سازه فضا کار

سازه فضایی یا سازه فضاکار نمونه ای از سیستم های سه بعدی هستند که اجزای آن تحت تأثیر کشش و فشار قرار دارند. در ساخت این سازه ها از مدول های یکسان و تکرار شونده استفاده می شود. هم چنین لایه های موازی در بالا و پایین آن ها نیز وجود دارد. این لایه های موازی به میله های فوقانی و تحتانی خرپا شباهت دارند. در ادامه این مطلب به بیان جزئیات بیش تر در مورد سازه های فضاکار می پردازیم.

سازه فضایی به سازه ای گفته می شود که در تشکیل آن از اجزای خرپا مانند استفاده شده است. از ویژگی های این اجزا می توان به سبک و محکم بودن آن ها اشاره کرد. استفاده از قاب های فضایی به منظور پوشش دادن دهانه هایی که تکیه گاه های کمی دارند صورت می گیرد. آن چه که باعث استحکام بخشیدن به قاب های فضایی می شود، خرپاهای مثلثی شکل هستند که باعث می شوند لنگرهای خمشی، بارهای کششی و فشاری را به اعضای محوری خرپا منتقل کنند. بد نیست بدانید که اگرچه سازه فضایی و سازه فضاکار به جای هم استفاده می شوند اما مفهوم آن ها از جهاتی با یکدیگر متفاوت می باشد. سازه های فضایی عموما در فضای خارجی ساخته می شوند و می توانند خود بخشی از یک سازه فضاکار باشند.

اجزای سازه فضاکار
آن چه که به عنوان پوشش در ساخت سازه های فضاکار مورد استفاده قرار می گیرد، شامل ساندویچ پانل، پلی کربنات، ورق های گالوانیزه ساده و رنگی، شیشه، عایق و سایر پوشش ها می باشد.

انواع سازه فضا کار براساس ساختار
سازه های فضا کار انواع مختلفی دارند که رایج ترین آن ها شامل شبکه های تخت، چیلیک یا قوسی، گنبدی شکل، دیسکی، هرمی، سینوسی، نیم قوس، تخت شیب دار و قوسی و غیره می باشند.

از لحاظ ساختار نیز می توان آن ها را به شبکه های دولایه در سازه فضاکار، شبکه های سه لایه در ساختار فضا کار، سازه های فضاکار چیلیکی، سازه های فضا کار گنبدی، سازه های فضاکار تاشو، سازه های فضا کار بازشو، سازه های فضاکار ماهواره ای و پل های سازه فضا کار تقسیم بندی کرد.

شبکه های دو لایه در سازه فضاکار
یکی از متداول ترین انواع سازه های فضاکار شبکه های دو لایه می باشد. در ساخت این سازه ها از دو صفحه موازی که به وسیله عناصر میانی به یکدیگر متصل شده اند، استفاده می شود.

شبکه های سه لایه در سازه فضاکار
در ساخت شبکه های سه لایه از دو صفحه در بالا و پایین و یک صفحه میانی استفاده می شود. استفاده از شبکه های سه لایه در سازه هایی با دهانه بزرگ کاربرد دارد.

سازه فضاکار چیلیکی
سازه های چیلیکی به سازه هایی اطلاق داده می شود که شبکه آن در یک جهت دارای انحنا باشد. استفاده از سازه های چیلیکی برای پوشش قسمت هایی که مستطیلی شکل هستند کاربرد دارد.

سازه فضا کار گنبدی
سازه فضا کار گنبدی به سازه هایی کفته می شود که شبکه در دو جهت دارای انحنا باشد.

سازه فضاکار تاشو
سازه های تاشو دارای قابلیت جمع شدن هستند. استفاده از این سازه در مکان هایی که با محدودیت فضا رو به رو بوده و امکان استفاده از مصالح برای ساخت سازه وجود ندارد، مناسب می باشد. برای مثال سازه سیرک ها نمونه ای از سازه های تاشو می باشد.

سازه های بادشو
در ساخت این گونه سازه ها از متریال مخصوص پلاستیکی استفاده می شود و در صورت نیاز به استفاده به کمک پمپ، باد می شوند.

سازه ماهواره ای
ساخت این گونه سازه ها در ارتفاع بوده و به شکل خرپای فضایی ساخته می شود. استفاده از سازه های ماهواره ای در خطوط انتقال نیرو به چشم می خورد.

سازه پل فضاکار
سازه پل فضا کار به به پل هایی گفته می شود که در ساخت آن ها از خرپای مرکب فضایی استفاده شده باشد.

انواع سازه فضا کار براساس مصالح
در ساخت سازه های فضا کار از مصالح مختلفی استفاده می شود که همین امر می تواند در تقسیم بندی آن ها بر اساس مصالح کاربردی نقش داشته باشد. به طور کلی سازه های فولادی را بر اساس نوع مصالح به کار رفته در ساخت آن ها به انواع سازه های فضاکار فولادی، آلومینیومی و چوبی دسته بندی می کنند.

سازه فضاکار فولادی
یکی از پرکاربردترین انواع متریال در ساخت سازه فضاکار، فولاد می باشد. از مزایای استفاده از فولاد به عنوان متریالی برای ساخت سازه می توان به در دسترس بودن آن ها، سختی و جوش پذیری آن ها اشاره کرد.

سازه فضا کار آلومینیومی
از دیگر متریالی که می توان در ساخت سازه مورد استفاده قرار داد، آلومینیوم می باشد. از ویژگی های این متریال می توان به سبک بودن آن ها اشاره کرد. آلومینیوم در برابر خوردگی نیز مقاوم می باشد.

سازه فضاکار چوبی
اگر به دنبال روشی مقرون به صرفه برای ساخت سازه هستید، چوب می تواند متریال مناسبی باشد. استفاده از سازه های چوبی در سالن های ورزشی و مدارس متداول می باشد.