ابزارهای مختلف اندازه گیری از جمله متر، گونه یا شاقول، ترازیابی و گونیا که به صورت لیزی و دیجیتال هم در بازار موجود هستند نقش مهمی در ساختمان سازی و عملیات های مختلفی می توانند داشته باشند.
ترازیاب خودکار دیجیتال
در ترازیاب خودکار از یک تنظیم کننده بهره می برند تا اطمینان حاصل شود که پس از یک بار افقی شدن تراز توسط کاربر، خط دید افقی می ماند. نیازی نیست که برای هر بار خواندن تراز، دوباره تراز دستگاه تنظیم شود.
ترازیاب لیزری
ترازیاب لیزری، یک پرتو مرئی یا قابل تشخیص توسط سنسور روی میله تراز را می تاباند. مزیت این روش، آن است که یک نفر می تواند به تنهایی ترازیابی را انجام دهد؛ در حالی که در سایر روش ها باید یک نفر میله را نگه دارد و فرد دیگر، تراز روی دستگاه را بخواند. می توان سنسور را روی یک دستگاه متحرک نصب کرد و شیب بندی خودکار انجام داد. از ویژگی های این گونه ترازیاب ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد.
شاغول
شاغول یا شاقول یا شاهول جسم یا گلوله ای سنگی یا فلزی است که آن را به ریسمانی سبک می آویزند و بنّایان از فراز دیواری که در کار بنا کرده اند فروگذارند تا به راستای آن ریسمان، کجی و برآمدگی دوش دیوار را دریابند. شاغول وسیله ای است که طنابش عمود بر زمین است. شاغول واژه ای فارسی است که به عربی نیز راه یافته است.
انواع شاغول
ابزارآلات اندازه گیری
به طور کلی ابزارهای اندازه گیری شامل متر لیزری و گونیا لیزری می شود که در ادامه به هر یک از آن ها پرداخته شده است.
دوری سنج لیزری ابزاری است که از پرتو لیزر برای یافتن دوری پدیده ها بهره می برد. عمومی ترین گونه دوری سنج لیزری براساس زمان پرواز نمونه به وسیله فرستادن یک پالس لیزر در یک باریکه پرتو به سوی جسم و اندازه گیری زمان پرتو تا بازگشت به فرستنده کار می کند. به خاطر سرعت بالای نور این تکنیک برای اندازه گیری های با دقت کمتر از میلی متر مناسب نیست به طوری که اغلب سه گوشه سازی و روش های دیگر به کار می روند.دوری سنجی با لیزر بیشتر با روشهای زیر انجام می شود:
متر لیزری از نوع پالس
پالس ممکن است طوری کدگذاری شود که احتمال دچار پارازیت شدن فاصله یاب کاهش یابد. این امر با استفاده از تکنیک های اثر داپلر برای تشخیص اینکه ممکن است شی به سمت فاصله یاب یا جهت های دیگر حرکت کند و اینکه چه سرعتی دارد ممکن می شود.
دقت ابزار به وسیله زمان سقوط یا صعود پالس لیزر و سرعت دریافت کننده تعیین می شود. نوعی که از پالس های لیزری خیلی سریع استفاده می کند و یک آشکارساز خیلی سریع دارد می تواند فاصله شی را تا حد چند میلی متر تعیین کند.
گونیا لیزری
گونیا لیزری وسیله ای جهت گونیا کردن، به صورت بسیار دقیق می باشد. گونیا لیزری دستگاهی است که دو پرتو لیزری عمود بر هم را در سطح زمین ایجاد می کند، کاربرد این دستگاه برای نصب کاشی و سرامیک می باشد و در بعضی از مواقع برای دیوارکشی ولی به دلیل کوتاه بودن ارتفاع لیزر برای دیوارکشی مناسب نمی باشد چون اگر مانعی با ارتفاع 5 سانتیمتر در مقابل نور لیزر باشد، امتداد ایجاد نخواهد شد. پیشنهاد می شود برای دیوارکشی از محصولات سه خط یا پنج خط و یا هشت خط استفاده کنید. به این دلیل که این دستگاه ها در واقع متشکل از دو دستگاه گونیا لیزری و خط تراز لیزری هستند.