کاربرد بن ماری آزمایشگاهی

بن ماری آزمایشگاهی وسیله ایست که ترجمه ی آن به زبان فارسی تحت عنوان "حمام آب" یا "حمام آزمایشگاهی" شناخته شده است. علت این نام گذاری آن است که بن ماری همچون یک حمام گرم پر از آب عمل کرده و منجر به ذوب شدن مواد می گردد. این وسیله یکی از پرکاربردترین وسایل آزمایشگاهی است.

کاربرد بن ماری آزمایشگاهی
کاربرد این وسیله در آزمایش های مختلف سرم شناسی، دارویی و آزمایشات انکوباسیون صنعتی است. همچنین این دستگاه دارای یک مخزن است که می تواند برای ذوب کردن مواد منجمد شده مانند فرآورده های خونی مورد استفاده قرار گیرد. با برداشتن درپوش این دستگاه می توانید مواد شیمیایی منجمد مورد نظر خود را در داخل جایگاه مخصوص قرار دهید. در زیر این جایگاه یک تانک برای آب وجود دارد.

نکات مهم در هنگام استفاده از بن ماری آزمایشگاهی
یکی از مهم ترین نکات در هنگام استفاده از بن ماری این است که اولاً نباید بن ماری بدون وجود آب روشن گردد و ثانیاً شما مجاز هستید که تنها از آب مقطر برای پر کردن بن ماری استفاده کنید.
آب داخل این دستگاه باید به صورت مرتب و در صورت امکان روزانه تعویض گردد.
جهت جلوگیری از خراب شدن دستگاه، المنت های حمام آب باید به صورت مرتب و در صورت امکان هفتگی تمیز شود تا جرمی بر روی آن باقی نماند.
هیچ گاه دستگاه بن ماری آزمایشگاهی را در مقابل کولر و جریان باد تند قرار ندهید.
حجم آب داخل دستگاه را باید بر اساس آنچه در دفترچه ی راهنمای آن نوشته شده است، در نظر بگیرید. حجم کمتر یا بالاتر آب مقطر می تواند منجر به آسیب رساندن به دستگاه شده و ممکن است دستگاه به صورت نرمال خود کار نکند. به صورت معمول، سطح آب می بایست بین 4 تا 5 سانتی متر از بالای تانک قرار گرفته در داخل بن ماری فاصله داشته باشد.
هیچ گاه از سفید کننده، اسید و نمک غلیظ، آب یونیزه شده یا محلول های دارای مقدار کلر بالا در بن ماری آزمایشگاهی استفاده نکنید.
محیطی که بن ماری آزمایشگاهی قرار است در آن قرار گیرد، باید از خطر اشتعال دور باشد.

ویژگی های بن ماری آزمایشگاهی
بن ماری آزمایشگاهی می تواند در دمای اتاق و نهایتاً تا 60 درجه سانتی گراد کار کند؛ در غیر اینصورت نیاز است از یک پوشش خاص برای بن ماری آزمایشگاهی استفاده گردد.
بن ماری با جریان الکتریکی 120 ولت با فرکانس 60 هرتز می تواند کار کند. اگر از برق شهری با ولتاژ 220 استفاه می کنید، میزان فرکانس باید 50/60 باشد تا دستگاه بتواند کار کند.
حداکثر دمایی که بن ماری آزمایشگاهی می تواند برای ذوب کردن مواد از آن استفاده کند، 100 درجه سانتی گراد است.
حجم تانک داخلی بن ماری بسته به نوع آن، می تواند بین 2 تا 30 لیتر باشد.
یک دماسنج به بن ماری آزمایشگاهی متصل است که سبب می شود شما بتوانید در طول روز دمای آب داخل دستگاه را بررسی و کنترل کنید.

مشخصات ظاهری دستگاه بن ماری آزمایشگاهی
این دستگاه شامل یک صفحه نمایش، یک مخزن فلزی به همراه درپوش آن، کنترل کننده ی الکتریکی، همزن و دماسنج است. کنترل کننده ها با توجه به نوع بن ماری می توانند عملکردهای متفاوتی داشته باشند. با استفاده از صفحه نمایش می توانید پارامترهایی مانند دما را بر اساس سانتی گراد یا فارنهایت و هشداردهنده ی افزایش یا کاهش دما را تنظیم کنید. همچنین دو کلید برای روشن و خاموش کردن دستگاه به همراه یک چراغ برای مشخص شدن واحد دما (سانتی گراد یا فارنهایت) بر روی دستگاه تعبیه شده است.

جنس اولیه ی بن ماری آزمایشگاهی از فولاد است. قسمت بیرونی این دستگاه، یک پانل خارجی است که کلیدهای اشاره شده و صفحه ی کنترل بر روی آن قرار دارد. قسمت داخلی بن ماری شامل یک تانک است که با مقاومت بالا پوشش داده شده است و ضدزنگ است. یکی دیگر از وسایلی که در برخی از بن ماری ها وجود دارد، همزن است. همزن به صورت مرتب آب داخل تانک را هم زده و منجر به یکدست شدن دمای آب می شود.

بن ماری یا حمام آب چیست ؟
حمام آب دستگاهی است که برای انجام آزمایشهای سرولوژی، اگلوتیناسیون، غیرفعالسازی، بیولوژی پزشکی و آزمایشهای داروسازی و حتی برای مراحل انکوباسیون صنعتی کاربرد دارد. مایع داخل تانک معمولا آب و در بعضی روغن است. محدوده دمای کاری حمامهای آب از دمای محیط تا 60°C است. با استفاده از یک درپوش خاص، امکان انتخاب درجه حرارت 100°C نیز وجوددارد.
حمامهای آب با گنجایش 2 تا 30 لیتر ساخته می شوند.

اصول عملکرد
حمامهای آب از جنس استیل هستند و معمولاً با یک لایه رنگ الکترواستاتیک 1 که قابلیت جذب بالا داشته و نسبت به شرایط محیطی آزمایشگاه مقاوم است، پوشیده شده اند. کلیدهای کنترل فعالیت دستگاه در قسمت بیرونی حمام آب قراردارند و در سطح پایین تانک ضدزنگ آنها، مقاوم های الکتریکی نصب شدند. استفاده از آنها
گرما را به آب یا روغن داخل تانک منتقل می کند تا دمای انتخابی حاصل شود. مقاومها ممکن است از انواع زیر باشند:

مقاوم متغیر: این نوع از مقاوم ها در داخل یک لوله بسته جاسازی شده اند و در قسمت پایینی مخزن با سیستم گرمایی تانک در تماس مستقیم هستند.
مقاوم بیرونی: این مقاومها در قسمت پایینی ولی در خارج از تانک قراردارند و با یک ماده عایق دار حفاظت می شوند که از به هدر رفتن گرما جلوگیری می کند. این مقاومها گرما را ازطریق یک هادی گرما به زیر تانک منتقل می کنند.

کنترلهای حمام آب
حمامهای آب معمولا کنترلهای ساده ای دارند. بعضی سازندگان این کنترلها را داخل مکیرو پروسسور ها جاسازی کرده اند که با توجه به مدل حمام آب متفاوت است. در نمای زیر صفحه کنترل حمام آب نشان داده شده که متشکل از قسمت های زیر است:
1. سوئیچ کنترل روشن و خاموش
2. صفحه و دکمه منو برای انتخاب پارامترهای دما، آلارم و مقیاس دما °C
3. دو دکمه برای تنظیم پارامترها
4. یک صفحه نمایش
5. یک چراغ راهنما
6. راهنماها ( برای تعیین مقیاس دما)

عملکرد بن ماری نصب و راه اندازی
1. حمام آب را کنار پریز برق نصب کنید. پریز باید به سیم زمین مجهز باشد تا ایمنی کاربر و دستگاه حفظ شود. حمامهای آب معمولاً با ولتاژ 120V، فرکانس 60Hz و یا 230V و فرکانس 60Hz کارمی کنند. اگر یک سینک برای تأمین و یا خالی کردن آب دستگاه موجود باشد، راه اندازی آن ساده تر خواهد بود.
2. از تراز و همچنین مقاوم بودن سطح برای نگهداری وزن حمام آب اطمینان حاصل نمایید.
3. از کافی بودن فضا برای چیدن نمونه ها و لوازم جانبی دیگر که برای کار با حمام آب لازم است، مطمئن شوید.
4. حمام آب را در مکانی با جریان شدید هوا قرار ندهید. این عمل در کار با دستگاه تداخل ایجاد می کند. برای مثال، از گذاشتن حمام آب در مجاورت کولر یا پنجره خودداری کنید.

ایمنی
1. در مکانهایی که مواد آتشزا و سوختنی وجوددارد، از دستگاه استفاده نکنید. این دستگاه مجهز به اجزای مقاومی است که درجه حرارت خیلی بالا ایجاد می کند و ممکن است سبب انفجار شود.
2. همواره دستگاه را به سیم زمین وصل نمایید تا ایمنی کاربر و دستگاه تأمین شود. این اتصال الکترکیی باید با برق استاندارد کشور و آزمایشگاه هم خوانی داشته باشد.
3. برای پرکردن حمام آب از مایعات غیرقابل اشتعال استفاده نمایید.
4. زمان کار با حمام آب از وسایل حفاظت شخصی استفاده نمایید. حمام آب مقاوم هایی دارد که لمس ناآگاهانه آن ممکن است سبب سوختگی حتی بعد از خاموش کردن دستگاه شود.
5. هنگام کار با موادی که بخار تولید می کنند، حمام آب را زیر هود شیمیایی یا در محلی که جریان هوای کافی دارد، بگذارید.
6. به خاطر داشته باشید، اگر دستها ناآگاهانه داخل حمام آب پر و داغ قرارگیرد، ممکن است سبب سوختگی شود.
7. حمام آب برای استفاده زمانی که داخل تانک آن آب است طراحی شد هاست. اگر حمام آب خالی باشد، دمای آن می تواند خیلی بالارود. از سینی که برای یکنواخت کردن دمای آب داخل تانک است برای نگهداری ظرف نمونه داخل حمام آب استفاده نمایید.
8. اگر هرکدام از کنترلهای حمام آب کار نکند، از استفاده آن خودداری کنید. برای مثال، کنترل محدوده دما.