اصول ستون گذاری ساختمان

ستون یکی از اعضای بسیار مهم در ساختمان است که به صورت عمودی نصب شده و نیروهای فشاری که از بار مرده یا زنده سازه بر کف طبقات وارد می شوند را تحمل می کند. ستون ها نه تنها تحت تأثیر نیروهای فشاری قرار می گیرند بلکه لنگر ناشی از بارهای عمودی و جانبی که در اثر اتصال صلب تیر به ستون ایجاد می شوند نیز بر آن ها تأثیر خواهد گذاشت. در طراحی ساختمان تعیین محل دقیق قرارگیری ستون ها بسیار حائز اهمیت است و باید بر اساس الزامات و قوانین خاص انجام شود. اگر ستون ها بدون رعایت نکات ایمنی ساخته شوند مسلماً مقاومت سازه تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و اختلالاتی در ساختمان ایجاد خواهد شد. اگر بهترین مکان برای ستون در نظر گرفته شود نه تنها ایمنی بنا تضمین شده بلکه هزینه های پروژه به میزان قابل توجه کاهش پیدا می کنند. نکاتی که در این نوشته به شما ارائه می شوند در ستون گذاری اهمیت دارند و آگاهی از آن ها شما را با تعیین مکان دقیق ستون ها آشنا خواهد کرد. با ما همراه باشید.

ستون گذاری طبق معماری بنا
به منظور تعیین محل مناسب برای ستون باید به پلان معماری توجه نمود. ستون ها بارهای ساختمان را به پی منتقل می کنند، به همین دلیل محل قرارگیری و همچنین فاصله بین آن ها باید مورد توجه قرار گیرد. در واقع می توان گفت رعایت این دو فاکتور مهم باید به گونه ای باشد که تمام بارهای مرده و زنده سازه با حداقل تعداد ستون به زمین منتقل گردد. اگر فاصله بین ستون ها بیشتر از حد استاندارد باشد، مقاطع تیر و ستون افزایش پیدا می کند که این امر منجر به آویز در تیرها شده و مقرون بصرفه نیز نخواهد بود. اما اگر این فاصله کمتر باشد، فضاها از نظر معماری دارای کیفیت لازم نمی باشند.

ستون ها باید به نحوی در ساختمان قرار گیرند که خدشه ای به زیبایی و نمای معماری آن وارد نشود. یکی از نکاتی که در این خصوص باید رعایت شود این است که ستون ها با بازشوها تداخل نداشته باشند. همچنین برای ایجاد زیبایی بیشتر و از نظر پنهان کردن آن ها بهتر است در صورت امکان درون کمدهای دیواری و دیوارها قرار گیرند. البته انجام اینکار همیشه ممکن نیست اما تا جای ممکن بهتر است انجام شود. نکته بعدی که قبل از ستون گذاری باید مورد توجه قرار گیرد در نظر گرفتن عرض آسانسور و راه پله است زیرا در صورت عدم رعایت این نکته فضای مفید از بین رفته و مجبور به نصب آسانسور با ظرفیت کمتر و ساخت راه پله با عرض محدود خواهید شد. همچنین ستون هایی که در پارکینگ تعبیه می شوند نباید فضای پرت ایجاد نموده یا مانع تردد ماشین ها گردند.

ستون گذاری طبق قواعد سازه ای
همانطور که می دانید زلزله یکی از عواملی است که در تخریب سازه و ایجاد خسارت به آن نقش دارد، از این رو در ساخت هر ساختمان تمهیدات لازم جهت مقاومت در برابر تکان های ناشی از آن اندیشیده می شود. ستون ها نقش اساسی در استحکام و تحمل بارهای وارده بر بنا ایفا می کنند، به همین دلیل چون نیروی زلزله در دو جهت عمود بر هم به ساختمان وارد می شود، ستون گذاری نیز باید در جهتی انجام شود که قاب های باربر عمود بر هم فرار گیرند. در واقع قاب های باربر جانبی در هر راستا بهتر است نیرویی که در همان راستا وارد می شود را تحمل نمایند.

در بخش هایی از بنا که پیش آمدگی هایی نظیر بالکن طراحی شده اند نیازی به قرارگیری ستون در چهار طرف آن ها نیست اما در چهار طرف آسانسور و اتاق پله باید ستون تعبیه گردد. در برخی موارد محدودیت های معماری مانع از اجرای ستون در چهار گوشه می شوند، از این رو ممکن است یک یا دو ستون در فاصله ای بیشتر از گوشه باکس راه پله قرار گیرند که این امر تا حدی غیر اصولی است. همچنین با توجه به اینکه آسانسور مجهز به ستون هایی است که در تراز طبقات به سازه اصلی متصل می گردند، الزامی به ستون گذاری اضافی نمی باشد. علاوه بر آن برای پلان هایی که دارای فرورفتگی یا شکستگی هستند باید در محل تقاطع اضلاع، ستون قرار گیرد. به این نکته دقت کنید که این پس رفتگی از نظر هندسی در پلان بی نظمی ایجاد نکند.

ستون ها نباید در کنار نورگیرها و یا داکت هایی که امکان عبور تیر از داخل آن ها وجود ندارد قرار داده شوند بلکه محل قرارگیری آن ها باید به گونه ای باشد که از دو طرف به آن ها تیر وصل شده و مهار گردند. در برخی موارد بخش هایی از سازه به شکل طره اجرا می شوند، در این وضعیت ستون گذاری باید طوری باشد که امکان اتصال تیر طره به ستون فراهم گردد و بتوان از نظر معماری دستک اجرا نمود. در کل می توان گفت ستون ها باید به نحوی جانمایی شوند که طول طره ها بیشتر از 1.5 متر نباشد.

نقش ستون در بارهای وارد بر ساختمان چیست؟
ستون یکی از اعضای بسیار مهم در ساختمان است که به صورت عمودی نصب شده و نیروهای فشاری که از بار مرده یا زنده سازه بر کف طبقات وارد می شوند را تحمل می کند. ستون ها نه تنها تحت تأثیر نیروهای فشاری قرار می گیرند بلکه لنگر ناشی از بارهای عمودی و جانبی که در اثر اتصال صلب تیر به ستون ایجاد می شوند نیز بر آن ها تأثیر خواهد گذاشت.

اهمیت ستون گذاری صحیح در چیست؟
اگر ستون ها بدون رعایت نکات ایمنی ساخته شوند مسلماً مقاومت سازه تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و اختلالاتی در ساختمان ایجاد خواهد شد. اگر بهترین مکان برای ستون در نظر گرفته شود نه تنها ایمنی بنا تضمین شده بلکه هزینه های پروژه به میزان قابل توجه کاهش پیدا می کنند.

در ستون گذاری مطابق معماری باید به چه نکاتی دقت کرد؟
ستون ها با بازشوها تداخل نداشته باشند. در صورت امکان درون کمدهای دیواری و دیوارها قرار گیرند. عرض آسانسور و راه پله در نظر گرفته شود. ستون هایی که در پارکینگ تعبیه می شوند نباید فضای پرت ایجاد نموده یا مانع تردد ماشین ها گردند.
در ستون گذاری مطابق قواعد سازه ای چه اصولی باید رعایت شوند؟
در بخش هایی از بنا که پیش آمدگی هایی نظیر بالکن طراحی شده اند نیازی به قرارگیری ستون در چهار طرف آن ها نیست اما در چهار طرف آسانسور و اتاق پله باید ستون تعبیه گردد. ستون ها نباید در کنار نورگیرها و یا داکت هایی که امکان عبور تیر از داخل آن ها وجود ندارد قرار داده شوند. همچنین می توان گفت ستون ها باید به نحوی جانمایی شوند که طول طره ها بیشتر از 1.5 متر نباشد.