سونوگرافی چیست

سونوگرافی چیست

سونوگرافی چیست ؟ یک نوع دستگاه تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، اندامها و ساختارهای داخل بدن را نگاه می کنند.
متخصصان از آن برای مشاهده قلب، رگ های خونی، کلیه ها، کبد و سایر اعضای بدن استفاده می کنند. در دوران بارداری، پزشکان از این نوع تصویربرداری برای مشاهده جنین استفاده می کنند. بر خلاف اشعه ایکس، امواج این معاینه شما را به اشعه ای منعکس نمی کند و مضر نمی باشد.

در طول معیانه، شما روی یک تخت قرار می گیرید. یک تکنسین یا پزشک مخصوص دستگاهی را به نام مبدل بر روی بخشی از بدن شما حرکت می دهد. این مبدل، امواج صوتی را ارسال می کند که از بافت درون بدن شما تصویربرداری می کند.

این مبدل نیز امواجی را که پشت سر می گذارد تصویربرداری می کند و آن ها را ضبط می کند. دستگاه سونوگرافی (اولتراسوند) تصاویری از امواج صوتی ایجاد می کند.

تصویربرداری سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی بی خطر و بدون درد است و تصاویری از داخل بدن را با استفاده از امواج صوتی تولید می کند. این تصویربرداری، شامل استفاده از یک مبدل کوچک (پروب) و ژل است که به صورت مستقیم روی پوست قرار می گیرد.
امواج صوتی با فرکانس بالا از پروب از طریق ژل به بدن منتقل می شود. معاینات سونوگرافی از پرتوی های مضر استفاده نمی کند (همانطور که در اشعه ایکس استفاده می شود)، بنابراین برای بیمار خطرناک نمی باشد.

انواع سونوگرافی: (دسته بندی کلی)
اساسا هفت روش متفاوت وجود دارد، اما روند اصلی یکسان است. انواع مختلف روش ها عبارتند از:

1- سونوگرافی ترانس واژینال: جهت تولید تصاویر سونوگرافی در داخل واژن مورد استفاده قرار می گیرند که ترانس واژینال اغلب در دوران اولیه بارداری استفاده می شود.

2- سونوگرافی معمولی: معاینه ای که از یک مبدل استفاده می شود و در نواحی مختلف بدن مانند شکم برای تولید تصاویر دو بعدی از جنین در حال رشد صورت می گیرد.

3- سونوگرافی تخصصی: این معاینه شبیه سونوگرافی معمولی است، اما این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را هدف قرار می دهد و از تجهیزات پیچیده تر استفاده می شود.

تصویربرداری سونوگرافی؛ انواع، کاربرد و شرایط

بسیاری از افرادی که کلمه سونوگرافی را می شنوند احتمالا یک زن باردار را در مطب پزشک تصور می کنند که دزدکی نوزاد در حال رشد خود را در رحم نگاه می کند - یا حتی متوجه می شود که باید اتاق خواب این کودک را صورتی یا آبی کند. اما با اینکه تصویربرداری از جنین یکی از رایج ترین کاربردهای سونوگرافی است، در واقع این ابزار تشخیصی کاربردهای زیادی دارد.

تصویربرداری سونوگرافی چگونه کار می کند
سونوگرافی برای ایجاد تصاویر از رخدادهای داخل بدن، از امواج صوتی استفاده می کند. دستگاهی به نام مبدل، صوتی با فرکانس بالا که با گوش انسان قابل شنیدن نیست، منتشر می کند، و سپس برای تعیین اندازه، شکل و قوام ارگان ها و بافت های نرم، پژواک ها را با بازگشت امواج صوتی ضبط می کنند.

این اطلاعات برای ایجاد تصاویر در صفحه رایانه، در زمان واقعی انتقال می یابند. تکنسین های سونوگرافی یا سونوگرافیست ها آموزش های خاصی در مورد نحوه انجام آزمایش دریافت کرده اند. سپس رادیولوژیست یا پزشک شما تصاویر سونوگرافی را تفسیر خواهد کرد. این فناوری می تواند به تشخیص و درمان برخی از بیماری ها کمک کند.

موارد استفاده از تست های سونوگرافی
تصویربرداری با سونوگرافی کاربردهای زیادی در پزشکی دارد، که از تأیید و زمان بارداری گرفته تا تشخیص بیماری های خاص و راهنمایی پزشکان به انجام اقدامات پزشکی دقیق را در بر می گیرد.

بارداری. تصاویر سونوگرافی کاربردهای زیادی در دوران بارداری دارد. در اوایل دوران بارداری ممکن است از آنها برای تعیین زمان بارداری، مشخص کردن دوقلویی یا چندقلویی رد حاملگی خارج رحمی استفاده شود. علاوه بر این، این تصاویر ابزارهای غربالگری مفیدی برای تشخیص مشکلات احتمالی از جمله برخی نقایص هنگام تولد، مشکلات جفتی، وضعیت بریچ و سایر موارد هستند. بسیاری از والدین مشتاقانه منتظر مشخص شدن جنسیت نوزادان خود از طریق سونوگرافی در میانه ی دوران بارداری هستند؛ علاوه بر آن پزشکان می توانند از سونوگرافی حتی برای تخمین میزان بزرگی نوزاد پیش از زایمان، استفاده کنند.

تشخیص. پزشکان برای تشخیص طیف وسیعی از بیماری هایی که ارگان ها و بافت های نرم بدن مانند قلب و عروق خونی، کبد، کیسه صفرا، طحال، پانکراس، کلیه ها، مثانه، رحم، تخمدان ها، چشم، تیروئید و بیضه را تحت تأثیر قرار می دهند از تصویربرداری سونوگرافی استفاده می کنند. با این حال، سونوگرافی در زمینه تشخیص با محدودیت هایی روبرو است؛ امواج صوتی به خوبی از استخوان متراکم یا بخش هایی از بدن مانند روده که ممکن است حاوی هوا یا گاز باشند، عبور نمی کنند.

بکارگیری در طول اقدامات پزشکی. تصویربرداری سونوگرافی می تواند در خلال روش هایی مانند بیوپسی سوزنی، که پزشک باید بافت را از ناحیه بسیار دقیق داخل بدن برای آزمایش در آزمایشگاه بردارد، به پزشکان کمک کند.

کاربردهای درمانی. گاهی اوقات از سونوگرافی برای تشخیص و درمان آسیب های بافت نرم استفاده می شود.

انواع سونوگرافی
بیشتر سونوگرافی ها با گذاشتن مبدل روی سطح پوست انجام می شوند. با این وجود، گاهی اوقات پزشکان و تکنسین ها می توانند با وارد کردن مبدل مخصوص در یکی از مدخل های طبیعی بدن، تصویر تشخیصی بهتری به دست آورند:

در سونوگرافی واژینال، برای گرفتن تصاویر بهتر از رحم و تخمدان های فرد، یک مبدل استوانه ای در واژن خانم قرار می گیرد.
گاهی اوقات برای تشخیص بیماری های پروستات از سونوگرافی ترانس رکتال (داخل رکتوم) استفاده می شود.
اکوکاردیوگرام ترانس ازوفاژیال برای گرفتن تصاویر واضح تر از قلب از پروب مبدل در مری استفاده می کند.
علاوه بر این، فناوری سونوگرافی برای ارائه ی انواع تصویربرداری های مختلف توسعه یافته است:

داپلر نوع خاصی از سونوگرافی است که تصاویری از جریان خون در عروق فراهم می کند.
سونوگرافی استخوانی به پزشکان در تشخیص پوکی استخوان کمک می کند.
اکوکاردیوگرام برای مشاهده قلب استفاده می شود.
تصویربرداری سه بعدی، بعد دیگری به تصویر سونوگرافی اضافه می کند و به جای تصاویر دو بعدی مسطح که با سونوگرافی معمول ایجاد می شوند، تفسیرهای سه بعدی ایجاد می کند.
سونوگرافی 4 بعدی تصاویر سه بعدی در حال حرکت را نشان می دهد.

مزایای سونوگرافی
سونوگرافی با مزایای بسیاری همراه است:

آنها معمولاً بدون درد هستند و نیازی به سوزن، تزریق و برش ندارند.
بیماران در معرض تشعشعات یونیزه کننده قرار نمی گیرند و این امر این روش را از تکنیک های تشخیصی مانند اشعه X و اسکن سی تی ایمن تر می سازد. در واقع هیچ گونه اثر مضر شناخته شده ای هنگام استفاده مستقیم از آن توسط ارائه دهنده خدمات درمانی وجود ندارد.
سونوگرافی تصاویری از بافت های نرمی فراهم می کند که در اشعه X به خوبی نمایش داده نمی شوند.
سونوگرافی به طور گسترده در دسترس است و ارزان تر از سایر روش ها است.
چه اتفاقی در طول سونوگرافی روی می دهد
بسته به نوع آزمایش سونوگرافی که انجام می شود، پزشک ممکن است دستورالعمل های خاصی مانند خوردن یا نوشیدن چیزی برای چند ساعت قبل از انجام آزمایش ارائه دهد؛ و یا ممکن است برای اطمینان از پر شدن مثانه توصیه شود در زمان منتهی به آزمایش چند لیوان آب بنوشید و از حمام کردن خودداری کنید.

باید لباس راحتی بپوشید که به راحتی به صورت کامل یا جزئی امکان درآوردن آن وجود داشته باشد. در برخی موارد ممکن است لازم باشد لباس خود را در آورید یا گان بپوشید، اما تکنسین سونوگرافی غالباً می تواند بدون نیاز به درآوردن لباس، به راحتی به ناحیه مورد بررسی دسترسی پیدا کند. ( آمادگی برای سونوگرافی)

تکنسین یک ژل آبی در محل استعمال خواهد کرد. این کار بدین دلیلی است که مبدل بتواند بدون هرگونه هوایی بین آن و پوست، به راحتی بر روی پوست حرکت کند. او ممکن است به دنبال مارکرهای خاص باشد و ممکن است ضمن آزمایش، اندازه گیری یا یادداشت کند.

سونوگرافی معمولی بین 30 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد. این فرایند معمولاً ناراحت کننده نیست و شما در طول عمل بیدار و هشیار هستید. در اغلب اوقات یک تکنسین در مورد آنچه در طول آزمایش می بیند صحبت می کند، اما در برخی موارد ممکن است لازم باشد تا گفتگو با پزشک، منتظر بمانید.