کفراژ یک واژه فرانسوی است که معنای لغوی آن قالب می باشد. این واژه در ساختمان سازی و فعالیت های مرتبط با آن زیاد به گوش می خورد. در یک تعریف اجمالی به قالب های موقت یا دائم که درون آن ها از بتن یا مصالح مشابه پر می شود، کفراژ می گویند. برای آشنایی بیش تر با مفهوم کفراژ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.
کفراژبندی
همان گونه که در بالا اشاره شد، کفراژ به معنی قالب می باشد و از این رو می توان به جای واژه کفراژ بندی از واژه قالب بندی استفاده کرد. از کفراژ در اسکلت یا سقف های بتنی استفاده شده و هدف آن شکل دادن به بتن خمیری در اندازه و حجم دلخواه می باشد. کفراژ بندی که بیش تر با نام قالب بندی شناخته می شود، انواع مختلفی دارد که بر اساس موقعیت سازه در حال ساخت، نمونه مناسب از آن مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه به معرفی انواع کفراژ بندی می پردازیم.
کفراژ داربستی
استفاده از واژه کفراژ در داربست بندی نیز به گوش می خورد. کفراژ داربستی به انواع نصب حجمی داربست که بیش تر از چهار پایه داشته باشد، گفته می شود. استفاده از کفراژ در داربست بندی به منظور بالا بردن سطح ایمنی برای انجام عملیات صورت می گیرد. از جمله کاربردهای کفراژ های داربستی می توان به استفاده از کفراژ معمولی به منظور کاربرد حجمی برای فعالیت هایی که بر روی سقف انجام می شود، اشاره کرد. از دیگر کاربردهای آن می توان به حفظ پایداری نما، به کارگیری کفراژ حفاظ و غیره اشاره کرد. از نکات مهمی که باید در مورد این گونه کفراژها به یاد داشت، رعایت فاصله پایه ها با نمای اصلی می باشد. فاصله استاندارد پایه با نمای اصلی حداکثر باید 3 متر می باشد و در صورتی که این فاصله بیش از 3 متر باشد، باعث بروز مشکل می شود.
ملاحظات باز کردن قالب و کفراژبندی
در ابتدا باید قالب ستون ها و دیوارها برداشته شود زیرا این ها مؤلفه های قائمی هستند که در این مرحله تنها وزن خودشان را باید تحمل کنند.
در مرحله ی بعد قالب دال ها برداشته می شود.
قالب هر قسمتی که بار زیادی را تحمل می کند باید در مرحله ی آخر باز شود.
مدت زمانی که می بایست قالب بندی و کفراژ باقی بمانند و برداشته نشوند به عوامل زیادی مانند نوع سیمان مصرفی، شکل و محل قرارگیری اعضای سازه که آیا افقی، قائم یا مورب هستند، بارهای وارد شونده بر هر عضو و دمای هوا بستگی دارد.به طور کلی استفاده از سیمان های زودگیر، هوای گرم و شرایط بارگذاری سبک، امکان برداشتن زود هنگام قالب و کفراژ را میسر می کنند.
تحت هیچ شرایطی نباید قالب بندی را قبل از رسیدن بتن به مقدار مشخصی از مقاومت باز کرد. قالب و کفراژبندی زمانی برداشته می شوند که بتن بتواند تنش را تحمل کرده و تغییر شکل بتن تحت تنش از تغییر شکل مجاز بیشتر نشود. هم چنین برای جلوگیری از انتقال ناگهانی بار می بایستی باز کردن و برداشتن قالب و کفراژ به تدریج و با دقت انجام شود.