لوله تراشه چیست؟
لوله تراشه کاتتریست که داخل نای قرار گرفته و به هدف ایجاد و حفظ راه هوایی مطمئن برای بیمار جهت سهولت تبادلات گازی مورد استفاده قرار می گیرد. در شرایط مختلف، انواع مختلف این وسیله مورد استفاده قرار می گیرد.
از لوله تراشه برای تحویل اکسیژن با غلظت بالاتر از غلظتش در هوا و همچنین برای تحویل سایر گازهایی چون هلیم، نیتریک اکسید، دی نیتروژن مونوکسید، زنون یا چند مورد گازهای بیهوشی فرار هم چون دسفلوران، ایزوفلوران و سووفلوران به بیمار حین بیهوشی استفاده می شود.
همچنین به واسطه لوله تراشه می توان داروهایی نظیر سالبوتامول، آتروپین، اپی نفرین، ایپراتروپیوم بروماید و لیدوکائین استفاده کرد.
لوله تراشه معمولاً به عنوان وسیله ای جهت اداره کردن راه هوایی بیمار در هنگام بیهوشی عمومی، مراقبت های ویژه، تهویه مکانیکی و شرایط اورژانسی مورد استفاده و کاربرد قرار می گیرد.
برای مصرف این ابزار باید بعد از قرار دادن لوله در داخل تراشه بیمار کاف لوله تراشه را پرشود و پس از سمع دو طرفه ریه و حصول اطمینان از اینکه در محل مناسب قرار گرفته است لوله تراشه را در محل مناسب با چسب بر روی صورت بیمار محکم نگه داریم.
و اما لوله تراشه چه کاربردهایی دارد؟
لوله های تراشه در علم پزشکی، به ویژه در رشته بیهوشی به دلایل و اهداف مختلفی هم چون تنفس مصنوعی و مکانیکی، پیشگیری از آسپیراسیون ترشحات دهان و حلق به داخل تراشه و … استفاده می شود.
از جمله مشکلات لوله های تراشه، به ویژه در بیمارانی که در بخش های مراقبت های ویژه تحت تنفس مکانیکی طولانی مدت هستند، احتمال آسیب به مخاط تراشه و نیز احتمال آسپیراسیون ترشحات راه های هوایی فوقانی در بیماران تحت تنفس مکانیکی دراز مدت وجود دارد.
به این منظور، این تدبیر در در لوله های تراشه جدید، طوری به عمل آمده است که کاف لوله تراشه از نوع حجم کم و فشار زیاد به نوع حجم زیاد و فشار کم تبدیل شود.
این نوع کاف های جدی د می تواند باعث کاهش فشار به مخاط راه هوایی و کاهش خطر آسیب به آن گردد.
پیشینه
مرکز پزشکی پورتکس که یک مرکز مشترک بین فرانسه و انگلستان است، موفق به تولید اولین لوله تراشه پلاستیکی بدون کاف در رنگ سفید شد.
به دنبال همین موضوع رابطه مگیل کاف لوله تراشه را طراحی کرد و آن را به لوله تراشه افزود، و تکنیک های ساخت را بهبود بخشید.
همچنین یک نوار آبی رنگ را به صورتی دستی روی لوله های تراشه چسباند که به نوار آبی مشهور شد و بعدها توسط شرکت های سازنده مورد استفاده قرار گرفت.
دیوید شریدان اولین فردی بود که با استفاده از پلاستیک یکبار مصرف اقدام به تولید لوله تراشه کرد.
قبل از اینکه چنین ابزاری ابداع گردد، از لوله تراشه های چندبار مصرف بنام لوله های روش استفاده می شد که پس از استفاده شسته شده و مجدداً مورد استفاده قرار میگرفت.
مشخصات فیزیکی
بیشتر لوله تراشه هایی که امروزه استفاده می شود از جنس پلی وینیل کلراید ساخته شده اند، اما در بین این نوع لوله تراشه ها می توان انواع ویژه ای از لوله های تراشه از جنس سیلیکون، کائوچو و استیل را نیز به طور گسترده ای پیدا کرد.
بیشتر لوله های تراشه دارای یک عدد کاف با قابلیت باد شدن هستند، بدین ترتیب در زمانی که لوله در نای بیمار قرار گرفت، کاف پر از هوا می گردد و در نهایت از نشت هوا و ورود خون، ترشحات، محتویات معده و مایعات به راه هوایی بیما جلوگیری می کند.
در میان انواع مختلف لوله تراشه می توانیم لوله های بدون کاف هم ببینیم که به صورت محدود برای استفاده در بیماران کودک که در ادامه به شرح آنان خواهیم پرداخت، استفاده می شود.
تقسیم بندی لوله های تراشه بر اساس قطر داخلی (ID) تقسیم بندی می باشد، که برای انسان در محدوده 2 الی 10٫5 میلیمتر است.
همچنین علامت گذاری طول این لوله ها بر اساس سانتی متر تعیین گردیده است تا طول لوله وارد شده به حلق از نوک دندان بیمار قابل اندازه گیری باشد.
باید بر اساس وزن بیمار تصمیم گیری در مورد انتخاب سایز لوله انجام می شود، به عنوان مثال برای بیماران کودک یا نوزادان نارس از لوله هایی با کوچک ترین سایز استفاده می شود چرا که وزن آن ها کم است و هوای کمتری را به درون سیستم تنفسی خود راه می دهند.
لوله های بزرگ تر از سایز 6 میلیمتر معمولاً دارای کاف با قابلیت باد شدن هستند.
بسته به نوع جراحی و کارکرد لوله های مورد استفاده انتخاب می شوند مثلاً برای اعمال جراحی قفسه سینه از لوله های دابل لومن و برای جراحی هایی که احتمال فشار بر روی لوله در حین عمل وجود دارد از لوله های آرمه استفاده می شود.
انواع لوله تراشه
در اینجا به بررسی دو نوع لوله تراشه می پردازیم:
الف) لوله تراشه اسپیرال
این نوع لوله تراشه در دو مدل کاف دار و بدون کاف موجود می باشد و دارای لوله فنری به جهت افزایش استحکام لوله تراشه است که به طور موقت برای کمک به تنفس فرد به کار می رود و می تواند مسیر تفسی را باز نگه دارد. این لوله تراشه دارای نوک خمیده نرم می باشد که به آسانی از راه بینی یا دهان وارد نای می گردد و سپس به عنوان یک مسیر هوایی عمل می کند. سر دیگر این لوله به ونتیلاتور متصل و از طریق آن مسیری برای عبور اکسیژن به ریه ها فراهم می کند.
ب) لوله تراشه دابل لومن
این نوع لوله تراشه در جراحی قلب و سینه کاربرد دارد.
در زمانی که قصد جدا کردن اتصال دو برونش از همدیگر برای جلوگیری از ورود خون و عفونت از یک برونش به برونش دیگر استفاده می گردد.
این نوع لوله تراشه از دو لوله تراشه با طول نا برابر است که به یکدیگر چسبیده اند. لوله کوتاه تر در نای و لوله بلندتر بنا بر اینکه تهویه در کدام برونش صورت گیرد در نایژه چپ یا راست قرار می گیرد.
مشکلات لوله تراشه
از جمله شایع ترین مشکلاتی که مشاهده شده است می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
شایع ترین علت نشت از کاف، تماس غیر یکسانی است که بین کاف و دیواره تراشه است، منشاء دیگر نشت کاف، کارکرد ناقص دریچه یکطرفه ای است که در ورودی تزریق هوا وجود دارد و به طور معمول کاف را در حال باد شدن نگه می دارد. ممکن است این دریچه دچار نشتی شود و اجازه دهد که هوا به خارج از کاف فرار کند. در این وضعیت، می توان با کلامپ کردن لوله باد کننده کاف، کاف را از دریچه معیوب جدا کرده و از نشتی مکرر کاف جلوگیری نمود.
علی رغم تصور سایرین، باد کردن کاف، تراشه را آنچنان کیپ نمی کند که از آسپیره شدن ترشحات دهان و لوله ای که برای تغذیه گذاشته می شود، به داخل راههای هوایی پایینی جلوگیری شود. در بیش از 50% از بیماران وابسته به ونتیلاتور که تراکئوستومی دارند، آسپیره شدن بزاق و مایع موجود در لوله تغذیه به اثبات رسیده است. این موضوع تأکیدی است بر ارزش ساکشن کردن روتین تراشه برای پاکیزه سازی ترشحات راههای هوایی.