روش اجرای عایق های رطوبتی سنتی

کاهگل یکی از قدیمی ترین عایق های رطوبتی بوده که ایرانیان پیشینه وسیعی در استفاده از آن دارند. با کشف نفت و پس از آن پی بردن به توانمندی قیر در عایق نمودن فضاها، عایق بندی به وسیله ترکیب نمودن قیر و گونی رواج پیدا کرد که امروزه نیز از آن استفاده می شود. با پیشرفت بیشتر بشر در این امر، توانست محصولی را تولید نماید بنام ایزوگام که عملیات عایق بندی را ساده تر نمود.

عایق های رطوبتی سنتی

عایق کاری، به طور کلی به عملیاتی گفته می شود که جهت جلوگیری از نشت رطوبت صورت می گیرد. این امر می تواند هم برروی دیوار و هم برروی سطوح اجرا گردد. به طور معمول شیوه اجرایی عایق کاری روی کف و دیوار به یک روش و با ایجاد لایه ای ضد آب اجرا می شود.

عایق های رطوبتی سنتی از قدیم با استفاده از کاهگل و پس از گذشت زمان و پیدایش قیر به وسیله ترکیب نمودن قیر و گونی، و با پیشرفت های انجام شده نهایتا با رسیدن به ایزوگام، عایق کاری رطوبتی سطوح صورت می گرفته است. البته در سال های اخیر با استفاده از تکنولوژی روز، عایق کاری رطوبتی توسط انواع پرایمر ها و رنگ ها نیز انجام می شود.

کاهگل: عایقی جهت جلوگیری از نفوذ آب

کاهگل در حقیقت، ترکیبی از خاک رس، کاه و آب است که به صورت ملاتی خمیری تولید می گردد. جهت ساخت این ملات، ابتدا خاک را با کاه ترکیب می نمایند. میزان کاه مورد استفاده در ملات کاهگل، تقریبا برابر 50 کیلوگرم در هر مترمکعب ملات است. پس از ترکیب نمودن کامل خاک رس و کاه به صورت خشک، آن را به صورت تپه ای کوچک در آورده و سپس میان آن را مانند حوضچه خالی می نمایند. با اضافه کردن آب داخل حوضچه تا حدی که زردی دانه های کاه در آب گل آلود دیده شود ادامه می یابد.

پس از آن شروع به مخلوط کردن آن نموده و ملات ساخته شده را تا رسیدن به حالت خمیری کامل زیر پا له می کنند و مالش می دهند. جهت به وجود آوردن عایق به وسیله این ملات، لایه ای به ضخامت 20 الی 30 سانتیمتر روی سطح به صورت کاملا صاف اجرا می کنند. وجود کاه در لابلای ملات گلی، از ایجاد ترک در آن جلوگیری به عمل خواهد آورد. در صورت اجرای صحیح عایق کاری با ملات کاهگل، این پوشش در عین حال که عایق رطوبتی و حرارتی مناسبی خواهد بود، عمر مفید آن نیز کم نیست و هرچند سال یکبار تنها نیاز به ترمیم جزئی خواهد داشت.

کاهگلی که برای پوشش بام ها ساخته می شود، کاه کمتری دارد و در عوض به خمیر آن، خاک شنی از شن چاه می افزایند تا در مقابل باران به جای کاه، قشر کاهگل را تقویت نماید و در مورد کاهگلی که برای پوشش دیوار تهیه می شود، کاه بیشتری به مخلوط اضافه می کنند تا متن کاهگل صاف تر شود و نیز ترک بر ندارد. با به کار بردن خاک رس سرخ تری، کاهگل، رنگ سرخی به خود می گیرد و متن آن برای گرفتن نقوشی از گچ آماده می شود.

عایق رطوبتی قیر و گونی

قیر یکی از فراورده های نفتی است که به دلیل وجود زیاد آن در ایران دارای قیمت نسبتا پایینی است. این ماده نفتی به دلیل خواص شیمیایی و چسبندگی بالا، عایق رطوبتی بسیار مناسبی جهت آب بندی می باشد. قیرها باتوجه به میزان روانی و غلظت دارای انواع مختلفی است که در کارهای ساختمانی از قیرهای دمیده با رده های pen یا R استفاده می گردد. این نوع قیرها با اضافه نمودن مواد روغنی سنگین به قیرهای نرم تولید می گردد که معمولا به شکل جامد به محل مورد نظر منتقل شده و پس از روانسازی آن به وسیله حرارت مورد استفاده قرار می گیرد.

جهت عایق نمودن فضاها به وسیله قیرگونی، پس از پایان مرحله شیب بندی و کف سازی زیرکار و خشک شدن آن، محل مورد نظر را کاملا تمیز می کنند تا هیچ گونه سنگدانه یا خاک روی آن باقی نماند. زیرا وجود آنها می تواند موجب عدم اتصال لایه عایق به سطح گردد. سپس لایه ای از قیر آب شده به کمک حرارت را روی محل مورد نظر کاملا پخش می کنند و یک لایه گونی نخی روی قیر پخش شده می چسبانند.

باید توجه داشت، گونی باید نو، ریز بافت، کاملاً سالم و بدون آلودگی و چروک باشد و وزن آن در هر مترمربع حدود 380 گرم باشد. با اتمام توزیع کامل گونی روی قیر، باید یک لایه دیگر قیر را روی گونی ریخت، تا گونی به صورت کامل به قیر آغشته شود. در صورت نیاز می توان همین مراحل را تکرار نمود تا قیرگونی به صورت دو یا چندلایه اجرا گردد. پس از سرد شدن قیر ریخته شده، عایق کاری پایان یافته محسوب می گردد ولی پیشنهاد می شود جهت محافظت از آن اقداماتی نظیر کشیدن یک لایه ملات ماسه سیمان نازک روی آن صورت پذیرد.

عایق رطوبتی ایزوگام

ایزوگام را می توان، قیرگونی پیش ساخته نامید. با این توضیح که ایزوگام به صورت لایه ای می باشد که از بالا به ترتیب دارای لایه های محافظ، لایه بافته شده (الیاف شیشه ای، تی شو tissue)، لایه پلی استری به همراه مواد افزودنی و در نهایت لایه زیرین مواد مخصوص ایزوگام (لایه قیری) می باشد. ایزوگام را می توان به راحتی و تنها با حرارت دادن سطح قیر اندود آن، روی سطح مورد نظر چسباند.

اولین نکته در هنگام اجرای عایق کاری به وسیله ایزوگام، توجه به نوع ایزوگام مصرفی و کیفیت آن است. ایزوگام درصورت زیاد ماندن در انبار، فاسد خواهد شد، لذا باید به تاریخ انقضاء آن دقت کرد. در صورت استفاده از ایزوگام های بی کیفیت، آب بندی و عایق کاری به درستی انجام نشده و باعث هزینه های مجدد خواهد شد.

قبل از اجرای ایزوگام، سطح زیرین آن باید کاملا تمیز و عاری از عوامل تیز و برنده باشد تا موجب پارگی ایزوگام نشود. در صورت وجود رطوبت و یا هوای سرد حین عایق بندی به وسیله ایزوگام، احتمال جدا شدن آن از سطح و نقص در عایق بندی، وجود خواهد داشت. محل تقاطع کف با دیوارها باید قبل از اجرای ایزوگام به کمک ملات ماسه سیمان، از حالت تیزگوشه خارج شود. زیرا در کنج های 90 درجه احتمال شکستن ایزوگام وجود خواهد داشت.

پس از پایان مراحل اجرای ایزوگام، پیشنهاد می گردد، کفشورها را به صورت موقت ببندید و تا حدود 5 سانتیمتر بالاتر از کف، سطح را پر از آب کنید و بعد از گذشت یک روز، از آب بندی شدن کامل آن اطمینان حاصل نمایید تا پس از پایان نازک کاری مجبور به دوباره کاری و پرداخت هزینه های مجدد در اثر عایق بندی نشوید.