ادیومتری ( دستگاه شنوایی سنجی) چیست

ادیومتری ( دستگاه شنوایی سنجی)
یکی از قدیم ترین، ساده ترین و در عین حال قابل اعتماد ترین تست های ادیولوژیک، ادیومتری اصوات خالص
یا PTA است.
ادیومتری توسط ابزاری به نام ادیومتر یا شنوایی سنج انجام می شود.ادیومتری وسیله ی سنجش کمی و
کیفی سیستم شنوایی است که به وسیله ی آن می توان مجموع آزمایشات مربوط به سیستم شنوایی را
انجام داد.
کار این وسیله ایجاد سیگنال های صوتی با فرکانس های خالص و با شدت های متفاوت است که می توان با
کمک آن آستانه ی شنوایی هر فرد را در فرکانس به دست آورد.
در این آزمایش تن های خالص از طریق هدفونی که بر روی گوش بیمار قرار داده می شود، به بیمار ارائه می
شود و آستانه ی شنوایی در هر فرکانس و برای هر گوش به طور جداگانه به دست می آید.

ادیومتری با صدای خالص چیست ؟
ادیومتری، روش های متعدد و کاملا مختلفی دارد. در این میان «شنوایی سنجی با تون خالص» و یا به
انگلیسی (Pure-Tone Audiometry (PTA به عنوان متداول ترین روش در شنوایی سنجی بالینی محسوب می
گردد. در این روش صداهایی با فرکانس های مختلف به فرد داده و آستانه های شنوایی تعیین شده برای
انتقال هوایی و استخواهی به صورت جداگانه اندازه گیری می گردد. نتیجه ی این امر خطوط ممتد و نقطه
چینی است که روی کاغذ نشان داده می شود که به آن ادیوگرام می گویند.
ایراد این روش این است که اگرچه با این روش می توان نوع، میزان، شکل، یک طرفه و یا دوطرفه بودن و نیز
قرینگی کم شنوایی را مشخص نمود، اما این روش نمی تواند علت بروز کم شنوایی را تشخیص دهد.

ادیوگرام چیست؟
همان گونه که اشاره کردیم، نتیجه آزمایش شنوایی در قالب ادیوگرام ثبت می شود. اگر به ادیوگرام نگاهی
بیندازید شاید در نگاه اول از آن سردرنیاورید. اما ادیوگرام بسیار ساده است. ادیوگرام دارای دو ستون است که
ستون عمودی، شدت صوت را بر حسب دسی بل (dB) نشان می دهد. نیازی به گفتن این نکته نیست که
هرچه شخص بتواند با شدت صوت کمتر صدا را بشنود، قدرت شنوایی قوی تری دارد.

در این ستون، عدد صفر نشان دهنده حداقل شدت صوتی است که بیش از نیمی از افراد نرمال می توانند
بشنوند. بدین معنا که اگر کسی بتواند یک فرکانس مفروض را در 10 دسی بل بشوند، یعنی این شخص می
تواند آن فرکانس را بهتر از یک فرد میانگین بشنود. با توجه به موارد ذکر شده، باید اظهار داریم که اگر آستانه
شنوایی شما زیر 25 دسی بل باشد، شنوایی شما نرمال است.
ستون های افقی نیز فرکانس های به کار رفته را نشان می دهد. معمولا 7 فرکانس در میان 250 تا 8000 هرتز
که بیشتر با آن سروکار داریم، در این تست مورد ارزیابی قرار می گیرد.

ادیومتری با محرک گفتاری چگونه است ؟
روش دیگری که بسیار به کار می رود، ادیومتری با محرکات گفتاری است. با این روش شنوایی شناس
می تواند تشخیص بدهد که فرد از لحاظ توانایی در برقراری ارتباطات کلامی در چه سطحی قرار دارد.
نکته مهم دیگر که درباره شنوایی انسان قابل اهمیت است، فرکانس یا بسامد می باشد. اکثر شنوایی
سنجی ها در فرکانس بین 250 تا 8000 هرتز که محدوده اصلی شنوایی انسان است، انجام می گردد.
شنوایی شناسان نتایج آزمون فرکانس را در کنار سایر آزمون ها گذاشته و بدین صورت برآورد دقیقی از علت کم
شنوایی فرد و نیز نحوه درمان آن حاصل خواهد گردید.

لازم به ذکر است که آزمون شنوایی سنجی با محرک گفتاری (به انگلیسی: Speech audiometry) شامل دو
بخش زیر است:
بخش اول) آستانه درک گفتار: آستانه درک گفتار (به انگلیسی: Speech reception threshold) که به طور
مخفف آن را SRT می خوانند، سطحی است که در آن یک فرد شنونده می بایست بتواند 50 درصد کلمات یک
لیست از کلمه های دوسیلابی مشخص را تکرار نماید.
بخش دوم) توانایی تفکیک گفتار: تشخیص توانایی تفکیک گفتار (به انگلیسی: Speech Discrimination
Score) یا به صورت مخفف SDS با استفاده از یک لیست متشکل از کلمه های تک سیلابی و با شدت معادل
40 هرتز و یا بیشتر صورت می پذیرد. افراد طبیعی در این تست، می توانند 95 تا 100 درصد این کلمات را به
درستی تکرار نمایند. اما بیماران مبتلا به کاهش شنوایی عصبی و یا مرکب، ممکن است که در تکرار اکثر این
کلمات دچار مشکل گردند.

میزان کاهش شنوایی چگونه محاسبه می گردد؟ چگونه باید ادیوگرام را بخوانیم؟
برای این که میزان کاهش شنوایی محاسبه گردد، باید میانگین شنوایی را برای فرکانس های 500، 1000 و نیز
2000 هرتز را محاسبه نمود. در حد آستانه شنوایی، انتقال هوایی و استخوانی را اندازه گیری نموده و انتقال
هوایی را به صورت خط ممتد و انتقال استخوانی را به شکل نقطه چین و اندکی بالاتر از انتقال هوایی ترسیم
می نمایند. هم چنین یادتان نرود که گوش راست را با رنگ قرمز و گوش چپ را با رنگ آبی نمایش می دهند.
وقتی شنوایی نرمال باشد، دو خط بر هم منطبق بوده و در نمودار هر دو بالای 20 هرتز هستند.
اگر هردو زیر 20 هرتز باشند. کاهش شنوایی از نوع عصبی است. اما اگر دو خط بیش از 10 هرتز با هم فاصله
داشته باشند، کاهش شنوایی از نوع انتقالی است. در تصویر زیر می توانید یک نمونه ادیوگرام را مشاهده
فرمایید:

شنوایی سنجی در کودکان و نوزادان به چه صورت انجام می گردد؟
مسئله شنوایی سنجی در نوزادان و کودکان مسئله ای بسیار مهم و حیاتی است. چرا که کودکان و
شیرخوارگان در سن یادگیری قرار داشته و باید بتوانند کلمات را به خوبی فراگیرند. اگر کودکان قادر به یادگیری
طرز تلفظ صحیح کلمات نباشند، در آینده در گفتار و حرف زدن نیز دچار مشکل خواهند شد.
در زمینه شنوایی سنجی نوزادان، دقیق ترین و نیز قابل اعتمادترین روش، بررسی آستانه شنوایی با ارزیابی
پاسخ به تحریک ساقه مغز (به انگلیسی: Brain Stem evoked response) می باشد.