دیگ بخار یا بویلر عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب جهت تامین نیاز های گرمایشی مجموعه به وسیله حرارت ناشی از احتراق سوخت مصرفی بویلر تولید می شود. دیگ بخار از دو بخش طرف آتش و طرف آب تشکیل شده است. تمام قسمت های تحت فشار این مخزن از آلیاژ های مقاوم آهنی ساخته می شود. این دیگ ها در انواع مختلف بویلر واترتیوب و بویلر فایرتیوب ساخته می شود.
بویلر چیست
بویلر یا همان دیگ، یکی از انواع تجهیزات مکانیکی است که به صورت یک مخزنتحت فشار عمل کرده و در آن سیال عامل تا نقطه جوش یا دمای مورد نظر گرم شده و مورد استفاده قرار می گیرد.بویلر ها معمولا بر اساس خروجیهایشان به دو دسته بویلر آب گرم و یا بویلر بخار گرم دسته بندی می شوند.سیال خروجی از بویلر در مصارف مختلف گرمایش ازجمله موتور خانه هامورد استفاده قرار می گیرد.
انواع بویلر
دسته بندی بویلرها بر اساس محل کاربرد
دسته بندی بویلر بر اساس فشار کار
همان طور که ذکر شد بویلر ها مخازن یا دیگ هایی هستند که تحت فشار فعالیت کرده از این رو بر اساس فشار کار آن ها را به چهار نوع فشار کاری پایین، فشار کاری متوسط، فشار کاری بالاو فشار کار فوق بحرانی دسته بندی می کنیم که مقادیر عددی این نوع دسته بندی با توجه به نوع بویلر برای هر دسته متفاوتاست.
دسته بندی بر اساس محل تولید بخار
این دسته بندی که شاید بتوان گفت مهم ترین دسته بندی جهت انتخاب نوع بویلر می باشد به دسته بندی بویلر ها بر اساس محل تولید بخار در آن ها می پردازد که از این رو بویلر ها به دو دسته فایرو واترتیوب دسته بندی می شوند.
دسته بندی بویلر بر اساس سوخت
آخرین پارامتر دسته بندی بویلر ها بر اساس سوخت مصرفی آن ها که می تواند گازیا سایر سوخت های فسیلی باشد است.
بویلرهای یا آتش در لوله از انواع اصلی بویلر ها می باشد در این بویلر های لوله های بلند فولادیتعبیه شده است که گاز ها داغو یا سایر محصولا احتراقاز داخل این لوله ها عبور می کند و سیال مورد استفاده در اطرافاین لوله ها در داخل مخزن جدار نازکیقرار دارد و پس از انتقال حرارت و تبدیل شدن به بخار یا آب گرم با دمای معیین در سیستم گردشمی یابد نکته قابل توجه راجع به این مدل از بویلر ها جدار نازک بودن مخزن مورد استفاده برای آن هاست که این امر باعث می شود که برای استفاده هایی که به ظرفیت بالانیاز دارند به سراغ بویلر های واتر تیوب برویم.
خود این مدل بویلر شامل دسته بندی ریزتری می باشد که معمولا براساس تعداد دفعاتعبور جریان داغ از داخل بویلر می باشد.اما نوع دیگری از دسته بندی برای این مدل بر اساس تماس آببا پشت دیگوجود دارد که بویلر های فایر تیوب را به دو دسته پشت ترو پشت خشک دسته بندی می کند.
بویلرهای یا آب در لوله نوع دوم دسته بندی اصلی بویلر ها هستند این بویلر ها از مخازن فولادی ساخته شده اند که بر خلاف مدل قبلی معمولا برای استفاده در فشار های بالا تعبیه شده اند.در این دسته از بویلر ها آتش مستقیما با لوله های حاوی سیال عامل در تماس است و برخلاف بویلر های فایرتویب تا فشار های بالا نیز فعالیت می کنند.