آنژیوگرافی قلب چیست

آنژیوگرافی به روشی از تصویربرداری از عروق خونی قسمت های مختلف بدن از جمله قلب، کلیه ها، مغز و غیره با استفاده از ماده حاجب و اشعه ایکس گفته می شود. در طی آنژیوگرافی با استفاده از اشعه ایکس محل تنگی و انسداد رگ و تعداد رگهای خونی درگیر مشخص می شود، گاهی این روش برای مشخص کردن جداره های داخلی عروق خونی نیز به کار می رود. در این مقاله اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی برایتان بازگو کردیم.

آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی تصویربرداری اشعه ایکس از عروق خونی است که با استفاده از مواد کنتراست تزریق شده به جریان خون از طریق یک لوله پلاستیکی نازک (کاتتر) مستقر در رگ خونی قرار می گیرد صورت می گیرد. تصاویر گرفته شده آنژیوگرافی نامیده می شوند. آنژیوگرافی اطلاعاتی در مورد اختلالات رگهای خونی مانند تنگ شدن، انسداد، التهاب، گسترش غیرطبیعی و خونریزی را فراهم می کند، با استفاده از ماده کنتراست مایع ورید برای ایجاد رگ های خونی در پرتو اشعه ایکس قابل مشاهده است. این تست برای مطالعه شریان ها یا رگهای باریک، مسدود شده، بزرگ و یا ناقص در بسیاری از نقاط بدن، از جمله مغز، قلب، شکم و پاها استفاده می شود. در این مقاله اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی را برایتان گردآوری کردیم. باید به این نکته اشاره کنیم که آنژیوگرافی تنها یک روش تشخیصی است نه یک روش درمانی.

چرا آنژیوگرافی لازم است؟
آنژیوگرافی یکی از بهترین و قطعی ترین روش های تشخیص در بیماری های عروق خونی می باشد. پزشک برای موارد زیر برای شما آنژیوگرافی را توصیه می کند

تعیین شدت و محل تنگی و انسداد رگ های خونی که موجب ایجادعلائم بیماری در شما شده است.
آغاز درمان برای یک رگ خونی
محل یابی محل خونریزی
محل یابی و از بین بردن لخته خون در رگ های خونی و بازگرداندن جریان خون
درمان انواع خاصی از تومورها با مسدود کردن عرضه خون به آنها
گرفتن نمونه خون از مناطق خاص برای کمک به تشخیص وضعیت شما
ساخت یک نقشه از رگ های خونی قبل از عمل.

روش انجام آنژیوگرافی
بیمار پس از پذیرش به اتاق آنژیوگرافی منتقل می شود. در این اتاق یک دستگاه آنژیوگرافی قرار دارد که شامل یک تخت متصل به تجهیزات تابنده اشعه ایکس و صفحات نمایشگر می باشد. بیمار روی تخت دراز کشیده و آنژیوگرافی از طریق کشاله ران و گاهی از راه دست انجام می گیرد. کشاله ران یا بازو با ماده ضدعفونی کننده شسته و کاملا تمیز می گردد و با یک پارچه پوشانده می شود. پس از بی حس کردن موضع، سوزن و به دنبال آن لوله پلاستیکی انعطاف پذیری وارد شریان می شود. با استفاده از کاتترهای مخصوص ماده حاجب داخل عروق تزریق می شود و با تابش همزمان اشعه ایکس، تصویربرداری از عروق انجام می شود. تصاویر روی صفحه نمایشگر مقابل پزشک دیده می شود و بررسی های لازم انجام می گیرد. همین مراحل در مورد وریدها نیز انجام می شود که ونوگرافی نامیده می شود. برای اینکه روند و سرعت آزمون افزایش پیدا کند آمادگی های لازم قبل از آزمون و اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی را حتما باید رعایت کنید.

آمادگی های قبل از آنژیوگرافی
6 تا 8 ساعت قبل از عمل آنژیوگرافی بیمار باید ناشتا باشد.
بررسی وضعیت حساسیت بیمار به دارو، مواد غذایی (غذاهای دریایی: ماهی و حساسیت به مواد ید دار)
در خصوص داروهای مصرفی بیمار: می توانید داروهایتان را طبق نظر پزشک ادامه دهید. صبح روز آنژیوگرافی داروهای انسولین، هپارین، گلی بن کلامید و متفورمین را قطع کنید. وارفارین نیز با توجه به جواب آزمایش PT و طبق دستور پزشک از چند روز قبل قطع شود.
نوار قلب و اکوکاردیوگرافی از قبل گرفته شود.
حضور یک نفر همراه لازم است.
به همراه داشتن دفترچه بیمه.
چک کردن فشار خون، اگر مبتلا به فشار خون بالا و دیابت هستید حتما آن را با پزشک در میان بگذارید.
چه اتفاقی در طول تست برای شما می افتد؟
قبل از آزمون، یک آرام بخش آرام بخش برای کمک به آرامش به شما داده خواهد شد. شما در طول آزمون بیدار خواهید بود. دکتر شما یک منطقه از بدن را در ناحیه کشاله ران یا بازو با بی حسی تمیز و کاتتر را وارد وریدتان می کند. شما ممکن است یک فشار را احساس کنید. یک لوله نازک به نام کاتتر به آرامی به یک شریان در قلب شما هدایت می شود. پزشک شما کل پروسه را بر روی یک صفحه نظارت خواهد کرد. بعید است که شما لوله را از طریق رگ های خونی احساس کنید.

اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی
در حین شروع آزمون و بعد از تزریق ماده حاجب احساس سوزش یا سستی می کنید.
پس از خروج لوله انعطاف پذیر، خونریزی موضع با فشار دست پرستار حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه تا هموستاز کامل کنترل شده و سپس کیسه شن روی موضع گذاشته می شود.
اگر کاتتر در کشاله ران قرار داده شود، ممکن است خواسته شود چند ساعت پس از آزمایش برای جلوگیری از خونریزی به پشت خود قرار بگیرید؛ که می تواند باعث ناراحتی خفیفی شود.
بیمار به مدت 4 ساعت روی تخت به صورت طاق باز دراز می کشد. فشار خون، نبض و نبض پشت و روی پا کنترل می شود.
در صورت عدم بروز مشکل بیمار بعد از 4 ساعت از تخت پایین می آید.
در طی این مدت جواب آنژیوگرافی بیمار آماده شده و در مورد بستری ماندن و یا ترخیص بیمار، طبق نظر پزشک مربوطه تصمیم گیری می شود.
از دیگر اقدامات لازم پس از آنژیوگرافی می توان به رژیم غذایی بیمار اشاره کرد که در صورت تحمل بیمار می توان رژیم غذایی مایعات را شروع کرد و از عصر رژیم غذایی معمولی را شروع می نمایند.
اقدامات لازم پس از آنژیوگرافی و ترخیص از بیمارستان:
تا 48 ساعت پس از ترخیص شدن از خم و راست شدن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید از دراز و نشست ناگهانی بپرهیزید.
عصر روز ترخیص می توانید به حمام بروید.
در صورتی که هر گونه کبودی تا زانو و یا برجستگی تا ناحیه ی محل آنژیوگرافی مشاهده کردید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
مصرف داروها را طبق دستور پزشک خود ادامه دهید و از کم و زیاد کردن و یا قطع آنها جدا بپرهیزید. رژیم غذایی خود را با محدودیت نمک و چربی رعایت کنید.
میوه و سبزیجات تازه بخورید تا از یبوست در امان باشید.
سیگار نکشید
از فعالیت های ورزشی و سنگین بپرهیزید.
از قرار گرفتن در محیط های خیلی گرم و سرد بپرهیزید.
از محیط های استرس زا دوری کنید.
قهوه و کافئین میل نکنید.
نوشیدن مقدار زیادی آب بعد از تست برای کمک به کلیه ها و دفع ماده حاجب مفید خواهد بود.
عوارض آنژیوگرافی
احساس گرمی یا گر گرفتگی حین تزریق ماده حاجب که بعد از تزریق برطرف می شود.
تجمع خون در محل آنژیوگرافی که در اکثر موارد با استراحت و مراقبت های پزشکی بهبود می یابد.
احساس درد در کشاله ران که ممکن است دو تا سه هفته طول بکشد.
درد قفسه سینه که خود به خود برطرف می شود.
خونریزی یا کبودی
لخته شدن خون
آسیب به عروق یا رگ
بروز عوارض بسیار نادر مانند حمله قلبی یا نیاز به عمل جراحی بای پس و پارگی عروق
فشار خون پایین
بروز حساسیت به ماده حاجب که عبارتند از: حساسیت پوستی، افت فشار خون، مشکلات تنفسی و هوشیاری که با داروهای ضد حساسیت کنترل می شود. عفونت در محل ورود لوله انعطاف پذیر از عوارض ناشایع است که با تجویز آنتی بیوتیک برطرف می شود.
در صورت درد شدید قفسه سینه یا محل آنژیوگرافی یا گرفتگی صدا و یا بثورات جلدی به نزدیکترین اورژانس قلب مراجعه نمایید.

جواب آنژیوگرافی
نتایج حاصل از آنژیوگرافی یک نقشه رگی را به شما خواهد داد که در آن هر گونه انسداد و تنگی عروق مشخص خواهد بود. پس از آنژیوگرافی و زمان ترخیص، جواب آنژیوگرافی که شامل CD و گزارش است به بیمار داده می شود. بیمار و یا همراهان توسط پزشک معالج در مورد یافته های آنژیوگرافی صحبت و توضیح داده می شود. ادامه درمان بیماری شما با توجه به جواب آنژیوگرافی شما و تشخیص پزشک معالج تعیین خواهد شد.