ارتز چیست؟

ارتز و پروتز چیست؟
مقدمه

گاهی برایتان اتفاق افتاده که کسی را می بینید که دست یا پای مصنوعی دارد. یا پیرمردی که به خاطر درد در زانو، زانو بندی را به پای خود بسته است. این دو مقوله در یک رشته به نام ارتز و پروتز (اعضای مصنوعی) مورد بررسی علمی قرار می گیرد.

ارتز و پروتز یکی از رشته های حاضر در تیم توانبخشی است. این رشته برای جامعه قطع عضو، اندام مصنوعی (پروتز) و برای افرادی که دچار اختلال حرکتی شده اند وسایل کمکی (ارتز) طراحی می کند و می سازد تا آنها به هدف نهایی توانبخشی که استقلال فردی است دست پیدا کنند.

ارتز و پروتز به نسبت دیگر رشته های توانبخشی با افراد کم توان ذهنی کمتر در ارتباط است و بیشتر مراجعین آنها افرادی با معلولیت جسمی هستند. شایان به ذکر است که مراجعین ارتز و پروتز تنها معلولین جسمی نمی باشند بلکه این دامنه بسیار گسترده است. طوری که شامل کل جامعه می شود چون همه انسان ها از کفش استفاده می کنند!

رشته ارتز و پروتز چیست؟
شاید نام اعضای مصنوعی یا اندام مصنوعی و یا ارتوپدی فنی را شنیده باشید. همه ی اینها، نام های دیگر رشته ی ارتز و پروتز می باشند. علم ارتز و پروتز حرفه ای پویا و در حال گسترش در شاخه توانبخشی است. این علم ترکیبی از علوم پزشکی، مهندسی، استفاده و شناخت مواد و توانایی کاربرد آنها در ساخت ارتز و پروتز است.

ارتزیست و پروتزیست (متخصص ارتز و پروتز) از علم پزشکی برای تشخیص و ارزیابی فرد و از علم مهندسی و شناخت مواد برای طراحی و ساخت ابزار استفاده می کند.

تمام فعالیت های آنها در پی رسیدن به بهبود زندگی فیزیکی بیماران و کسب استقلال و بازگشت به جامعه است. یک متخصص در این رشته علاوه بر داشتن دانش کافی در علوم باید بتواند با بسیاری از ماشین آلات و ابزار کارگاهی آشنایی داشته و کار کند. همچنین باید بسیار نزدیک و همراه با بیمار بوده و تعاملات مناسبی با سایر اعضای تیم توانبخشی داشته باشد.

ارتز چیست؟
"به وسیله کمکی پزسکی که در راستای اندام یا بدن فرد قرار می گیرد تا فشار مکانیکی را برای اهداف متفاوت بر روی آن اندام یا قسمت مشخصی از بدن اعمال کند، ارتز orthoses گفته می شود."

ارتز برای تغییر یا اصلاح ویژگی های عملکردی و ساختاری سیستم عصبی-عضلانی و سیستم اسکلتی بر روی بدن یا اندام قرار می گیرد.

یک ارتز می تواند به منظور:

کنترل، هدایت، محدود کردن و یا بی حرکت کردن بخشی از بدن (اندام، مفصل…) برای یک دلیل خاص
کمک به حرکت فرد
کاهش تحمل نیروی وزن برای یک هدف خاص
کمک به بازتوانی عضو دچار شکستگی شده بدن استفاده شود.
ارتز به منظور اصلاح شکل یا عملکرد بدن مورد استفاده قرار می گیرد تا فرد راحت تر و با آسیب کمتری راه برود.

در گذشته ارتز تنها توسط ارتزیست و متناسب با همان فرد مراجع کننده فرایند طراحی و ساخت صورت می گرفت. اما با پیشرفت تکنولوژی از سال 1960 نوآوری ها در ارتز و پروتز (اعضای مصنوعی) تحت تأثیر سازگاری تکنیک های صنعتی برای تشکیل خلأ ورقه پلاستیک یا همان vacuum forming sheet plastics قرار گرفتند.

امروزه ارتز ها به صورت پیش ساخته نیز در دسترس است که با توجه به تجویز پزشک و نظر مساعد ارتزیست نسبت به تجویز پزشک مورد استفاده افراد قرار می گیرد.

ارتزیست کیست؟
ارتزیست یکی از اعضای تیم توانبخشی است که با ارزیابی، تشخیص، درمان اختلالات فیزیکی و با استفاده از دانش پزشکی و مهندسی به طراحی، ساخت و تجویز ارتز مناسب به مراجع می پردازد. علاوه بر تجویز و طراحی، یک ارتزیست مسئولیت مدیریت کاربردی ارتز و دادن آموزش های لازم برای پوشیدن و استفاده بهتر از ارتز و بررسی ماهیانه در حین استفاده از ارتز را نیز دارد.

حیطه فعالیت ارتزیست براساس نواحی بدن شامل:

• ارتز کرانیال(جمجمه)
• ارتز ستون فقرات
• ارتز اندام فوقانی (مناسب برای بازو، آرنج، ساعد، مچ، دست)
• ارتز اندام تحتانی (مناسب برای ران، زانو، ساق پا، مچ پا، پا)
• کفش و کفی ارتز کودکان است.

بعضی از ارتزیست ها در ساخت ارتز های یکی از نواحی فوق خبره شده اند و بیشتر در آن حوزه فعالیت می کنند.