سازه نگهبان و انواع آن

در نوشته های پیشین به معرفی گودبرداری و نکات مهم در اجرای آن پرداختیم. همانطور که می دانید گودبرداری به حفاری به منظور ساخت بنای جدید اشاره می کند و می تواند از سطح زمین و یا زیر پی ساختمان مجاور پایین تر رود. گودبرداری هم در زمین های نامحدود و هم در زمین های محدود انجام می شود. چنانچه گودبرداری در زمین های محدود صورت گیرد و سطح گود پایین تر از سطح زمین ساختمان همسایه در نظر گرفته شود باید از سازه های نگهبان برای مقاوم سازی گود و جلوگیری از رانش خاک استفاده نمود.

در واقع می توان اینگونه بیان کرد که سازه نگهبان روشی مطمئن برای ایمن سازی دیوارهای گود و حفظ جان افراد داخل آن می باشد. با استفاده از این سازه جداره های گود پایدار شده و شرایط ایمن برای اجرای پروژه و شروع کار کارگران فراهم می گردد. اصولاً در اکثر پروژه های ساخت و ساز، زمین به گونه ای گودبرداری می شود که دیوارهای گود قائم باشند. فشارهایی که بر دیوار گود وارد می شوند در اثر رانش خاک و سرباره های ناشی از ساختمان همسایه، معابر مجاور و یا خاک لبه گود هستند و باید از سازه های نگهبان برای ممانعت از خطرات احتمالی حاصل از ریزش خاک استفاده گردد.

گودبرداری، روش های اجرای سازه نگهبان و نکات مهم مرتبط با آن باید تحت نظارت مهندسین اجرایی صورت گیرد و تمام عوامل موثر بر آن ها بررسی و ارزیابی شوند. پایدارسازی جداره های گود با سازه های نگهبان به روش های گوناگون انجام می شود که در این نوشته به معرفی آن ها می پردازیم. با ما همراه باشید.

گودبرداری و حفاظت از دیواره های گود از جمله مهم ترین مراحل اولیه در ساختمان سازی است. این مرحله پر خطرترین مرحله در احداث بنا است که باید توجه ویژه بدان معطوف گردد. اجرای گودبرداری باید توسط افراد حرفه ای صورت گیرد و تمام نکات مربوط به ایمن سازی آن رعایت شود. تنها در صورت اجرای درست گودبرداری می توان خطرات مالی و جانی مربوط به آن را کاهش داد. از این رو مهندسین اجرایی با به کارگیری نیروهای ماهر و با تجربه تلاش می کنند تا با روش های اصولی نسبت به گودبرداری و مقاوم سازی گود اقدام نمایند و خطرات احتمالی را رفع کنند. از جمله روش های مقاوم سازی گود به شرح زیر می باشند:

سازه نگهبان اجرای شمع
برای اجرای این سازه نگهبان، در اطراف مکان مورد نظر یکسری شمع با فاصله های مشخص تعبیه می شوند. این شمع ها را می توان از جنس های مختلف نظیر بتن، چوب و … انتخاب نمود. پس از آن که شمع گذاری انجام شد می توان نسبت به گودبرداری اقدام نمود. در این روش، شمع ها فشار خاک را تحمل می کنند از این رو باید در امتداد جداره های گود مهار شوند.

سازه نگهبان دیوار دیافراگمی
در اجرای این سازه ابتدا با استفاده از تجهیزات حفاری با توجه به وضعیت زمین مورد نظر، مکان اجرای دیوار نگهبان حفاری می شود. در حین حفاری برای جلوگیری از ریزش خاک و پایدارسازی دیوار، مکان حفاری شده با دوغاب بنتونیت پر می شود. پس از این مرحله، آرماتورگذاری و سپس بتن ریزی صورت می گیرد. آرماتورهایی که برای اجرای دیوار دیافراگمی استفاده می شوند به صورت پیش ساخته تولید می گردند و فقط کافیست آن ها را در محل حفر شده قرار داد. همچنین بتن مصرفی در این روش از نوع بتن روان است که کارایی فوق العاده بالایی دارد.

سازه نگهبان دوخت به پشت
در این روش که روش آنکراژ نیز نامیده می شود با استفاده از دستگاه های مخصوص حفاری، در جداره های گود یکسری چاه های افقی و مایل ایجاد شده، سپس درون آن ها کابل پیش تنیده قرار می گیرد. این کابل های پیش تنیده با ریختن بتن در چاه ها مهار خواهند شد. پس از آن با استفاده از جک کابل ها بیرون کشیده می شوند و انتهای آن ها بر روی دیوار گود مهار می گردد. در نهایت درون چاه ها مجدداً بتن ریخته می شود و بعد از آنکه بتن به مقاومت لازم دست یافت، کابل ها از جک جدا می شوند.

سازه نگهبان مهار متقابل
در این روش چاه هایی با فاصله مشخص در دو طرف گود حفر می شوند. سپس درون آن ها پروفیل های فولادی H نصب می گردد. انتهای فوقانی پروفیل ها بالاتر از تراز بالایی گود قرار می گیرد، سپس بخش فوقانی پروفیل قائم با استفاده از تیرها بهم وصل می شود. با این کار دو پروفیل منجر به پایداری یکدیگر می شوند. پس از اجرای این مراحل می توان عملیات گودبرداری را انجام داد.

نیلینگ یا میخ کوبی یکی روش های اجرای سازه نگهبان است که منجر به پایداری دیوارهای گود می شود. در این روش میلگردهای فولادی با فاصله نزدیک در زمین نصب و تزریق می شوند. برای انجام روش نیلینگ، دیوارها رگلاژ شده، سپس شبکه های فولادی توسط میخ نصب و روی آن ها بتن ریزی می شود.