اهداف پیش بینی شده در افق 1404 دانست.
با توجه به نتایج حاصل از تحلیل عوامل درونی و بیرونی صنعت نساجی و پوشاک (قوت ها، ضعف ها، فرصتها و تهدیدها) و هدف گذاری های این صنعت تا افق 1404، راهبردهای توسعه صنعت نساجی و پوشاک در این سند 11 برنامه راهبردی برای این بخش توصیه شده که در این خصوص بهبود فضای کسب وکار و رقابت پذیر کردن صنعت نساجی و پوشاک، تنوع بخشی و توسعه صادرات منسوجات و پوشاک با ارزش افزوده بیشتر مبتنی بر مزیت های رقابتی و تقویت و تکمیل خوشه های صنعتی منسجم و توانمند در نظر گرفته شده است.
برای بخش نساجی و پوشاک نیز 11 الزام برای اجرای برنامه ها پیش بینی شده که در این خصوص می توان به رفع تحریم ها و بهبود تعاملات بین المللی، تامین منابع مالی مورد نیاز، افزایش بهره وری، کاهش قیمت تمام شده و تسهیل دسترسی به مواد اولیه اشاره کرد.