شیکر آزمایشگاهی چیست

شیکر آزمایشگاهی چیست
دستگاه شیکر یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که برای مخلوط کردن و یا هم زدن مواد درون لوله و یا فلاسک (ظرف نمونه) بکار می رود و عمدتاً در زمینه های تحقیقاتی شیمی و زیست شناسی استفاده می شود. شیکر آزمایشگاهی دارای یک بخش نوسان کننده است که محل قرار دادن لوله و فلاسک می باشد. این بخش دارای اندازه های مختلفی می باشد و لوله ها و فلاسک هایی با ظرفیت و تعداد مختلف روی آن قرار می گیرد. پارامتر های تنظیم شونده در شیکر آزمایشگاهی معمولاً زمان و سرعت مخلوط کردن می باشند. اگرچه دستگاه استیرر یا همزن مغناطیسی در سال های اخیر جایگزین شیکر در آزمایشگاه شده اما همچنان برای مخلوط کردن و هم زدن در حجم های زیاد از شیکر استفاده می شود.

انواع شیکر آزمایشگاهی

• شیکر ورتکس یا شیکر لوله
• شکیر صفحه ای
• شیکر اوربیتالی
• شیکر انکوباتور
• روتوشیکر یا شیکر خورشیدی

شیکر ورتکس (Vortex Shaker)
ورتکس یا شیکر لوله یک تجهیز کوچک برای مخلوط کردن مایع درون ویال می باشد. به این صورت که ویال بر روی صفحه متحرک قرار گرفته و با روشن کردن دستگاه شیکر، ویال به همراه صفحه می چرخد. صفحه چرخشی ورتکس می تواند دارای سرعت متغیر باشد، به این صورت که با چرخاندن دکمه تنظیم سرعت به صورت پیوسته می توان سرعت آن را به مقدار دلخواه تغییر داد.

شیکر صفحه ای (Platform Shaker)
این نوع شیکر آزمایشگاهی مانند یک صفحه روی یک میز می باشد. این صفحه به صورت افقی حرکت می کند و دارای ابعاد مختلفی می باشد. مایع مخلوط شونده درون ظروف آزمایشگاهی و فلاسک ها بر روی این صفحه قرار می گیرد و پس از تنظیم زمان و سرعت حرکت، صفحه حاوی نمونه با حرکت رفت و برگشتی جابجا می شود. به طور کلی اندازه صفحه و حداکثر میزان جابه جایی از عوامل مهم در انتخاب این نوع شیکر آزمایشگاهی می باشد.

شیکر اوربیتالی (Orbital Shaker)
شیکر اوربیتالی دستگاهی است که دارای یک صفحه با حرکت چرخشی و دایره وار با سرعت پایین می باشد. از موارد مهم در انتخاب این دستگاه شیکر سرعت چرخش، قطر دوران، اندازه صفحه و اندازه فلاسک ها و ظروف نمونه ای است که روی آن قرار می گیرند. این دستگاه شیکر به طور معمول برای کشت میکروب و مخلوط کردن استفاده می شود. از ویژگی های آن می توان به عدم ایجاد ارتعاش و تولید گرمای کمتر اشاره کرد. به همین دلیل است که می توان آن را دستگاهی ایده آل در کشت میکروبی به شمار آورد. معمولاً با قرار دادن شیکر اوربیتالی در یک انکوباتور آن را ارتقا می دهند.

در این نوع شیکر فلاسک های نمونه با استفاده از گیره هایی در ابعاد استاندارد نگه داشته می شوند. در شیکر اوربیتالی کمپانی Domel مدل Vibromix 50 و Vibromix 60 علاوه بر این گیره ها، می توان از برچسب های لاستیکی (Sticky Rubber) نیز جهت نگه داری فلاکس به صورت آزاد و تنها با برداشتن و گذاشتن استفاده کرد.

شیکر انکوباتور (Incubator Shaker)
شیکر انکوباتور (یا شیکر حرارتی) ترکیبی از یک شیکر و انکوباتور می باشد. در واقع شیکر انکوباتور دستگاهی است که علاوه بر توانایی تکان دادن مخلوط، امکان نگه داشتن آن در شرایط مطلوب دمایی را نیز دارا می باشد. شیکر انکوباتور دستگاهی بسیار کارامد برای رشد سلول می باشد. زیرا توانایی تکان دادن و همزمان تأمین اکسیژن و مواد مغذی در شرایط مطلوب اطراف محیط کشت را دارا می باشد.

روتوشیکر (Rotoshaker) یا شیکر خورشیدی
یکی دیگر از انواع پرکاربرد شیکر ها، روتوشیکر می باشد. از این شیکر آزمایشگاهی جهت چرخاندن و مخلوط کردن مواد بر روی یک صفحه متحرک و با زاویه های مختلف نسبت به افق استفاده می شود. از عوامل مؤثر در انتخاب این تجهیز، زاویه چرخش و سرعت چرخش آن می باشد.