آمالگاماتور چیست و چه کاربردی دارد؟

آمالگاماتور در اصطلاح ترکیب دو واژه Amalgam یعنی آلیاژی از دو یا چند فلز و ator یعنی عامل می باشد. به طور کلی کاربرد این دستگاه در دندانپزشکی برای ترکیب کردن مواد قالب گیری دندان است. در واقع امروزه به منظور پر کردن دندان ها از ماده ای به نام آمالگام استفاده می شود. این ماده حاوی مواد مختلفی اعم از جیوه و سرب و نقره و مس و... می باشد.

آمالگاماتور چیست و چه کاربردی دارد؟

همان طور که می دانید امروزه درد و پوسیدگی دندان یکی از مشکلات رایج به شمار می رود. در واقع وقتی که یک بیمار درد دندان ندارد و یا کانال عصبی او بعد از برداشت پوسیدگی به صورت کامل باز نشده است دندانپزشک برای اینکه بتواند به دندان او یک شانس دوباره بدهد و آن را حفظ کند و از کارهای پرهزینه مثل عصب کشی دندان جلوگیری کند اقدام به ترمیم دندان یا همان پر کردن دندان می گیرد. به این منظور از ماده ای به نام آمالگام استفاده می شود.

همان طور که اشاره نمودیم آمالگام متشکل از مواد مختلفی است که از مهم ترین آن ها جیوه است. حال نکته ای که در اینجا قابل تذکر است این است که اگر جیوه با مواد دیگر مخلوط شود به سرعت سفت می شود از این رو آمالگام را به صورت پودری که فاقد جیوه است به فروش می رسانند. هر زمان که دندانپزشک نیازمند آمالگام بود باید این ماده را با جیوه مخلوط کند. از این رو برای مخلوط کردن آمالگام با جیوه نیازمند دستگاهی است که به آن آمالگاماتور می گویند.

در واقع ترکیب آمالگام با جیوه به صورت دستی بسیار دشوار است و به همین دلیل برای اینکه بتوان این دو ماده را به خوبی با هم ترکیب کرد و آن را به صورت خمیری همگن درآورد از دستگاه همزنی به نام آمالگاماتور استفاده می کنند. عملکرد این دستگاه تقریبا شبیه همزن استو به طور کلی می توان گفت که کار دستگاه آمالگاماتور در دندانپزشکی ترکیب و همزدن جیوه و آمالگام است.

طرز کار دستگاه آمالگاماتور

همان طور که اشاره نمودیم آمالگام به صورت پودری فاقد جیوه است و برای اینکه به حالت خمیری درآید باید با جیوه مخلوط شود. این مخلوط شدن باید به سرعت و یکنواخت صورت گیرد به همین دلیل از دستگاه آمالگاماتور استفاده می شود. این دستگاه دارای مخزن هایی جداگانه برای ریختن جیوه و آمالگام می باشد. لذا جیوه و آمالگام را داخل این مخزن ها می ریزند. این دستگاه دارای اهرم یا کنترل کننده ای است که می تواند درصد ترکیب این ماده را تشخیص دهد.

پس از تشخیص مقدار، این دو ماده با مقدار مشخص شده وارد همزن آمالگاماتور می شوند و با هم مخلوط می شوند. پس از اختلاط، به خروجی دستگاه می روند و قابل استفاده می باشند. در واقع آمالگاماتور دستگاهی است که قابلیت ترکیب آمالگام با جیوه را با تعیین مقدار و درصد ترکیب دارد.

امروزه دستگاه های آمالگاماتور در انواع مختلفی موجود در بازار هستند که شامل دستگاه آمالگاماتور ترکیبی، آمالگاماتور کپسولی و آمالگاماتور دو کاره که همان آمالگاماتور پودری و کپسولی است می باشد. یکی از معتبرترین فروشگاه هایی که مشغول به فروش این محصولات می باشد فروشگاه محصولات دندانپزشکی روبیکان است.

انواع دستگاه آمالگاماتور

دستگاه آمالگاماتور کپسولی: در این نوع دستگاه دو کپسول وجود دارد که یکی مخصوص جیوه و دیگری مخصوص آمالگام است. این دستگاه قابلیت تنظیم میزان جیوه و آمالگام را ندارد چرا که شرکت سازنده این دستگاه میزان پودر و جیوه را مشخص کرده و در کپسول ها قرار داده است. لذا نیازی به تنظیم مواد نیست. این نوع آمالگاماتورها نسبت به سایر دستگاه پرکاربردتر هستند.

دستگاه آمالگاماتور ترکیبی: در این نوع دستگاه پودر را داخل محفظه ای می ریزند. در محفظه ای دیگر نیز جیوه ریخته می شود. زمانی که این دستگاه روشن شد این دو ماده به نسبت 80 درصد پودر و 20 درصد جیوه با یکدیگر مخلوط می شوند.

دستگاه پودری و کپسولی (دوکاره): مقدار پودری که در این دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد متغیر ولی مقدار جیوه ثابت است. پیچ تنظیم در بغل دستگاه قرار دارد. هر چه این پیچ به سمت مثبت باشد یعنی مقدار پودر بیشتر است و هر چه به سمت منفی باشد یعنی پودر کمتر است.

نحوه ی سرویس و نگهداری آمالگاماتور به چه صورت است؟

آمالگاماتور یک میکسر و دستگاه ترکیب آمالگام است که توانایی انتخاب مقدار درصد ترکیب آمالگام و جیوه را دارد.
واژه آمالگاماتور در واقع مخفف دو کلمه آماگام و موتور است که برای ترکیب آمالگام دندانی کاربرد دارد.
این دستگام در واقع یک میکسر است که در انواع مختلف کپسولی، پودری و کپسولی و مخزنی ساخته شده است.
آمالگاماتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است.
1- مخلوط کن 2- کپسول 3- تایمر

1- قسمت مخلوط کن دارای مخزن برای جیوه و پودر آمالگام است که در بالای دستگاه قرار دارد و همچنین یک موتور الکتریکی، اهرم مخلوط کن به منظور مشخص کردن مقدار واحد آمالگام مورد نیاز بیمار، ضامن الکتریکی، پیچ تنظیم مقدار آمالگام و جیوه و یک میکروسوئیچ که با وصل کردن کپسول به مجرای مخلوط کن آمالگاماتور شروع به کار می کند

2- کپسول آمالگاماتور یک موتور الکتریکی جدا دارد که با دکمه ای در جلوی دستگاه، آمالگاماتور را روشن و خاموش می کند

3- تایمر آمالگاماتور که در جلوی دستگاه نصب شده و با آن می توان مقدار زمان کار دستگاه را مشخص کرد

آمالگاماتورهایی که دارای موتور مخزنی هستند علاوه بر مخزن پودر آمالگام یک مخزن نیز برای جیوه دارند

طرز کار آمالگاماتور
آمالگام به صورت پودر است و برای تبدیل آن به خمیر، جیوه با آن مخلوط می کنند. در داخل دستگاه مخزن های مجزایی برای ریختن آمالگام و جیوه وجود دارند. ابتدا آمالگام و جیوه را داخل مخزن هایشان می ریزند و با استفاده از اهرم یا کنترل کننده درصد ترکیب آن ها با هم را مشخص می کنند. سپس این مواد به مقدار تعیین شده وارد همزن می شوند و در نهایت مخلوط حاصل به خروجی دستگاه رفته و مورد استفاده قرار می گیرند.

علتهای خراب شدن آمالگاماتور
خراب شدن میکروسوئیچ، استهلاک دنده های مخزن، خراب شدن خازن، گرفتگی مخزن، خرابی کلید ضامن مخزن، خرابی تایمر، خراب شدن کلید روشن و خاموش،

روشهای سرویس و نگهداری
به دلیل لرزش دستگاه پودر آمالگام در مخزن فشرده می شود و باعث عبور نکردن مقدار لازم پودر در لوله ترکیب آمالگاماتور می شود که کم شدن پودر، تنظیم دستگاه را به هم می زند.
بعد از هر استفاده از آمالگاماتور، با برس مخصوص لوله را تمیز کنید
تا توقف کامل درپوش لوله آمالگاماتور صبر کنید و آن را با دست نگه ندارید.
آمالگاماتور را در مقابل نور آفتاب قرار ندهید
هر هفته یکی دو بارآمالگاماتور را چند بار سر و ته کنید و در جایش قرار دهید