انواع پروتز های صورت

انواع پروتز صورتیکی از روش های مرسوم در جراحی زیبایی صورت، استفاده از پروتزهای مختلف برای برجسته کردن بخشی از صورت است. انواع مختلفی از پروتز برای قسمت های مختلف صورت طراحی شده و در بازار موجود است. در اغلب موارد از این پروتزها برای برجسته و بزرگ کردن بخشی از صورت استفاده می شود. ولی در موارد خاصی می توان برای بازسازی یا قرینه سازی از پروتز صورت استفاده کرد.

در شکل زیر نواحی مختلفی از صورت که می توان برای برجسته کردن آنها از پروتز استفاده کرد نشان داده شده است.

یک پروتز خوب باید چه خصوصیتی داشته باشد؟
سازگاری جنس پروتز با بدن یکی از مهم ترین معیارهای یک پروتز است و این سازگاری باید به گونه ای باشد که در بدن واکنش ناخواسته ایجاد نکند. از سوی دیگر قوام پروتز باید به گونه ای باشد که به بافتی که قرار است برجسته شود بسیار نزدیک باشد. مثلا در پروتز لب، پروتز باید بسیار نرم باشد در حالی که پروتزی که بر روی استخوان باشد باید قوام سفت تری داشته باشد.

شکل و سایز مناسب پروتز از ویژگی هایی است که در زمان مشاوره قبل از عمل جراحی مشخص می شود.

چه قسمتهای از صورت برای پروتز مناسبترند؟
یکی از بهترین شرایط استفاده از پروتز زمانی است که رشد کم استخوان باعث ایجاد نقصی در صورت شود مانند حالتی که استخوان چانه یا گونه به خوبی رشد نکرده و کوچک باشند.

بیشترین جایی از صورت که برای برجسته کردن آن از پروتز استفاده می شود، چانه است. بسیاری از افراد به دلیل داشتن چانه کوچک، با برجسته کردن آن تغییر بسیار زیادی را در زیبایی صورت خود ایجاد می نمایند. برجسته کردن گونه با پروتز بعد از چانه، شایعترین مورد استفاده از پروتز صورت را به خود اختصاص می دهد.

برجسته کردن این دو ناحیه با پروتز، برای بسیاری از افراد شناخته شده اند ولی فراموش نکنیم که برجسته کردن نواحی دیگری از صورت مانند زاویه فک نیز در افرادی که مناسب این کارند، تأثیر بسیار زیادی بر روی زیبایی صورت خواهد داشت. در این مورد انجام مشاوره قبل از عمل بسیار راه کمک کننده است.

در اغلب موارد پروتز صورت بر روی استخوان قرار می گیرد. در چنین مواردی می توان به وسیله پیچ های مخصوص، پروتز را به استخوان وصل کرد تا خطر عارضه جا به جایی آن به حداقل برسد.

گاهی در بافتهای نرم مانند لب نیز پروتز استفاده می شود. در این موارد به دلیل قابل لمس بودن پروتز و تأثیری که بر روی حرکت لبها می گذارد، برخی از بیماران از نتایج آن چندان خرسند نیستند. در مقابل عده ای از افراد به دلیل این که لب حجم زیادی پیدا می کند از نتیجه راضی می باشند.

شایعترین و مهم ترین عوارض بعد از پروتز صورت چیست؟
غیر قرینگی بعد از نصب پروتز یکی از شایعترین عوارض بعد از جراحی می تواند باشد. در اغلب موارد این غیر قرینگی بسیار اندک بوده و نیاز به اصلاح ندارد. از عوامل مهم ایجاد غیر قرینگی صورت می توان به عدم ثابت کردن پروتز حین جراحی و یا وارد شدن ضربه بعد از جراحی نام برد.
از عوارض دیگر پروتز صورت می توان به احساس بیحسی در نواحی اطراف پروتز اشاره کرد. خوشبختانه این بیحسی در اغلب موارد مختصر بوده و تقریبا در تمامی موارد با گذشت زمان بهبودی نسبی ایجاد می شود.

به دلیل اینکه پروتز برای بدن یک جسم خارجی محسوب می شود و بدن نمی تواند از آن مانند اعضای دیگر خود در برابر میکروبها محافظت کند. لذا به صورت تئوری تمام پروتزهای که در بدن قرار می گیرند احتمال عفونت را دارند. با این حال برخی از پروتزها به دلیل سازگاری بیشتر با بدن و متخلخل بودن آنها (پروتز مدپور) تا حدودی با بدن یکی شده به نحوی که اجازه رشد بافت ها در آنها وجود دارد. در کل احتمال عفونت پروتز صورت کمتر از 1% است.

آیا پروتز برای جوانسازی صورت نیز کاربرد دارد؟
درروند افزایش سن یکی از تغییراتی که در صورت برخی افراد ایجاد می شود کاهش حجم صورت به دلیل آتروفی چربی و عضلات صورت است. در این افراد از پروتز برای حجم دادن به صورت و برجسته کردن بخش هایی از آن استفاده می شود. به دلیل اینکه از روش های دیگری مانند تزریق چربی، نتایج بهتری به دست می آید، اغلب بیماران کمتر از پروتز برای جوانسازی صورت مانند زاویه دار کردن فک یا جراحی کاشت پروتز چانه استفاده می کنند.

آیا بهتر نیست به جای پروتز در قسمت های مختلف صورت از بافت های خود بدن برای برجسته کردن استفاده کرد؟
مسلما یکی از راه های برجسته کردن صورت، (مثلا برجسته کردن گونه) استفاده از بافت های طبیعی خود بدن است. برای چنین کاری می توان استخوان، غضروف و یا بافت های نرم بخشی از بدن را برداشت و از آن برای برجسته کردن قسمت دیگری از بدن استفاده کرد، یکی از مزیت های بزرگ این کار این است که در این روش احتمال عفونت محل جراحی کمتر از حالتی است که از پروتز صورت استفاده می شود. برای استفاده از این روش، باید ابتدا استخوان یا غضروف از یک محل دیگر برداشته شود و این باعث می شود که زمان جراحی افزایش یابد و از سوی دیگر دوره بهبودی بعد از جراحی طولانی تر شود.

خوشبختانه با استفاده از پروتز، زمان جراحی تا حد زیادی کاهش می یابد و با توجه به اینکه پروتزهای امروزی سازگاری بیشتری با بدن دارند و احتمال عفونت آنها بسیار کم است، لذا استفاده از پروتز صورت به عنوان روش استاندارد برجسته سازی اسکلت صورت در کل دنیا پذیرفته شده است.

آیا پروتز های مختلف از نظر سازگاری با بدن یک شکل هستند؟
واکنش پروتزهای مختلف در بدن با یکدیگر متفاوت است، در پروتز سیلیکونی که به وفور از آنها استفاده می شود، واکنش بدن به صورت ایجاد یک غشاء در اطراف آن می باشد و با تشکیل این غشا، تا حدودی پروتز در جای خود ثابت می شود و حرکت نمی کند.

در پروتز مدپور این سازگاری بیشتر بوده به گونه ای که بافت های بدن تا حدودی در حفره های کوچک پروتز رشد می کنند و با این کار احتمال عفونت به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد. این پروتز گاهی کاملا مثل یک استخوان طبیعی بدن عمل کرده و شکل بسیار خوبی به محل قرارگیری می دهد.

پروتزهای شایعی که استفاده می شوند کدامند و چه خصوصیاتی دارند؟
پروتز سیلیکونی:
پروتز سیلیکونی یکی از قدیمیترین انواع پروتز صورت می باشد که سازگاری آنها با بدن به اثبات رسیده است ( بیش از 100 سال از شروع استفاده از آنها می گذرد). از مزیت های عمده نصب پروتز سیلیکونی، ارزان بودن، نرم بودن و قابلیت خارج کردن بسیار آسان آن توسط جراح پلاستیک است.

از مواردی که می توان به عنوان اشکالات استفاده از پروتز سیلیکونی نام برد این است که وقتی بر روی استخوان گذاشته می شوند، با گذشت زمان باعث جذب استخوان زیر خود می شود. در اغلب موارد این کار تأثیر چندانی در نتیجه نهایی عمل ندارد. از سوی دیگر غشایی که به وسیله بدن پیرامون پروتز سیلیکونی درست می شود، چندان مقاوم نبوده و نمی تواند از جابه جایی پروتز جلوگیری کند، لذا در چنین مواردی بسیاری از جراحان ترجیح می دهند از روش مطمئن تری برای ثابت نگه داشتن پروتز صورت استفاده کنند.

پروتز مدپور:
پروتز مدپور یا Porous polyethylene بر خلاف سیلیکون قوام سفت تری دارد. همین مشخصات باعث می شود زمانی که بر روی استخوان قرار می گیرد، رفتاری مشابه داشته باشد. پروتز مدپور باعث جذب استخوان زیر خود نمی شود و متخلخل بودن آن به سازگاری بیشتر آن در بدن کمک می کند به گونه ای که رشد بافت های بدن به داخل این حفره ها باعث محکم چسبیدن پروتز به نواحی اطراف می شود و احتمال جابه جایی پروتز کاهش می یابد. از سوی دیگر همین عامل باعث می شود خارج کردن پروتز با دشواری هایی برای جراح همراه باشد که به همین دلیل نصب و استفاده از این پروتز تنها توسط بهترین جراحان پلاستیک صورت قابل انجام است.

پروتز گورتکس:
پروتز گورتکس یا polytetrafluoroethylene نیز مانند پروتز مدپور متخلخل است و باعث رشد بافت به درون خود می شود. پروتز گورتکس تاحدودی نرمتر از پروتز مدپور می باشد. در اغلب اوقات برای ثابت کردن آن به بافت های اطراف از پیچ یا بخیه زدن استفاده می شود.

نحوه نصب پروتز ( روش جراحی) به چه صورتی است؟
اغلب پروتزهای صورت را می توان از داخل دهان نصب نمود، با وجودی که برخی از جراحان اعتقاد دارند که در این روش احتمال عفونت بعد از عمل بیشتر می شود ولی یافته های آماری نشان می دهند که نصب پروتز یا کاشت پروتز از راه دهان، چندان تأثیری برافزایش خطر عفونت بعد از جراحی ندارد. بزرگ ترین مزیت نصب پروتز از راه دهان این است که هیچگونه اثری از محل برش جراحی دیده نمی شود.

روش دیگر نصب پروتز یا کاشت پروتز، از راه پوست یا روش خارج دهانی است، در این روش جراح از طریق برشی که بر روی پوست داده می شود، به محل نصب پروتز می رسد. خوشبختانه این برش ها در جاهایی داده می شود که به صورت عادی در معرض دید نیست ( مثلا زیر چانه) و یا در محلی است که پس از ترمیم هیچگونه ردی باقی نمی ماند (مثلا برش در لبه پلک). از مزیتهای مهم روش خارج دهانی می توان به انجام همزمان دیگر تغییرات زیبایی اشاره کرد. به عنوان مثال بیماری که به دلیل تجمع چربی در زیر چانه، دارای غبغب می باشد، با برش زیر چانه علاوه براینکه پروتز را نصب می کنیم می توانیم غبغب را نیز اصلاح کنیم.

در هر حال انتخاب روش داخل دهانی یا خارج دهانی به نظر بیمار و تصمیم جراح بستگی دارد که در اغلب موارد در مشاوره زیبایی قبل از عمل این نکته مورد بررسی قرار می گیرد.

اگر پروتز با پیچ ثابت شود بهتر است یا ثابت نشود؟
ثابت کردن پروتز به وسیله پیچ های مخصوص مزیت های مختلفی دارد. از یک طرف احتمال جابه جایی پروتز کاهش می یابد و از طرف دیگر با محکم شدن پروتز به بافت استخوانی، فاصله بین این دو از بین می رود. در مواردی که فاصله بین پروتز و اسکلت صورت وجود داشته باشد، این فاصله می تواند به برجسته شدن بیش از حد انتظار منطقه مورد نظر منتهی شود. برای درک بهتر مورد اخیر این مثال کمک کننده است. فرض کنید که لازم است چانه شما 6 میلیمتر برجسته شود. اگر فاصله بین پروتز و استخوان زیر آن 2 میلیمتر باشد، مقدار برجستگی چانه برابر با 8 میلیمتر خواهد بود و این ممکن است به نارضایتی شما از نتیجه جراحی بینجامد.

یکی از مشکلات ثابت کردن پروتز با پیچ این است که در مواردی که نتیجه عمل مورد پسند شما نباشد، خارج کردن پروتز پیچ شده زمان بیشتری را خواهد برد. در کل بهتر است بر اساس نظر پزشک جراح و گاهی بر اساس توافق با بیمار، نحوه ثابت کردن پروتز انتخاب شود.

1-پروتز چانه:
از شایعترین پروتز های مورد استفاده در صورت می باشد.این پروتز کمک می کند که ساختار اسکلتی چانه برجسته شده و چانه کمی جلوتر بیاید. ضمن جلو آوردن چانه می توانیم چانه را کمی پهن تر و یا باریکتر نماییم تا نمای بهتری به پایین صورت دهیم.

در افرادی که ارتفاع چانه آنها کم است می توانیم با این پروتز، ارتفاع چانه را نیز افزایش دهیم.لذا در افرادی که متقاضی داشتن صورت های کشیده هستند می توانیم از نوعی پروتز چانه استفاده کنیم که ارتفاع چانه را تیز نشان دهد.پروتز چانه وسیله ایست در ابعادمختلف ساخته شده است و برای برجسته سازی چانه کاربد دارد.جنس این وسیله از موادی است که با بافتهای نرمال بدن سازگاری دارد و می تواند به مدت طولانی و حتی برای همیشه در بدن باقی بماند. این پروتز در جوانسازی قسمتهای پایین صورت بسیار تأثیر گذار است.

پروتز چانه علاوه بر اینکه می تواند فرم چانه را تغییر دهد، می تواند در زیباتر نشان دادن گردن به ویژه در افرادی که غبغب های بزرگ دارند بسیار مفید باشد و نتیجه اصلاح غبغب را دو چندان نماید.با افزایش سن بافت های چانه به مرور زمان تحلیل می روند و این پروتز می تواند از این مسئله جلوگیری کند یا این مشکل را برطرف کند. اغلب افراد در زمان انتخاب پروتز تنها به یک بعد، یعنی جلو آمدن چانه فکر می کنند.در صورتی که برای داشتن چهره و چانه زیبا باید تغییر سه بعدی در چانه ایجاد شود، حتما به عرض چانه در نمای تمام رخ دقت داشته باشید.

پروتز چانه را می توان از داخل دهان و یا از زیر چانه نصب کرد. مزیت نصب پروتز از داخل دهان این است که به علت اینکه برش ها داخل دهان است به هیچ وجه اسکار آن دیده نمی شود.

2-پروتز زاویه فک:
این پروتز به طرز بسیار مطلوبی، اسکلت پایین صورت را تغییر می دهد و با متمایز کردن گردن از صورت نمای بسیار زیبایی را ایجاد می کند.امروزه برجسته سازی زاویه فک در آقایان جوان، بسیار شایع بوده و طرفداران زیادی دارد.

این پروتز در خانمهایی که فک پایین کوچکی دارند و همین موضوع باعث شده بالای گردن در امتداد صورت قرار گیرد، زیبایی صورت را بیشتر می کند.خانمهایی که می خواهند صورت لاغر و عضلانی داشته باشند می توانند از این پروتز به همراه تخلیه چربی بوکال استفاده نمایند.

3-پروتز گونه و زیر گونه:
با استفاده از این پروتز، گونه های تخت و کوچک برجسته تر می گردد و همین موضوع زیبایی چشم ها، لبخند و خنده را بیشتر می کند. در افرادی که خیلی لاغر هستند و چربی های زیر گونه تحلیل رفته است، استفاده از پروتزهای زیر گونه می تواند در جوانسازی و زیباسازی گونه ها موثر باشد.

بسیاری از مراجعه کنندگان از فوائد زیباسازی ناحیه زیر گردن چندان مطلع نیستند.

برجسته سازی این ناحیه بیشتر از دیگر پروتز های صورت، می تواند صورت را جوانسازی کند زیر تغییراتی که این نوع پروتز از صورت ایجاد می کند، علائم افزایش سن در زیر صورت را کاهش می دهد.

4-پروتز ناحیه شقیقه:
این پروتز با برجسته سازی ناحیه شقیقه ها در جوانسازی و زیباسازی صورت نقش دارد.امروزه به دلیل نتایج بسیار خوبی که از تزریق چربی می گیریم، کاربرد این پروتز کاهش یافته است. با این حال در افرادی که چربی به اندازه کافی برای تزریق در صورت ندارند، ترجیح می دهیم به جای استفاده چربی در شقیقه ها، در نواحی دیگری مانند زیر چشم ندارند.ترجیح می دهیم به جای استفاده چربی در شقیقه ها، در نواحی دیگری مانند زیر چشم از چربی استفاده کنیم و ناحیه شقیقه را با پروتز برجسته نماییم.

5- پروتز لب:
سالها قبل استفاده از این پروتز بسیار رایج بود ولی امروزه به دلیل استفاده شایع از ژل لب، کاربرد آن کاهش یافته است.با وجودی که پروتز لب اثر دائمی دارد، ولی به دلیل اینکه حس غیر طبیعی در لب ایجاد می کند و مخصوصا در معاشقه زناشویی می تواند احساس ناخوشایندی در طرف مقابل ایجاد کند.بسیاری از افرادی که از آن استفاده کرده اند، پس از مدتی تصمیم به خارج کردن پروتز گرفتند و به تزریق ژل روی آوردند. ژل لب احساس بهتری در لب ایجاد می کند ولی باز هم طبیعی نیست و مخصوصا در افرادی که مقدار بیشتر از 1 سی سی ژل در لب تزریق می کننداحتمال عوارض و ناهمواری لب بیشتر می شود.

اخیراً با استفاده از گرافت های لب، علاوه بر اینکه برجسته سازی دائمی لب انجام می شود چون گرافت از بافت بدن است، کاملا حس نرمالی ایجاد می کند به طوری که بعد از 6 ماه پس از گذاشتن گرافت در لبها، حتی پزشکان نیز به سختی می توانند تشخیص دهند که در لب گرافت گذاشته شده است.

مطمئناً در آینده نزدیک گرافت لب، بهترین و شایعترین روش برجسته سازی لب خواهد شد.

6-پروتز های نواحی متفرقه صورت:
در برخی افراد به صورت اختصاصی ممکن است پروتز برای قسمتهایی از صورت کار گذاشته شود.

فرض کنید که فردی در اثر تصادف دچار یک ناحیه گود و فرو رفته در ناحیه پیشانی می شود و یا در جراحی تومور خوشخیم استخوان، بخشی از گونه او برداشته شده و پس از چند سال بیمار بخواهد زیبایی و تقارن را به صورت خود بازگرداند.در چنین وضعیتی، با استفاده از پروتزهایی که به صورت یک بلاک وجود دارد، می توانیم پروتزی متناسب با بافت بتراشیم و از آن برای زیبایی صورت استفاده نمائیم.