مدیریت ساخت و ساز عبارت است از برنامه ریزی کلی، هماهنگی و کنترل روند ساخت و ساز از ابتدا تا انتها. هدف از این نوع مدیریت ایجاد پروژه ای است که نیازهای افراد بر اساس بودجه و برنامه ریزی را رفع نموده و از کیفیت، ایمنی و ریسک قابل قبول برخوردار باشد. مدیران پروژه اغلب با اثبات مدیریت کارآمد خود در پروژه های با ارزش مشابه، جایگاه خود را به دست می آورند و توسعه ساختمان سازی به صورت گروهی لازمه موفقیت آن ها در مدیریت پروژه های مختلف است که این امر منجر به سازندگی با کیفیت بالا و پیشرفت پایدار و هماهنگ می شود. نیروهای خوب کاری در بحث ساختمان سازی از سوء مدیریت در خصوص مصالح ساختمانی، عدم تمیز بودن محل پروژه و نقص در ساخت و ساز جلوگیری می کنند، از این رو نقش بسیار موثری در کاهش هزینه های کل پروژه ایفا می نمایند.
یک مدیر پروژه خوب و با مهارت به دلیل آگاهی از دستورالعمل ها و تکنیک های مدیریت ساخت، موفقیت پروژه را تضمین می نماید. از جمله مهارت ها و الزاماتی که وی باید از آن ها آگاه باشد به شرح زیر می باشند:
مهارت های مدیریتی
ساخت و ساز به صورت تیمی
مدیریت تیم ساخت و ساز ضروری ترین و مهم ترین جزء فرآیند مدیریت محسوب می شود. یک مدیر پروژه خوب تیم های زیر را تشکیل می دهد و آن ها را با انتخاب اعضای ماهر و شایسته به منظور رعایت استانداردهای لازم مدیریت می کند.
نقشه راه مدیریت پروژه
مدیر پروژه باید نقشه مربوطه را در خصوص نحوه اجرای پروژه در اختیار اعضای تیم قرار دهد. این کار اعضا را از روند مدیریت، اجرا، مشاهده و کنترل آگاه می سازد. لازمه به روز رسانی و بازبینی نقشه راه مدیریت پروژه این است که مدیر پروژه جزئیات مدیریتی در رابطه با نحوه مدیریت فاز جدید را به طرح اضافه کند، هر گونه تغییر را در محوریت پروژه قرار دهد و هزینه ها و زمان بندی پروژه را در برابر تمام تغییرات پیش بینی نماید. بر اساس ابعاد پروژه و پیچیدگی های مربوط به آن، یک یا چند طرح حمایتی نظیر مدیریت کیفیت، مدیریت بحران و مدیریت قرارداد باید به طرح اصلی افزوده شوند.
فرآیند مدیریت پروژه
فرآیند مدیریت پروژه با تشخیص و شناسایی نیاز کاربر، محدودیت های پروژه، منابع مورد نیاز و در نظر گرفتن اهداف واقعی به منظور دستیابی به اهداف استراتژیک شروع می شود. این فرایند ممکن است روندی تکراری داشته باشد زیرا همواره اطلاعات جدید با تلاش متخصصین در اختیار مدیر قرار خواهند گرفت. مرحله ساخت و ساز نیز بسیار با اهمیت است زیرا کیفیت پروژه تکمیل شده رابطه مستقیمی با مدیریت ساخت دارد. کیفیت ساخت به تکمیل و کیفیت اسناد مربوط به قرارداد که توسط طراح، کارگران، سرپرست های میدانی و کیفیت مصالح آماده می شوند، وابسته است. همچنین برخورداری از نیروی کار ماهر و مدیریت موثر بر آن ها از جمله نیازهای ضروری برای ارتقاء کیفیت پروزه می باشند.
مدیریت مصالح
یک مدیر لایق به خوبی می تواند مصرف مصالح را مدیریت نموده و با تامین منابع ضروری به میزان قابل توجه در هزینه ها صرفه جویی نماید. راهکارهایی که وی می تواند برای کاهش ضایعات ساختمانی و هدررفت مصالح به کار گیرد به شرح زیر می باشند:
مدیریت نواقص ساخت
مدیریت نواقص و کاستی های ساخت، بررسی های انجام شده در هر مرحله از ساخت را در بر می گیرد. راهکار های ثبت و مدیریت نواقص مختلف در طول پروژه موارد زیر را شامل می شوند:
ثبت نواقص و مشکلات در طول پروژه
هنگامی که این مرحله اجرا می شود اطلاعات زیر به دست خواهند آمد:
رسیدگی به نواقص در مرحله تحویل پروژه
هنگامی که کارهای ساختمانی برای تمام اهداف اجرایی به پایان می رسند به این مرحله تکمیل پروژه می گویند. هر نقص یا ایراد در این بخش تنها جزئی از پروژه است که بر عملکرد کلی ساختمان تأثیر نمی گذارد. موارد جزئی کار ممکن است در همان چند روز اول پس از واگذاری ساختمان به مشتری بررسی و نواقص برطرف شوند.
رسیدگی به نواقص در مرحله تکمیل نهایی
مدت زمان رفع نواقص ساخت و ساز اصولاً 12 ماه است که این امر در قرارداد نیز ذکر می شود. تا قبل از اتمام این مهلت، نماینده مشتری می تواند یک لیست از نواقص آماده کند. عیوب موجود تا تاریخ مشخص شده در قرارداد باید تکمیل شوند، در اینصورت گواهی تکمیل پروژه صادر خواهد شد.